persveilig seminar

— woensdag 4 augustus 2010, 13:02 | 19 reacties, praat mee

De harem van Wilders

‘Media hielpen Wilders in het zadel’, staat op 3 augustus tussen aanhalingstekens boven een artikel in de Volkskrant. De kop is gebaseerd op een onderzoek van Joep Schaper en Nel Ruigrok naar de berichtgeving over de voorman van de PVV. De onderzoekers werken voor de Nederlandse Nieuwsmonitor. ‘Het bureau dat pretendeert op wetenschappelijke basis de berichtgeving in de Nederlandse media te analyseren’,  aldus Kees Schaepman. ‘Een journalistieke discussie over de media-aandacht voor Wilders vind ik prachtig. Het maakt mij alleen nijdig als een flodderig onderzoekje poogt mij een hok in te jagen waar ik niet in wil en niet in hoor.’

Laatste wijziging: 12 augustus 2010, 12:12

Vooral de Volkskrant en Trouw schreven tussen mei 2009 en juni 2010 veel over Wilders. Een kwart van de totale ruimte die aan partijleiders werd gegund, was voor hem. In De Telegraaf was dat slechts 18 procent. Bos en Cohen kregen in die krant ruim tweemaal zoveel aandacht.

Laat ik nu gedacht hebben dat de invloed van dagbladen afneemt. Er is dus goed nieuws: de macht van kranten, met name van de Volkskrant en Trouw, is nog altijd groot. Zo groot dat véél aandacht in de kolommen een partij aan de macht kan helpen.

De schrijver van het stuk is Volkskrant-redacteur Wilco Dekker. Dezelfde Wilco Dekker die al in 2007 in zijn krant de vraag opwierp of het geen tijd werd ‘voor een cordon médiatique’. Met de kop boven zijn stuk levert hij in ieder geval munitie voor zijn eigen gelijk.

Vreemd: het citaat in de kop over medeplichtigheid van media aan de opkomst van Geert Wilders is in het artikel nergens terug te vinden. Onderzoekster Ruigrok die in het stuk wordt aangehaald, wijst er wel op dat Wilders voor kiezers ‘eigenaar’ is geworden van thema’s als immigratie, moslims en de islam. Geen verrassende hypothese voor wie wel eens een krant leest of in het café komt.

Voor de zekerheid heb ik het oorspronkelijke onderzoek (‘Het Mediapodium van Wilders’ [pdf]) erbij gehaald. Dat beperkt zich tot de landelijke dagbladen, minus het AD, Metro, Sp!ts en De Pers. De resultaten daarvan zijn gecombineerd met een nieuwsanalyse die werd gemaakt over de verkiezingen. Waarom die keus voor een beperkt aantal kranten? Dat wordt niet duidelijk. Maar ik wil niet muggenziften: de onderzoekers durven op basis van hun studie keihard te stellen dat Wilders de afgelopen jaren véél aandacht heeft gekregen. Niet echt een overrompelende conclusie. Over zadels waar Wilders in geholpen zou zijn, lees ik ook hier niets.

Schaper en Ruigrok schrijven wel over een Haags huwelijk tussen pers en politiek, waarbij de PVV ‘nog steeds (kan) rekenen op een harem’. Een huwelijk waarbij je op een harem kan rekenen? Dat komt zelfs in 1001 Nacht niet voor. Maar ik begrijp wat de onderzoekers bedoelen met hun kromme metafoor.

Hoe bouwen de onderzoekers het bewijs onder hun beschuldiging dat journalisten de harem van Wilders vormen op? Allereerst citeren zij Rita Verdonk: ‘Het is aan de media te wijten dat Trots op Nederland geen plekje in de Tweede Kamer heeft gekregen’. Dat citaat van onfeilbare Rita wordt als een uitspraak ex cathedra opgevat, want zonder verdere omhaal van woorden trekken Schaper en Ruigrok hun conclusie: ‘Kortom, de media als politiek podium voor de partijleiders is (jawel: is) van cruciaal belang.’

Daarnaast wordt verwezen naar het rapport uit 2003 van de Raad voor Openbaar Bestuur die pleitte voor meer afstand tussen journalisten en politici. Om de beeldspraak vol te houden: het Haagse huwelijk kan beter omgezet worden in een lat-relatie, waarin politici en journalisten meer ruimte nemen om hun eigen agenda’s te bepalen.

Dat staat allemaal op een half A-4tje. Vervolgens volgen vijf velletjes uitleg over de gevolgde onderzoeksmethode en statistieken. Zo wordt opgemerkt dat de manier waarop een politicus genoemd wordt van groot belang is. Dat wil ik graag aannemen, al wordt voor die stelling geen bewijs aangevoerd. Vervolgens worden berichten verschillend gewogen: een fractieleider die in een krantenbericht geciteerd wordt, krijgt 1 punt. Als er alleen over hem of haar alleen een berichtje verschijnt, levert dat een halve punt op. En wordt de onderzochte politicus in een artikel als ‘lijdend voorwerp’ behandeld (wat zou daar precies mee bedoeld worden?), dan krijgt die persaandacht nul punten. Waarom? Helaas, dat weten alleen de magisters van de Nieuwsmonitor.

Zelf sta ik op het standpunt dat het doodzwijgen van nieuwsmakers meer schade dan goed doet. Ik huiver bij de gedachte dat journalisten zaken die ze niet bevallen voortaan doodzwijgen. Maar een journalistieke discussie over de media-aandacht voor Wilders vind ik prachtig – journalistieke discussies zijn altijd prachtig. In een ver verleden werd zo’n discussie ook over Janmaat gevoerd. Het maakt mij alleen nijdig als een flodderig onderzoekje poogt mij een hok in te jagen waar ik niet in wil en niet in hoor. Journalisten vormen ‘de harem’ van Wilders –  ik bedrijf hoernalistiek dus.

Bekijk meer van

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

19 reacties

Kees Kooman, 5 augustus 2010, 19:52

De onderzoekers hebben gelijk: iedere scheet, gelaten door Wilders, werd besnuffeld en uitgebreid van commentaar voorzien door media, televisie, kranten, bladen en radio. Dat in tegenstelling destijds tot Janmaat, doodgezwegen, bijna letterlijk, niet erg journalistiek vond ik toen. Wilders heeft de media mijns inziens fantastisch bespeeld, de journalistiek gebruikt. ‘Onze’ macht is veel groter dan weleens wordt verondersteld. Ik kan me vinden in de conclusie van Rita Verdonk dat zij ‘slachtoffer’ is geworden van het tegenovergestelde fenomeen: en masse doodgezwegen. Het is mijn indruk dat veel parlementaire journalisten zich gedragen als kuddedieren, en achter elkaar aanlopen, doodsbang een nieuwsfeitje te missen. Maken en breken inmiddels politici en worden voor hun volgzaamheid nog betaald ook. Net als jonge en oude hoeren.
Kees Kooman (http://www.keeskooman.nl)

Kees Cornelder, 5 augustus 2010, 21:30

Het knappe van Geert Wilders is - naast 1. niet-maar-wel-degelijk-wèl-meeregeren echter zonder vuile handen te gaan maken, 2. de werkelijke regisseur van het kabinet-Rutte te zullen zijn en 3. concurrent-VVD rustig electoraal te gaan leegeten in 4 jaar tijd - dat zijn sterkte ook het hiertoe voorwaardenscheppende werk geldt.
Ik heb het dus over de media, afdeling-tv voorop.

Wetend dat door de keuze van repeterende one-liner communicatiestrategie de media al snel zouden afhaken - ‘dit hebben we wel vaker gehoord, dus geen nieuws’ - heeft hij door een geraffineerd spel van aantrekken en afstoten journalisten en zelfs hele redacties (‘de media behoren allemaal tot de linkse kerk’ etc. en dit ook alsmaar herhalend) aan zich weten te binden.
Want een béétje journalist zal zich toch niet met ‘vooringenomen’ laat staan met ‘linkse kerk’ willen laten afficheren?
En dus kreeg en krijgt Wilders vrij baan om eigen opgewarmde ouwe meningenrotzooi regelmatig in honderdduizenden huiskamers te flikkeren.

Aangezien de kracht van reclame in het herhalen van de boodschap zit, welaan: op 9 juni was het dan ook recht-toe-recht-aan electoraal kasseren voor de PVV.

De media in een permanente concurrentiestrijd verwikkeld, met o.a. papegaaiengedrag als gevolg, en die in wezen dus het reclamebureau van Wilders’ PVV zijn geworden. Chapeau Geert: je weet dus hoe het systeem werkt en hoe je ‘iedereen’ daarin voor je kunt laten marcheren, ook al heb je in werkelijkheid niets nieuws te melden: slechts opgewarmde oude rotzooi dus.
Wilders is dus ook nog tot een groot regisseur geworden van de mediawereld.
Wat ik al schreef: chapeau.

Paul Disco, 6 augustus 2010, 00:32

@Kees Schaepman
Waarom vraag je niet als journalist aan de onderzoekers hoe het zit met de dagbladenkeuze, de puntentelling, de conclusies en de onderbouwing? En aan Wilco Dekker over zijn vooringenomenheid? Misschien zit er een onjuistheid in je redenatie. Als argeloze lezer kan ik me daar wat bij voorstellen.

Paul Disco, 6 augustus 2010, 12:34

Beste Kees,

1.
Ik heb het rapport ‘Het mediapodium van Wilders’ gelezen. De conclusie luidt -in mijn woorden- dat Wilders inderdaad naar verhouding veel aandacht krijgt van de onderzochte media Volkskrant, NRC Handelsblad, De Telegraaf, Trouw, Sp!ts en Metro alsmede de TV journaals van NOS en RTL4. Veel aandacht, maar zeker niet de meeste. Ik lees in dit onderzoek nergens dat de genoemde media de PVV in het zadel hielpen. Wel dat er een verband is tussen ferme uitspraken van Wilders en media-aandacht. Niet verheffend, maar toch.

2.
Het zadel wordt uitsluitend genoemd in het nieuwsartikel van Wilco Dekker in de Volkskrant. Met een beetje goede wil kun je de conclusie trekken dat de combinatie media-aandacht en het claimen van een drietal onderwerpen (immigratie, moslims en de islam) werkt als reclame voor de PVV. Dat claimen van drie onderwerpen staat niet in het onderzoek, maar in een citaat van een van de onderzoekers. De kop is stellig, maar het artikel sluit met: ‘Of Wilders en zijn partij minder succes gehad zouden hebben bij de verkiezingen als er minder media-aandacht was geweest, is volgens Ruigrok niet te zeggen’. En halverwege staat ook: ‘De aandacht voor een partijleider is essentieel, maar op zichzelf niet genoeg voor zetelwinst – Balkenende en de PvdA-leiders Bos en Cohen werden in de pers nog vaker genoemd.’

3.
Dus: niet de Nieuwsmonitor, maar de Volkskrant is in de kop stellig over het in het zadel helpen van de PVV. Maar de Volkskrant is geen wetenschappelijk onderzoeksinstituut. Het staat ze toch vrij om het nieuws te duiden? Ik lees er ook nuancering van de kop in.

4.
Volgens mij is jouw conclusie: er is geen wetenschappelijk bewijs dat Wilders in het zadel is geholpen door media-aandacht wel juist. Alleen wordt hooguit die suggestie gewekt in de Volkskrant. Niet in wetenschappelijk onderzoek.

Olof van Joolen, 6 augustus 2010, 14:11

Wat een ontzetend geklets. Alsof een heel volk zou kiezen voor een partij alleen omdat deze veel in de media is. Natuurlijk helpt het als een politieke groepering zijn punten kan uitventen en is het erg lastig om zetels te winnen als je geen enkele aandacht krijgt. Maar uiteindelijk heeft Wilders zijn succes te danken aan het feit dat hij punten aansnijdt die een grote groep mensen hoog zit.

Is het vreemd dat de media veel aandacht aan hem besteden? Nee, want hij is inmiddels een zeer substantiële politieke factor die net als andere grote partijen de aandacht trekt. De media moet vooral niet in een kramp schieten door de PVV als iets anders dan andere partijen te gaan behandelen.

Vooral dus geen enge dingen als een cordon sanitair of elk punt van Wilders met extreme hoon begroeten terwijl je andere partijen geen stroobreed in de weg legt om hun verhaal kamerbreed uit te rollen. Terwijl dat wellicht net zo onrealistisch of onhaalbaar is als de plannen van de PVV.

Pas als de media de PVV als één van alle anderen gaan behandelen en vooral ophouden met het uitventen van - overigens buitengewoon verwarde doemscenario’s - zoals die van Kees Cornelder heb je kans dat de situatie normaliseert. Wij zijn journalisten die vertellen wat er gebeurt. Geen meneer pastoors die stemadvies moeten geven. De beoogde coalitie bestaat uit twee partijen die van de kiezer een stevig mandaat hebben gekregen. De praktijk moet uitwijzen wat ze ermee gaan doen.

Kees Cornelder, 8 augustus 2010, 12:08

Het alsmaar wegzetten in de media van alweer opgewarmde ouwe meningenrotzooi van en door Wilders, binnen een ‘nieuwe’ context of niet, is en blijft strijdig met het gezonde journalistenverstand.

De druk die door Wilders jarenlang op de media is uitgeoefend - ‘linkse kerk’ etc. - heeft wel degelijk geresulteerd in het regelmatig opzijzetten van het eerder genoemde gezonde journalistenverstand. De man kon gewoon aanhoudend schieten voor open journalistendoelen.
Mede hierdoor werd 9 juni een triomf voor hem en zijn partij.

Dat hij en zijn PVV onder invloed hiervan inmiddels op een ander informatieniveau, ‘hoger’ zo u wilt, terecht zijn gekomen - mede-bouwer (maar formeel ook weer niet) aan een nieuw kabinet - plaatst hem en zijn PVV zonder meer in een nieuw perspectief.

Hierbij zie ik een nieuw spanningsveld ontstaan - uit journalistiek oogpunt héél interessant - namelijk tussen medewerantwoordelijk-zijn voor (het voortbestaan) van het nieuwe kabinet enerzijds waardoor het spreken-met-een-stem naar buiten en bij de coalitiepartijen in de Kamer (waar hij formeel niet bij hoort als ‘gedoger’: handige truc toch) vrij dwingend staat voorgeschreven. En anderzijds dat hij als PVVleider naar eigen zeggen zal blijven spreken over de thema’s waardoor zijn PVV groot is geworden.
Als ik de peiling van De Hond van vandaag mag geloven is de PVV virtueel nog groter geworden, zelfs de grootste partij in de Tweede Kamer zijn.
Met dank dus aan de media, wijds geformuleerd, die dus allemaal in Wilders’ uitgekiende mediastrategie van járen zijn getuind.

Olof van Joolen, 8 augustus 2010, 13:00

@Kees… Hoezo is het strijdig met het journalistenverstand om te berichten over de opkomst van een nieuwe partij? Waarbij vanaf genoeg kanten de ideeën en plannen van die partij kritisch tegen het licht worden gehouden. Sterker nog; ik denk dat Wilders voorstellen meer door de mangel zijn gegaan als de luchtballonnetjes van menig zittende partij.

Dat je stelt dat Wilders virtueel de grootste is door de media vind ik echt veel te kort door de bocht. Ja, hij heeft dus veel aandacht gekregen. Maar hij heeft kennelijk ook een grote groep mensen aangesproken. Het is nu aan hem - net als aan alle andere fracties - om aan te tonen wat er van die beloften valt in te lossen.

Ik ben - voor alle duidelijkheid - geen Wilders-stemmer. Maar het stoort me enorm dat veel collega’s ook hier Wilders bij voorbaat al be- en veroordelen. Het is wellicht niet jouw keuze en ideologie. Maar je moet toch oordelen op basis van resulaat? Termen als ‘Wilders in het zadel geholpen’, storen mij enorm. Dat zeggen we toch ook niet bij de overwinning van pak hem beet de SP of de PvdA? Zo’n houding vind ik pas strijdig met goed journalistenverstand. Zien is geloven, lijkt me een veel betere en opener manier om als verslaggever op te treden.

Kees Cornelder, 9 augustus 2010, 02:17

@Olof van Joolen -  De PVV als nieuwe partij, daarmee konden de media qua covering in het begin zeker mee wegkomen. Wie dat niet deed, die was geen knip voor zijn journalistieke neus waard.

Maar de wittebroodsweken van het nieuwe van de PVV zijn allang voorbij.
Opgericht werd de PVV in 2005 vanuit de ‘Groep Wilders’ in de 2de Kamer, in het jaar daarop kwam het met 9 zetels in de nieuwe Kamer. Zonder meer nieuwswaardig, inderdaad.
Tel hier voor de aardigheid nog een paar wittebroodsjaren bij op, naar op een bepaald moment moet het intensief coveren van de repeterende one-linerkanonades door Wilders wel over zijn. Ook in contextueel opzicht, of beter gezegd: juist vanwege dit.
Met Wilders werd het op een gegeven moment toch ‘hond bijt man’. Het ‘man bijt hond’ - dus Nieuws - was het allang niet meer.

Hierbij komt nog dat Wilders (het enig lid van de PVV trouwens) oprichter, partijleider, partijvoorzitter en fractievoorzitter in de 2de Kamer is: rollen die bij andere partijen over meer personen verspreid zijn waardoor er meer ‘tekst’ te verwachten valt, ook tegenstrijdige ‘tekst’ - hier veert de journaille van op - en er meer bewegingen van personen van en naar functies bijv. binnen een partijorganisatie plaats vinden - idem - met nieuws-berichtgevingen tot gevolg (niks voortrekken van andere partijen dan de PVV).

Daarvan is bij de PVV dus geen sprake: het is een One Man Show met en rond Wilders, die er blijkbaar voor heeft gekozen (laten we dit aannemen) om zowel aan te haken aan de one-linercultuur in de media (de bekende hapklare brokken), die de gierende concurrentie in medialand-onderling te baat is gaan nemen door een kat-en-muisspel met de media te spelen (bijv. door consequent NIET bij Pauw en Witteman te verschijnen, alle uitnodigingen ten spijt, werd hij als ‘spookverschijning’ in dat programma steeds ‘groter’). Als anderzijds de beste technieken van de marketing te hanteren, waarvan het alsmaar herhalen van dezelfde paar boodschappen - de kracht van de reclame zit’m in de herhalingen - het meest in het oog lopende is.

Door hier in te tuinen zijn de media voor Wilders allang, geheel gratis en helemaal voor niks, het perfecte campagnebureau geworden: stalknechten van de PVV dus die Wilders elke keer opnieuw in het zadel hesen en hijsen, al zal dit nu -(in)formatie nieuw kabinet met PVVgedoogsteun - in een ietwat andere dimensie verkeren.

Ik vind dit alles ge-ni-aal van de man.
En een totale afgang van de Nederlandse pers.

Kees Kooman, 13 augustus 2010, 20:11

Kees Cornelder heeft het goed gezien: Wilders heeft op geniale wijze gebruik gemaakt van de media. Hier is sprake van een totale afgang van de Nederlandse pers. Lees mijn column op http://www.keeskooman.nl

Paul Disco, 13 augustus 2010, 22:41

@Kees Kooman
Interessant om te lezen dat het opiniestuk van Kees Schaepman fungeert in uw opinie, terwijl het fundament van zijn betoog, een vermeend flodderig onderzoek, helemaal niet juist is. Ik reageerde erop, maar goed je kunt niet alles lezen. De Volkskrant legt de link tussen media en het succes van Geert Wilders.
Dat staat NIET in het onderzoek. Andere politici krijgen MEER aandacht. Het artikel van Schaepman is een tirade met passie, maar gebaseerd op lucht.

Zo jongt onzin aan. Afijn, goed om te weten dat u stand houdt tussen alle misbruikte journalisten.

Kees Cornelder, 14 augustus 2010, 04:41

Geert Wilders -natuurtalent, regelmatig strategisch ingezeept door oud-journalist en huidig fractiegenoot Martin Bosma of de Chancy Gardiner van het Nederlandse medialandschap (Peter Sellers in ‘Being there’) - is en blijft geniáál.

1. Als repeterend onelinerkanon blijft hij tegen alle journalistieke principes in voet aan de grond houden bij de media, n.b. meestal zelfs in prime time. Die zijn nl doodsbang om door Wilders als Links Kerk te worden weggezet: links, totaal verbleekt en aangeschoten in de maatschappij want heel licht roze geworden in plaats van rood.

2. Hij maakt met zijn PVV geen ‘vuile handen’, door geen concrete regeringsverantwoordelijkheid op zich te nemen. Maar Wilders kan en zàl ook, al is hij contractueel-vastgelegde kabinetsgedoger, zijn eigen gang blijven gaan in het publieke debat zoals hij reeds luid en duidelijk heeft verkondigd. Met ongetwijfeld wéér veel oneliner-herhalingen: het hond-bijt-man dus dat normaal gesproken op Geen Nieuws duidt, maar niet in het vrij exclusieve geval van Wilders.

Dat hij hierdoor, en door het bepalen van de vreemdelingen- en integratieagenda in het regeeraccoord van VVD en CDA, slagen zal gaan toebrengen aan het aanzien van beide partijen, met alle electorale gevolgen van dien, het zal ongetwijfeld wèl nieuws, ècht nieuws gaan opleveren.
Maak alvast maar aparte mappen in uw computer: ‘PVVstrategie VVD’ en ‘PVVstrategie CDA’

Immers het wordt in de komende vier (?) parlementsjaren een geleidelijk electoraal leegeten van concurrent VVD die immers wèl vuile handen met impopulaire regeringsmaatregelen zal gaan maken. En het wordt een op de knieën krijgen van het CDA dat reeds lang door ontkerkelijking getroffen, eigenlijk al heel lang in de problemen zit. Het CDA hoopt(e?) in moslims een nieuwe leden- en kiezersmarkt aan te boren, wat door de associatie met anti-islampartij PVV er wat bij lijkt in te schieten, zachtjes gesteld.

Zoang Geert Wilders in persoon het good cop-bad coptruc op de media zal blijven toepassen - aaien-straffen-aaien-straffen etc - is hij verzekerd van uitermate royale mediasupport, als vanouds dus. Ook al zullen dezelfde oneliners van weleer om ieders oren blijven vliegen, al dan niet in een ‘nieuw’ presentatiejasje gestoken.

Blijf erin trappen mensen. Blijf het onbekostigde promotiebedrijf van Wilders’ PVV spelen.
Gewoon doen dus.

Olof van Joolen, 14 augustus 2010, 09:44

Wat mij opvalt in alle reacties is dat er heel goed wordt geweten hoe het niet moet. Maar hoe wel, ehh….. Daar zegt niemand wat over. Misschien komt dat ook omdat de meeste respondenten zover ik via google kan nagaan nog nooit zelfs maar in de buurt van een medium zijn geweest dat daadwerkelijk over Wilders bericht. Maar hoe zouden jullie het aanpakken? Wilders doodzwijgen? Alles wat hij zegt extra-kritisch belichten? En hoe ga je dan om met de andere partijen? Ben heel benieuwd…

Kees Cornelder, 14 augustus 2010, 17:17

@Olof van Joolen - Niet alle leden van de familie Journaille hebben een al dan niet ronkende bekendheid.
Maar, hoe-met-Wilders-omgaan (en met andere partijen)?
Door op basis van de kernelementen van het vak, Wat selecteer je uit het informatie-aanbod en Hoe behandel je redactioneel hetgeen je selecteerde, razendsnel te onderscheiden wat opgewarmde oude meuk is (in principe er niet over publiceren, immers Hond bijt Man) en wat echt nieuw is (Man bijt Hond, in principe wèl publiceren).
C’est si simple comme bonjour, althans in eerste instantie want…

Wilders, of anders wel zijn strategische mediaadviseur Martin Bosma, is slim genoeg om dan in de vormgevingssfeer wel met iets andere op de proppen te komen. Geen enkele illusie dat hij zich door de media op koud ijs zal laten leggen.

Olof van Joolen, 15 augustus 2010, 01:45

@Kees… Ok, maar wat hadden de collega’s volgens jou dan naast zich neer moeten leggen? Jouw redenatie volgend is er namelijk veel van en over Wilders gemeld wat de facto geen nieuws was. Ben wel benieuwd wat dan. Negeer je bijvoorbeeld dat de PVV-fractie opstapt bij het begin van de algemene beschouwingen? Of dat Wilders een minister knettergek noemt? Of met de kopvoddentax komt?

En als je deze redenatie volgt: Wat moeten we dan van andere partijen overslaan? Want ook andere fracties hebben hun spinners die met plannen komen die volstrekt onrealistisch zijn. Of stokoud. Denk bijvoorbeeld aan de bewindslieden uit het huidige kabinet die al eerder genomen besluiten in verkiezingstijd nog eens door de woordvoerders voor het licht lieten brengen.

Ik denk dat het volgen van je redenatie met het devies gelijke monnikken, gelijke kappen zo makkelijk nog niet is…

Kees Cornelder, 15 augustus 2010, 14:20

@Olof van Joolen Het populisme in de politiek - waarmee niemand in de journaille echt ervaringen had tòt Fortuyn aantrad - heeft sterke theatrale verschijningsvormen, zowel in woorden (Wilders richting minister: “Knettergek”) als in gebaren (weglopen gehele fractie tijdens debat).

In een mediacultuur waarin Emotie vaak - want niet iedereen is gek in medialand - de kleur van de berichtgevingen bepaalt en niet Verstand/Kennis, is dit dus gefundenes Fressen: voor zowel de PVV als voor emo-media.
Beide, niet alleen de PVV, hebben elkaar dan ook nodig.

Mocht saaiheid ooit weer de norm worden in de mediawereld dan is een populistische partij als de PVV zijn belangrijkste (permanente) promomedium in een klap kwijt. I love this!

U begrijpt het al: saaiheid in de journalistiek moge tot deugd aan het groeien zijn.
Het oplossingsloze geschreeuw van populisten als Wilders en zijn mensen is niets anders dan verbale poep.
Het stinkt, maakt vuil en is hooguit geschikt voor in de gierwagen.

Saaiheid weer terug in de journalistiek dus. Mmm…

Olof van Joolen, 15 augustus 2010, 17:28

@Kees… Hoezo niemand had ervaring met theatraal gedrag? Denk terug aan de debatten uit de gepolariseerde jaren zeventig en volgens mij zie je dan theater genoeg. Je hebt het nu puur over vorm. Als Wilders nu plotseling heel saai wordt, is het ‘probleem’ zoals jij het beschouwt over?

Politiek is grotendeels emotie. Of de quotes van Wilders komen of van een andere lijsttrekker; allemaal zijn ze bedoeld om de juiste snaar bij de kiezer te raken. Als je daarover een debat wil starten, moet dat ook voor alle politici gelden. Waarbij je volgens mij de Tweede Kamer gelijk kan dichtgooien als blijkt dat er geen emoties meer mogen zijn.

Kees Cornelder, 15 augustus 2010, 18:01

@Olof van Joolen Er zijn hele nieuwe generaties journalisten aangetreden die van de gepolariseerde jaren 70 alleen uit overlevering (kunnen) weten.

Bolkesteijn (vrij geciteerd): hoe beter het met het land gaat, des te saaier is de politiek.

Succes.

De Nederlandse Nieuwsmonitor, 16 augustus 2010, 10:40

Huwelijk tussen media en politiek is vol spanning en onontbindbaar

Media en politiek zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. Media bieden politici een platform voor debat over politiek relevante zaken en geven idealiter een indicatie van wat er onder de bevolking leeft. Sommigen gaan nog een stap verder en stellen dat het Haagse huwelijk tussen politiek en media er op neerkomt dat de journalistiek de politieke agenda bepaalt in plaats van omgekeerd. Symptomatisch voor deze ‘waan van de dag’ zou zijn dat Kamerleden hun schriftelijke vragen en masse baseren op berichten in de media. Uit onderzoek van de Nederlandse Nieuwsmonitor en opinieweekblad Vrij Nederland bleek dat dit percentage in net parlementaire jaar 2008-2009 bijna 37% bedroeg. Verder bleek dat van de tien meest actieve Kamerleden er slechts twee in de top tien van media-aandacht stonden terwijl andersom slechts drie Kamerleden uit de top tien van media-aandacht ook in de top tien qua parlementaire activiteiten terug te vinden waren. Kortom, zoals meestal in relaties is in de praktijk van alle dag dit Haagse huweijk een stuk ingewikkelder en genuanceerder.
Zichtbaarheid in media is weliswaar belangrijk voor politici maar daarmee is niet gezegd dat veel aandacht een garantie voor (electoraal) succes is. Ook de teneur van de berichtgeving is een factor van belang. In het najaar van 2008 komt Rita Verdonk aanzienlijk vaker in het nieuws dan Geert Wilders. Wilders trekt wat aandacht met zijn bijdrage aan de Algemene Politieke Beschouwingen. Als premier Balkenende stelt dat het juridisch onmogelijk is criminelen met een Marokkaanse achtergrond in bezit van een Nederlands paspoort op het vliegtuig naar Marokko te zetten, antwoordt Wilders.: ‘Dan maakt u het maar mogelijk. U gedraagt zich als de directeur van de Efteling’ en dient een motie van wantrouwen in. Het vele nieuws over Rita Verdonk gaat grotendeels over interne conflicten. In het najaar van 2008 daalt Verdonk in de peilingen en stijgt Wilders.
De verkiezingscampagne van 2010 laat overigens zien dat ook de teneur niet allesbepalend is. Eind mei bleek uit ons onderzoek dat de teneur van de berichtgeving voor zowel CDA als PVV negatief was. Twee weken later is Balkenende de grote verliezer, Wilders de grote winnaar van de verkiezingen. Kortom: hoeveelheid aandacht en teneur mogen van belang zijn, allesbepalend zijn ze niet. Het succes van Wilders en het falen van Balkenende zijn elkaars spiegelbeeld. Veel sterker dan Balkenende vertolkte Wilders een gevoel dat onder kiezers ruim leefde. Media voelden de stemming rond Balkenende aanzienlijk beter aan dan rond Wilders. Dat illustreert nog eens hoe lastig het voor media is te vertolken wat onder de bevolking leeft.
Telkens als politici iets roepen, staan journalisten voor de vraag ‘is dit nieuws?’, is dit een uitspraak die wij voor onze lezers/kijkers relevant vinden?  Wat Wilders betreft schuilt de nieuwswaarde vaak niet in wat hij zegt maar in hoe hij het zegt. Met treffende oneliners weet hij dezelfde boodschap steeds van een nieuwe verpakking te voorzien en op die manier zijn boodschap nieuwswaardig te maken. Analyse van de berichtgeving rond ‘Fitna’ laat een sterk ‘actie-reactie’-patroon zien. Wilders kondigt iets aan (ik ga een film maken, de film gaat Fitna heten), in de berichtgeving reageren politici, in analyses en commentaren reageren media, op opiniepagina’s laten deskundigen van zich horen en tenslotte mengen burgers zich in het debat. Voor media geldt dat wanneer het ene medium er aandacht aan besteedt de anderen niet achter kunnen blijven.
Een dergelijk actie-reactie patroon is overigens niet voorbehouden aan Wilders of aan politici. Onder andere in de berichtgeving rond de val van DSB zagen we een identiek patroon na de oproep van Pieter Lakeman. NOVA weigerde zijn oproep uit te zenden, Goedemorgen Nederland bood hem wel een podium. Daarmee was een feit gecreëerd dat door andere media onmogelijk genegeerd kon worden. Zo ook in het najaar van 2003. Ogenblikkelijk na het op gang komen van de voorpubliciteit over de ‘Mabel’-uitzending van Peter R. de Vries vragen enkele Kamerleden premier Balkenende om opheldering. VVD-fractievoorzitter Van Aartsen laat weten het verzoek om opheldering niet te steunen: ‘Dit is weer een voorbeeld van een Tweede Kamer die zich laat opheuen door een berichtje in een of andere krant’. Ook hier is de afloop bekend.
Voorjaar 2008 riepen twee buitenlandse journalisten media op geen aandacht meer te besteden aan Wilders, omdat die weigerde het debat aan te gaan. ‘Waarom laten we een man die zwijgt alle voorpagina’s bepalen? Stop ermee’ schreven ze. (http://www.denieuwereporter.nl). De vraag naar de nieuwswaarde van het aankondigen van het voornemen een film te maken waarvan inhoud noch naam bekend zijn, is terecht en prikkelt tot discussie. Nieuws is immers een beslissing en geen natuurgegeven. Maar wie vervolgens pleit voor doodzwijgen van de politicus die het debat op gang bracht, maakt zich schuldig aan wat hij de politicus verwijt: hij onttrekt zich aan het debat. Wij zijn de laatsten om te pleiten voor een cordon mediatique rond welke politicus dan ook. In geen enkel onderzoek van de Nieuwsmonitor is dat aan de orde. De Nieuwsmonitor beoogt niets meer en niets minder dan de discussie over ‘media en politiek’ van tijd tot tijd te voeden met onderzoeksuitkomsten, zodat de discussie een wat steviger feitelijke basis krijgt en minder steunt op louter opvattingen.

Otto Scholten, Nel Ruigrok en Joep Schaper, onderzoekers Nederlandse Nieuwsmonitor.

Kees Cornelder, 16 augustus 2010, 11:08

Er bestaat ook nog zoiets als proportionaliteit in de nieuwsvoorziening: variërend van opening voorpagina t/m een stoppertje ergens rechtonder pagina 17….
Wilders mikt, en werkt daar altijd aan (met succes blijkbaar), op de voorpagina of in prime-time op het 8 uur Journaal.
En ‘iedereen’ in de journaille die in zijn doorgaans opgewarmde ouwe meuk, wellicht met een snuifje ‘nieuw’ accent, instinkt.
Brrr

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Jenny Fritschy

Webontwikkeling

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

redactie@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.