Steun Sayed Parwez Kambakhsh werkt averechts

De Afghaanse studentjournalist Sayed Parwez Kambakhsh heeft twintig jaar cel gekregen voor godslastering.

Vorig jaar had hij een essay over vrouwenrechten van een Perzische feministische internetsite gehaald, gekopieerd en onder een paar van zijn medestudenten verspreid.

Na een week werd hij door agenten van de geheime dienst gearresteerd. Een paar maanden later kreeg hij de doodstraf opgelegd, want er stond een zinnetje in het essay dat de Afghaanse mollahs niet ongezien konden laten passeren: ‘Waarom mogen mannen vier vrouwen hebben en moeten vrouwen genoegen nemen met één mannetje?’

De rechtzaak die in Balkh plaats heeft gevonden is verdacht; men heeft Sayed Parwez achter gesloten deuren in een paar minuten berecht, zonder dat hij een woord mocht zeggen.

Na zware internationale druk op president Karzai verminderde een rechtbank in Kabul vorige week zijn straf tot twintig jaar cel.

Ik denk aan hem en het doet me pijn. Zelfs als hij dit essay onder het regime van de Taliban had verspreid, had hij nooit zo’n zware straf gekregen. Er is iets anders aan de hand. Sayed Parwez is slachtoffer geworden van de confrontatie tussen de westerse legermachten en de Talibanstrijders in Afghanistan.

Sayed is eigenlijk in gijzeling genomen door de Taliban die niet alleen in de primitieve rechtbank van Balkh aanwezig zijn, maar ook in Kabul. De zware straf die hij gekregen heeft, is een dreigement aan het Westen.

Sayed Parwez wordt niet als een Afghaan behandeld, maar als een vreemdeling, als een soldaat van de vijand, als een spion van de westerse machten in Afghanistan. De tanks, de oorlogsvliegtuigen, de geweren, de tv, de cinema en het internet worden allemaal als werktuigen gezien waarmee de bezetter de identiteit, het geloof en de trots van de Afghanen ondermijnt.

Parwez is per ongeluk over een verkeerd pad gelopen en is de Taliban tegengekomen.

Ik moet daarbij opmerken: hij is naïef geweest, hij heeft te veel naar de BBC geluisterd en op het internet gesurfd.

Hij is even het contact met de realiteit van Afghanistan verloren. Hij vergiste zich, hij dacht dat Amerika de bepalende macht in Afghanistan was. Helaas begrijpt hij nu pas wie daar bepaalt.

Al eerder heb ik in deze krant over hem geschreven en iedereen gevraagd om zijn stem te verheffen om hem te redden van de doodstraf.

Nu dacht ik dat we weer de regering Karzai onder druk moeten zetten om Sayed Parwez vrij te laten. Maar ik aarzelde, ik mag niet naïef zijn en ik moet niet dezelfde fout maken die hij heeft gemaakt.

We moeten niet onze stem verheffen. We moeten een stap terug zetten als we hem willen helpen. Grote internationale druk zal averechts werken. De Afghanen zien de bemoeienis van het Westen in hun leven als beledigend en vernederend.

Zolang de westerse troepen in Afghanistan zijn, kan niemand Sayed Parwez helpen.

En ik vrees dat als de westerse mensenrechtenorganisaties en kranten de druk verhogen, de Taliban hem in zijn cel zullen doden. Tot mijn eigen verwondering roep ik nu: ‘Halt! Steun hem niet meer!’.

Want helaas is de gevangenis voorlopig de enige veilige plek voor Sayed.

De enige raad die ik hem kan geven, is in zijn eigen taal, van de Perzische meester Hafez: Morge zierak tjon bedam oftad tahamol bajadash.

Een slimme vogel die in de val terecht komt, moet geduld hebben.

Deze column verscheen, onder de titel: ‘De journalist’ in de Volkskrant van maandag 27 oktober 2008 en is met toestemming van de auteur overgenomen.