Schaf het redactioneel af!

Misschien was het redactioneel zo belangrijk dat iedereen er omheen keek. Of was dat kleine tekstje op ‘pagina zoveel’ de moeite niet meer om je druk over te maken. Het commentaar bestaat dus nog. En het is een belangrijk symbool voor een steeds meer prangende vraag: heeft een krant of tijdschrift een mening?

Ik denk dat er nog weinig lezers en journalisten die zo’n vraag serieus met ja beantwoorden. Natuurlijk, het papier heeft een richting, een smaak en een doelgroep. Het herbergt hoofdredacteuren, journalisten en columnisten die wat van de wereld vinden. Maar als je blijft volhouden dat het hun medium zelf een scherpe opinie heeft, kom je direct in de problemen. Kunnen journalisten het persoonlijk oneens zijn met het commentaar van hun eigen medium? En leden van de hoofdredactie? De anonimiteit van het redactioneel komt me bovendien wat potsierlijk voor,  alsof je een mening tot waarheid verheft door het van alle persoonlijkheid te strippen.

Maar het allerbelangrijkste: zit het publiek er nog op te wachten te worden toegesproken door een prominente vertegenwoordiger van hun zuil?

Onze klanten lezen een krant om de feiten te leren kennen, en abonneren zich op een anonieme massa van laboranten, die in de reageerbuisjes van de werkelijkheid roeren.
Daarnaast wil de lezer in het brein van de favoriete commentatoren te kijken. Figuren met wie ze in hun hoofd een beetje discussiëren, als een eigenwijze vriend die nooit langskomt.

Ik denk dat de persoonlijkheid van de journalist de komende jaren alleen maar belangrijker zal worden. Dat roept angstbeelden op van columnisme, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Anchorman en anchorwomen zullen hun feiten en meningen vermengen in nieuwe spannende combinaties. Ze inspireren en brengen je in contact met nieuwe mensen en nieuwe werelden. Ze bouwen zo een eigen publiek op, en kranten en omroepen zijn in dat geval slechts de concertpromotor en salarisadministratie. Sterker nog, met 50.000 Twittervolgers voor Wilfried de Jong kan hij zijn eigen aspirant-omroep beginnen.

Het hoofdredactioneel is vervolgens de meest idiote combinatie van deze twee gezichten van de journalistiek. Het combineert de saaiheid van feiten zonder bronnen met het gebrek aan karakter van een gezichtloze opinie. Het vertelt het publiek wat ze moeten denken, zonder zelf deel van een leuk gesprek te worden. En als ze dan het onderwerp van discussie worden, blijft alleen de nasmaak van de anonieme lafheid over.