Waar vind je de beste opdrachten?

‘The Times They Are A Changin’ zong Bob Dylan in 1964. Deze universele waarheid gaat ook de freelancer niet voorbij. Waar ooit de gebraden duiven als vanzelf je werkkamer invlogen, is het voor menig schrijver vandaag de dag buffelen om opdrachten te scoren. Hoe ging dat vroeger? Je had zo je contacten met bladen, kranten en bedrijven. Als voorbeeld: had je ‘een lekker stukkie’ geschreven voor De Margriet, dan kwam je makkelijk op de burelen van de Libelle. Je legde zelf het contact of je werd gebeld.

Netwerken is nog steeds waardevol, maar internet heeft de wereld voor de freelancer wel veranderd. Zeker met de komst van online platforms, die niet bemiddelen maar faciliteren. Ze linken vraag en aanbod. Hun verdienmodellen verschillen, maar het principe is hetzelfde: je maakt een profiel aan en als je betaalt, kan je reageren op schrijfklussen. Je hoeft alleen maar je mailbox in de gaten te houden. De kracht van dit soort platforms is dat je makkelijker in contact komt met opdrachtgevers. Afstand speelt immers minder een rol: een bedrijf in Delfzijl kan maar zo kiezen voor een tekstschrijver in Maastricht, zonder dat ze elkaar ooit gesproken hebben.

Rijp en groen
Een online platform is net de ‘echte wereld’. Ik heb alles al voorbij zien komen. Een startend bedrijf dat gulzig m’n kennis opzuigt, maar achteraf een piepklein budget blijkt te hebben. Een notoire oplichter die er met honderdduizenden euro’s van zijn personeel vandoor gaat, zijn bedrijf failliet laat gaan en mijn rekening onbetaald laat. Iemand die mij vraagt mijn honorarium terug te storten als mijn mailing niet blijkt te werken. En een potentiële opdrachtgever die de indruk wekt dat ik de ideale kandidaat ben, mij 250 kilometer laat rijden en na ons gesprek doodleuk met een volgende kandidaat aan tafel gaat.

Groot aanbod, lage prijzen
Daar staat tegenover dat ik er ook waardevolle contacten aan heb overgehouden. Van eenmalige klussen (meestal) tot langdurige samenwerking (soms). Een vaste relatie opbouwen zonder verdere bemoeienis van het platform is ook geen probleem. Het is toegestaan, misschien wel omdat het niet is tegen te houden. De klussen die ik scoor, zijn tegen een redelijk tarief. Want ja, er zijn nog steeds opdrachtgevers die bereid zijn pakweg € 75 per uur te betalen, mits de schrijver de juiste kennis en ervaring inbrengt. Maar deze categorie opdrachtgevers is op de online platforms in de minderheid. En daarmee zijn we bij de keerzijde van de medaille: jij vindt er als schrijver weliswaar veel opdrachtgevers, maar zij vinden er ook veel schrijvers.

Vervolgens treedt de economische wet ‘groot aanbod, lage prijzen’ in werking. Er zijn freelancers op de platforms die genoegen nemen met pakweg drie tientjes per uur. Zij hebben of ‘honger’ (een bedrijf kan je er amper mee runnen) of hun lage uurtarief is een vals lokkertje. Kortom, de ervaren professional die een tarief van € 60 tot € 80 per uur vraagt, heeft het lastig en moet alles uit de kast halen om de opdrachtgever te overtuigen van zijn toegevoegde waarde.

Weinig vraag naar ‘journalist’
Voor de beeldvorming: ik zit meer in de commerciële hoek – bedrijfsjournalistiek, copywriting. Ik heb bewust gekozen voor de grootste platforms. Ik heb een profiel Freelance.nl en Offerti.nl en had een profiel op Hoofdkraan.nl. Op alle drie de platforms staan regelmatig opdrachten die mij passen: schrijven van website, brochure, advertentie, mailing, bedrijfsblad, nieuwsbrief – dat soort zaken. De vraag naar een ‘journalist’, zie ik er zelden. Of je zou ghostwriting en het schrijven van romans en biografieën ook tot het journalistieke metier moeten rekenen.

Wat levert het op?
Mijn conversie ligt bij Offerti.nl het hoogst: 20 procent van mijn offertes wordt een opdracht. Bij Freelance.nl is dat de helft: 10 procent. En vijf jaar lang werven via Hoofdkraan.nl heeft mij niets opgeleverd, anderen zweren er juist bij. Kortom, dit is mijn ‘waarheid’, die van jou kan een andere zijn. Er zijn immers variabelen, waarvan jouw uurtarief (hoe lager, hoe meer kans), jouw ervaring (hoe specifieker, hoe beter) en jouw offerte (sluit je aan op de vraag?) de belangrijkste zijn. Zie deze test daarom als mijn persoonlijke indruk en pik er uit wat voor jou van toepassing is.

Hoofdkraan.nl
Hier hebben 231 freelancers een betaald account binnen de categorie tekst & vertaling. Die categorie telt negen subcategorieën (van blogger tot copywriter). Het aanbod aan opdrachten wisselt: de ene week een paar, de andere week tien of meer, waarvan een substantieel deel (al gauw een derde) vertaalopdrachten.

Er is een gratis abonnement, maar dan mag je de notificaties alleen inzien – bedoeld om kennis te maken met de site. Als je betaalt – ‘Pro’ kost € 24,95 per maand ­– mag je reageren op opdrachten en wordt je profiel opgenomen in de online bedrijvengids van Hoofdkraan. Daarin kan je voorbeelden van je werk en cv plaatsen. ‘ProPLUS’ kost € 39,95 per maand en voor die meerprijs mag je reageren op opdrachten in alle categorieën. Veel zin heeft dat niet, omdat je dan ook opdrachten voor bijvoorbeeld controllers en technici voorbij ziet komen. Als jij reageert, kun je zien wie verder nog een offerte heeft uitgebracht plus zijn of haar uurtarief. Zucht, nog meer prijzenoorlog. En wie wil opzeggen, moet dat doen uiterlijk drie maanden voor het aflopen van je abonnement, anders zit je er nog een heel jaar aan vast.

Opvallend is dat Hoofdkraan betrokken is bij de financiële afwikkeling. Dit raden ze je aan: ‘als je de opdracht hebt afgerond, stuur je via Hoofdkraan een – op de website aangemaakte – factuur naar jouw opdrachtgever’. Die betaalt vervolgens aan Hoofdkraan het afgesproken bedrag. Is dat geld binnen, dan stuurt Hoofdkraan je een mail, waarna je op de website de button ‘betaal mij uit’ kunt aanklikken. Je krijgt dus later je geld dan wanneer je ‘direct’ zaken zou doen. Ook houdt Hoofdkraan 6% ‘servicekosten’ in op het factuurbedrag (exclusief BTW). Je kunt natuurlijk je prijs met 6% verhogen, maar doen jouw concurrenten dat ook?

Factureer je via Hoofdkraan (niet verplicht) dan kan je referenties van klanten ontvangen, die zichtbaar zijn bij je profiel. En je mag een borgsom aanvragen. Hoofdkraan raadt een borg aan van minimaal 50 procent van het totale bedrag van de opdracht. De vraag is hoeveel opdrachtgevers dit ook daadwerkelijk zullen doen. Hoofdkraan parkeert dat geld en betaalt jou het bedrag alleen met goedvinden van de opdrachtgever. Is dat ‘meer zekerheid’?

Offerti.nl
Hier zijn 2650 freelance tekstschrijvers actief. Offerti zegt elke aanvraag te controleren op volledigheid, echtheid en relevantie. Nieuwe leads – in de door jouw aangevinkte categorie – komen op werkdagen rond 11.00 uur in je mailbox. Voordat je reageert, kan je zien hoeveel offertes er al zijn uitgebracht. Zo kan je inschatten hoe groot je winstkans is. Je kunt niet zien wie al heeft gereageerd, zo blijven uurtarieven voor je concullega’s buiten beeld.

Een opdrachtgever betaalt niets voor het plaatsen van zijn project. Jij als freelancer daarentegen betaalt credits: 1 credit kost 1 euro. Hoe meer credits je in één keer koopt, hoe voordeliger ze worden, maar nooit minder dan € 0,83. Het aantal credits verschilt: bijvoorbeeld 6 credits voor een kleine opdracht of 15 credits voor een grotere opdracht. Zijn er 48 uur na plaatsing van een aanvraag minder dan 3 offertes uitgebracht, dan wordt de reactie 3 credits goedkoper. Je kun rechtstreeks contact opnemen met de opdrachtgever, ook zonder op de website een offerte uit te brengen. Kan handig zijn als je even geen tijd hebt voor een uitgebreide reactie.

Er zijn twee abonnementen. Professional is gratis, je krijgt dan wel de notificaties maar kunt niet reageren. Premium Professional kost € 147,75 per jaar (stopt automatisch na 1 jaar). Voor dat geld kan je twee uur eerder offreren, vallen jouw offertes extra op, krijg je een ‘toppositie’ (ook in een bedrijvengids) en een link naar jouw site (voor een betere Google-ranking). Er zijn twaalf vakgebieden, waarvan tekst & vertaling er één is. Daarbinnen kan je maar liefst zestien categorieën aanvinken, van schrijven van een boek tot schrijven van een persbericht. Prima, zo ga je recht op je doel af.

Freelance.nl
Hier hebben 25.000 tekstschrijvers een profiel. Het standaard account is gratis, maar je kunt dan pas na 24 uur reageren. Dikke kans dat de opdrachtgever dan al z’n keus heeft gemaakt. Een PRO abonnee betaalt € 57,50 per jaar. Je kunt ook een abonnement voor een half jaar nemen, al ben je dan iets duurder uit. Als PRO kan je direct reageren. En je komt bovenaan te staan bij de zoekresultaten, als de opdracht­gever zich oriënteert. Dit bladeren in de profielen voordat de opdrachtgever zijn opdracht uitzet, kan bij alle platforms. Jij bepaalt zelf of jouw reactie zichtbaar is voor iedereen of alleen voor de opdrachtgever. Dat laatste is aan te raden, tenzij jij je graag in de keuken laat kijken.

De opdrachtgever kan besluiten een project te pauzeren als hij denkt dat hij voldoende geschikte reacties heeft. Pauzeren gebeurt automatisch na dertig reacties. Ook hier geldt: reageer zo snel mogelijk. Kijk er niet van op als er binnen een half uur tientallen reacties zijn geplaatst – je bent dan de zoveelste in de rij. Opzeggen kan tot één dag voor het aflopen van je abonnement. ‘Automatisch verlengen’ is optioneel.

Hubly.nl
Deze startup noemt zichzelf een platform voor contentspecialisten, in de vakgebieden design, foto, video en tekst. Er zijn vierhonderd tekstschrijvers met een profiel. Aan de site wordt nog gewerkt maar is al wel operationeel. Je kunt kosteloos een profiel aanmaken, maar in de nabije toekomst zal je moeten betalen. De tarieven zijn nog niet bekend. Opzeggen wordt mogelijk per maand, met dertig dagen opzegtermijn.

Het aantal opdrachten in de categorie ‘tekst’ beperkt zich tot een paar per week, maar dat kunnen er meer worden als Hubly op stoom raakt. De mail waarmee je wordt getipt over een nieuw project oogt knullig, maar de website daarentegen is fris en overzichtelijk. Onhandig: als je op de site naar opdrachten zoekt, krijg je ook de opdrachten buiten jouw vakgebied te zien. Er zijn onlangs nieuwe zoekfilters geïnstalleerd, waarmee opdrachtgevers nog gerichter kunnen zoeken. Het is dus belangrijk dat jouw profiel volledig is, voor meer kans op de perfect match. Een platform om in de gaten te houden.