‘Onzorgvuldig’ Nederlands Dagblad wil leren van uitspraak Raad

Het ND liet de directeur van de kliniek meerdere keren weten dat het graag een gesprek wilde, maar liet daarbij in het midden dat het artikel de kliniek van fraude zou gaan beschuldigen. De wederhoor die werd geboden was te kort op publicatie, zeker gezien de zware beschuldiging die zou worden gedaan.

De werkwijze was journalistiek onzorgvuldig, oordeelde de Raad op 14 februari. Afgelopen weekend liet ND-hoofdredacteur Sjirk Kuijper in de krant weten de conclusies van de Raad zeer serieus te nemen. Meer duidelijkheid over de richting van het te publiceren artikel had afwijzende houding van de kliniekdirectie kunnen veranderen.

“In onze pogingen om contact te leggen met de directie van de kliniek Beahuis & Bloemenhove, hadden we meer moeten loslaten over de aard van het artikel dat in de maak was”, schrijft Kuijper. De kliniek, die om 17 uur sluit, kreeg op de dag van publicatie om 16:56 uur het verzoek vóór 18:00 uur te reageren.

Kuijper: “Toen we niks hoorden, is het stuk zonder wederhoor gepubliceerd. Dat was overhaast.” Kuijper reageert tegenover Villamedia nog apart over deze radiostilte aan de kant van de kliniek. “Het feit dat wij Bloemenhove niet méér tijd gegeven hebben om op onze voorgenomen publicatie te reageren, kan eerlijk gezegd niet los gezien worden van de totale onwil van Bloemenhove om ons te woord te staan. Daarover waren we geïrriteerd, misschien zelfs boos. Maar we hadden desondanks meer geduld moeten betrachten. Anderzijds hoop ik dat de conclusie van de RvdJ over deze casus geen precedent schept; organisaties mogen niet wegkomen met ‘geen wederhoor’ doordat ze zich domweg onbereikbaar houden voor het plegen van wederhoor”, aldus Kuijper.

Het dagblad zegt lessen te zullen leren uit de gang van zaken. Het centrale punt van potentiële fraude met zogeheten narcosetoeslag werd door het het ND aan de hand van een groep getuigen gestaafd. Onder hen een emeritus hoogleraar anesthesiologie, drie directeuren van andere abortusklinieken en de curator van de failliete Casa-abortusklinieken.

De verschillende en soms concurrerende belangen hadden tot een voorzichtiger aanpak moeten leiden, vindt Kuijper. “We hadden het oordeel ‘fraude’ veiliger als mening aan deze bronnen kunnen toeschrijven, dan dat we het zelf als vonnis voor onze rekening namen.” Fraude is bovendien iets dat de rechter moet constateren en is tot dat moment slechts een mening of aanklacht van derden, aldus het hoofdredactioneel.

Kuijper stelt verder in een reactie: “Naar de declaratiepraktijken van de Casa Klinieken, waarover wij eerder schreven, wordt inmiddels strafrechtelijk onderzoek gedaan door het OM. De strekking van onze gewraakte publicatie van 14 september was: Bloemenhove deed hetzelfde, dus ook fraude. De Raad voor de Journalistiek concludeert nu dat we dat niet ondubbelzinnig konden baseren op de subsidienorm en de gewob’de declaraties; onze bronnen hadden onvoldoende gezag om die interpretatie van de subsidienorm voor waar aan te nemen.. Ik ben wel benieuwd hoe de Raad daar op terugkijkt, wanneer in de toekomst een rechter oordeelt dat deze manier van declareren inderdaad frauduleus was.”

De volledige uitspraak van de Raad is hier te vinden.