De macht van de media in de gezondheidszorg

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde heeft gekeken naar Zembla (2015, een uitzending over enkele operaties met dodelijke complicaties op de afdeling KNO van het UMC), het radioprogramma Argos (2011, baby Jelmer had in het UMCG in Groningen een darmoperatie ondergaan en was daar met een zware hersenbeschadiging uit gekomen.) en Radar (2012, meerder klachten bij vrouwen na plaatsing bekkenbodemmatjes).

De uitzendingen hebben daadwerkelijk invloed op het toezicht en op het medisch handelen zegt Fred Milani, tijdens de uitzending van Radar voorzitter van de werkgroep bekkenbodem van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Op korte termijn zeker. ‘Vrouwen die blij, tevreden en dankbaar waren voor de behandeling is een enorme schrik aangejaagd.’ Al de dag na de eerste uitzending wilden vrouwen niet meer meedoen aan een gerandomiseerde studie. ‘Die moesten we voortijdig staken. Vrouwen wilden zich niet meer laten behandelen.’

En de uitzending van Zembla over het UMC Utrecht leidde tot onderzoek van de IGZ en tijdelijk verlof van twee kno-artsen. Het hoofd van de KNO-afdeling, die in Zembla werd aangewezen als de verantwoordelijke voor de ‘angstcultuur’, gaf zijn positie op – maar bleef wel werken als chirurg. Na een tweede uitzending, in maart 2016, waarin Zembla nieuwe problemen – rond cochleaimplantaten en de operatieve behandeling van craniosynostose – aan de orde stelde en berichtte dat een op verlof gestuurde arts weer aan het werk was, kwam het UMC Utrecht tijdelijk onder verscherpt IGZ-toezicht.

De media zijn volgens het tijdschrift niet alleen uit op het naar buiten brengen van de misser of calamiteit of op ‘naming and shaming’ van de verantwoordelijken, maar ook op actie of reactie, en dan vooral van de overheid. Het gaat de journalisten ook om transparantie, grotere patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg.