Amerikaanse toestanden

Maar dan gaat het fout:  de Poolse au-pair leert niets van taal en cultuur want moet samen met de eveneens ingehuurde Poolse bouwvakkers zo’n 60 uur per week keihard klussen. De vrijwilliger wordt door een geit gebeten: bedrijfsongeval. De stagiair ten slotte is na twee jaar nog steeds stagiair tegen een schamele onkostenvergoeding.

In die gevallen zou het toch wel makkelijk zijn als er sprake is van een arbeidsovereenkomst, want dan zijn al die zaken vanzelf geregeld: de werktijden van de au pair, de aansprakelijkheid van de werkgever voor de vrijwilliger en ten minste het minimumloon voor de stagiair. Maar dat heeft een keerzijde, want zou er dan niet een einde komen aan al die mooie initiatieven? Zijn er nog wel stageplaatsen als alle toeters en bellen van de arbeidsovereenkomst direct van toepassing zijn?

De sectie Vers In de Pers (VIP) van de NVJ onderzocht onlangs hoe het zit met stages. En de conclusie is dat er toch wel erg veel nep stages zijn. En dat is een stage die eigenlijk geen stage meer is, maar gewoon werk. Heel goedkoop, dat dan weer wel. Een kwart van de echte stages wordt naadloos gevolgd door zo’n nep stage.

Ook andere Europese landen kennen het probleem van de afbakening tussen stage en arbeid. De eurocommissaris voor Werkgelegenheid luidde zelfs de noodklok en op 10 maart 2014 is het Europese kwaliteitskader voor stages aangenomen. Daarin is bepaald dat er een overeenkomst moet zijn waarin het leerelement en overige rechten en plichten zijn vastgelegd. En, een stage mag niet langer zijn dan zes maanden. Het kader is echter slechts een aanbeveling.

Nee dan de VS. Daar heeft de rechter criteria geformuleerd. Eén van de criteria (naast het leerelement en de duur) is dat de stagiair geen gewone werknemer verdringt. Nu de stagiair zeker ook in de journalistiek alom tegenwoordig is op de werkvloer is het helemaal geen slecht idee om deze of soortgelijke criteria vast te leggen in de wet. Niet alle Amerikaanse toestanden zijn slecht. Want met een eigen stageregeling kan worden voorkomen dat de enige oplossing om bescherming te bieden aan de stagiair is om de stage als een arbeidsovereenkomst te beschouwen. Dat zou tot gevolg kunnen hebben weer dat werkgevers kopschuw worden en geen stageplaatsen meer ter beschikking stellen. En daar is niemand mee gebaat, zeker een vergrijzende journalistiek niet.