50 jaar Bert Verhoeff in een fotoboek: Van foto’s die voorbijgaan

‘Van foto’s die voorbijgaan’, luidt de titel. Met dit boek blijven ze. De foto’s roepen bij het terugzien vaak een aha-gevoel op. De beelden zaten ergens achterin het geheugen, evenals de geregistreerde gebeurtenissen waar Verhoeff ooggetuige van was. Met het verglijden van de tijd lijken de foto’s aan kracht te winnen. Met dank aan de strenge selectie van de fotograaf, die zich in vijftig jaar ontwikkelde tot een allround-fotograaf.

In 1968 verzeilde hij als jonge avonturier in de Parijse studentenopstand. De onrust werd het symbool van een culturele omwenteling. Verhoeff was er op de juiste tijd en juiste plaats. Dat was geen toeval, het gebeurde veel vaker. De treinkaping bij De Punt in 1975, Amsterdamse krakersrellen in 1980 en de Bijlmerramp in 1992 – hij was erbij. Maar zijn talent was vooral het zien van nieuws in het ongewone, het menselijke, in Hollandse taferelen zoals de aankomst van Sinterklaas in Broek in Waterland. Twee rennende paarden die hem verwelkomen. Een echte Verhoeff.

Zijn loopbaan laat zich in drie perioden opdelen. Na een korte periode van mode en reclame, vond hij een betrekking bij persbureau Anefo. Hij werd nieuwsfotograaf. Een paar jaar later koos hij voor het freelancerschap. Zijn foto’s kregen een persoonlijker stempel. Voor de Volkskrant hield hij ruim twintig jaar het politieke bedrijf van Den Haag in de gaten. Voor het eerst liet hij in zijn beelden emotie toe. We zien een door verdriet aangedane Hans Wiegel, getroost door Joop den Uyl, maar ook een huilende staatssecretaris Elske ter Veld. In 2004 besloot hij het tempo te verlagen. Tegenwoordig kiest hij zijn eigen onderwerpen, maakt boeken en krijgt hij nog meer oog voor elementen die kenmerkend zijn voor Nederland. Een van zijn ontroerendste foto’s is die van hollende schapen voor een hek.

De fotograaf blijkt ook goed te kunnen schrijven. In zeventien persoonlijke getinte, anekdotische verhalen vertelt hij over soms bizarre gebeurtenissen uit zijn loopbaan. Over ontmoetingen, genomen ­risico’s, inschattingen en twijfels (wel of niet helpen bij een ongeluk), die herkenbaar zullen zijn voor iedere fotojournalist.

De jaren vliegen voorbij, maar Verhoeffs foto’s zullen niet onopgemerkt blijven.