Ruim 1200 nieuwe historische kleurenfoto’s van fotograaf Prokudin-Gorskii online gebracht
In de rubriek Innovatie schrijft Villamedia-redacteur Lars Pasveer over alles met een stekker of internetadres. Dit keer: vroege fotojournalistiek in kleur (!) uit Tsaristisch Rusland wordt dankzij digitale techniek toegankelijk.
Begin vorige eeuw trok de Russische fotograaf Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii door Rusland, met relatief nieuwe techniek om kleurenfoto’s te maken. Het Amerikaanse Library of Congress verwierf eind jaren veertig de collectie van de familie, maar kon de collectie maar moeizaam ontsluiten voor het grote publiek. Technologie maakt het nu eenvoudiger en goedkoper.
De Prokudin-Gorskii-collectie omvat ruim 2600 foto’s die tussen 1905 en 1915 in pre-revolutionair Rusland zijn gemaakt. Prokudin-Gorskii gebruikte drie glasplaten om via zogeheten digichromatofotografie via filters rood, groen en blauw apart te registreren. Samen maken die een kleurenfoto.
Prokudin-Gorskii fotografeerde architectuur en landschappen, maar ook veel van de unieke bevolkingsgroepen die Rusland toen rijk was. Was, want Prokudin-Gorskii’s werk heeft voor moderne ogen ontegenzeggelijk de melancholie van een verdwenen tijd.
Om via analoge technieken een kleurenafdruk van de glasplaten te maken is enorm arbeidsintensief. De opkomst van digitale techniek maakte het mogelijk om deze platen digitaal in te scannen en in Photoshop samen te voegen, herinnert archivaris Melissa Lindberg in een blogpost bij de Library of Congress.
In 1999 kostte het echter nog altijd 24 uur (!) om één beeld te maken, waarbij retouchering van defecten (barsten in de glasplaat, problemen met belichting en dergelijke) het meeste tijd kostten. Verder is het noodzakelijk om ook digitaal de kleuren in de volgorde die Produkin-Gorskii hanteerde aan te houden, voor een correct eindresultaat.
In 2001 werden 122 op deze manier samengestelde kleurenfoto’s uit de collectie gepubliceerd. Dankzij inspanningen van professioneel fotograaf Walt Frankhauser zijn nu nog eens 1258 kleurenfoto’s uit de collectie online gebracht. “Een genereus cadeau”, aldus een dankbare directeur digitalisering Lynn Brooks.
Het is vermoedelijk niet mogelijk om alle foto’s uit de collectie te verwerken, schrijft Lindberg. In een aantal gevallen heeft de ruim honderd jaar oude fotografische emulsie losgelaten. Sommige glasplaten zijn te beschadigd of zijn door schimmel getroffen. De nieuwe foto’s die Frankhauser heeft samengesteld, zijn via deze link door te bladeren.
Praat mee