— vrijdag 3 juni 2011, 10:00 | 0 reacties, praat mee

Journalist wordt onderbetaald

Journalisten grootverdieners? Al lang niet meer. De lonen blijven fors achter in vergelijking met de salarissen in het bedrijfsleven, de gesubsidieerde sector en de overheid. De inflatie wordt niet meer gevolgd en de journalist levert in. Maar ook de onderlinge verschillen zijn groot. Laatste wijziging: 17 april 2014, 13:07

Jos Everaers, hoofdredacteur van het Praktijkblad Ondernemingsraad, stond als CAO-onderhandelaar mede aan de basis van het opschalen van het loongebouw van de cao vaktijdschriften over 2010. Wie nu in een schaal zit tot maximaal 3000 euro, kan de komende jaren zo’n 10 procent doorgroeien tot 3300 euro.

‘Hoe het precies is gekomen weet ik niet, maar de salarissen bij de vaktijdschriften zijn niet zo doorgegroeid als bij bijvoorbeeld de dagbladen. Vergeleken met andere collega’s zijn we jarenlang onderbetaald. De werkgevers weigerden dat te geloven, wij bleven volhouden.

Uiteindelijk stemden de werkgevers vier jaar geleden in met een onafhankelijk onderzoek door de Hay Adviesgroep, dat vorig jaar pas af was. Het bevestigt het donkere vermoeden van de bonden. De vaktijdschriftjournalisten bungelen onderaan de loonladder, vergeleken met de vakbroeders in andere sectoren. Een hoofdredacteur van een vaktijdschrift verdient evenveel als een chef- redacteur bij een krant.

Een ander voorbeeld, in geld uitgedrukt; zeer ervaren verslaggevers bij de publieks- en opiniebladen verdienen 4603 euro per maand, bij de vaktijdschriften is dat 3782 euro per maand, bijna 825 euro minder (salarissen per 1 januari 2008. De topsalarissen liggen hoger, maar worden in de praktijk minder toegekend, red.). ‘Terwijl we niet onderdoen voor wat betreft opleiding en kennisniveau’, stelt Everaers.

De NVJ eiste boter bij de vis en kreeg dat, na slopende onderhandelingen. ‘Het was een enorme trekpartij’, blikt Everaers terug. ‘De economische crisis was losgebarsten, dat maakte onderhandelen extra moeilijk. Daarom ben ik er zo trots op dat we dit hebben bereikt. We hadden beet en hebben het niet meer uit onze handen laten glippen.’

Inmiddels zijn de voorbereidingen voor de CAO-onderhandelingen vaktijdschriften voor dit jaar begonnen. Het gevaar ligt op de loer dat de werkgevers op de rem gaan staan na de  aanpassing van het loongebouw’, zegt Everaers.

‘Dat zullen ze ons ongetwijfeld voor de voeten gooien. Let wel, het zijn twee totaal verschillende dingen. De 10 procent was bedoeld om een algemene achterstand in salaris weg te werken. Jarenlang zijn we onderbetaald. Nu gaan we praten over een stevige reguliere CAO-verhoging. De werkgevers moeten beseffen dat fatsoenlijke lonen ook in hun belang zijn. De sector moet wel interessant blijven, anders is er zo meteen geen journalist meer te krijgen.’

Het onderzoek van de Hay Adviesgroep bracht meer aan het licht dan alleen de onderlinge salarisverschillen binnen de journalistieke CAO’s (meegenomen in het onderzoek zijn de CAO’s voor dagbladjournalisten, vaktijdschriften,  publieks- en opiniebladen en de boek- en tijdschriftenuitgeverij en CAO’s van individuele bedrijven, red.)

Nog groter zijn de verschillen tussen wat journalisten verdienen en werknemers in vergelijkbare sectoren waarbij kennis op (minimaal) HBO-niveau is vereist, zoals bij banken, ver­zekeraars en consultancybureaus. Het onderzoek laat zien dat journalisten worden onderbetaald, in alle sectoren.

De ‘grootverdieners’ in de media, de dagbladjournalisten, verdienen maximaal circa 70.000 euro per jaar (exclusief de werknemers die buiten de CAO vallen, zoals hoofdredacteuren, red). Elders in het bedrijfsleven ontvangen werknemers met net zoveel kennis en kunde gemiddeld ongeveer 8000 euro per jaar meer.

Bij de vaktijdschriftjournalisten – door de Hay Adviesgroep hoger ingedeeld! – is het verschil nog groter. Het maximumsalaris ligt net beneden de 60.000 euro per jaar, tegenover 90.000 euro bij andere bedrijven. Ook in lagere salarisschalen zijn de verschillen groot.

De opschaling van het loongebouw voor de journalisten van de vaktijdschriften is dan niet meer dan een doekje voor het bloeden. Voor de collega’s bij de dagbladen zit er minder in het vat. De looneis van 2 procent voor 2011 stuit al op dermate grote weerstand dat de onderhandelingen na vijf vergaderingen zijn stopgezet. De werkgevers bieden maximaal 0,5 procent en verlangen daarvoor enkele offers. Zoals een vervaltermijn voor wettelijke vakantiedagen én het afschaffen van de seniorendagen.

‘Het is het oude liedje’, klaagt CAO-onderhandelaar Bert de Jong van de Leeuwarder Courant. ‘De laatste jaren is het alleen maar snijden en inleveren. Een toekomstvisie ontbreekt.’

De Jong schetst de situatie. Kranten schrijven nog altijd zwarte cijfers, mede door forse bezuinigingen op de werkvloer. Minder personeel zorgt voor een toename van de werkdruk bij de rest. ‘We moeten meer doen met minder mensen. En dat is meer dan alleen de krant maken. Journalisten maken tegenwoordig berichten voor de website en zijn actief op sociale media. Daar past een goede beloning bij. In plaats daarvan leveren we in. De laatste structurele loonsverbetering dateert van 2008. Toen de economische crisis losbarstte hebben we daar bij de onderhandelingen rekening mee gehouden. Maar werkgevers kunnen niet telkens de journalist op het offerblok leggen. We vragen 2 procent, net voldoende om de koopkracht overeind te houden.’

Een CAO die er in positieve zin uitspringt, is die van RTL. De journalisten in Hilversum krijgen er, als alles meezit tot en met 2012, 6,75 procent bij (deels structureel, deels incidenteel) tot en met 2012. Afgelopen maart kregen ze al 2,25 procent, 1 juli volgt een eenmalige uitkering van 1 procent van het jaarsalaris. En op 1 januari 2012 krijgen ze een structurele loonsverhoging van 1,5 procent of mogelijk 2 procent, afhankelijk van het bedrijfsresultaat. Hetzelfde geldt voor de in het vooruitzicht gestelde bonus. Die kan oplopen tot maximaal 1,5 procent. 
Onderhandelaar Marc Visch van de Nederlandse Vereniging van Journalisten: ‘De goede bedrijfsresultaten maakten dit mogelijk. Vergeet niet, bij de vorige onderhandelingen ging het minder goed met RTL. Toen hebben we pas op de plaats gemaakt.’

Bij concurrent de publieke omroep – die tweehonderd miljoen euro moet bezuinigen – kunnen de journalisten een minieme salarisverhoging tegemoet zien. De werkgevers willen niet verder gaan dan 1 procent tot en met 2012, plus twee incidentele uitkeringen; 0,5 procent dit jaar en volgend jaar 1,5 procent. De bonden ijveren voor prijscompensatie. Ook  hier zijn de onderhandelingen vastgelopen.

De cijfers bij RTL doen denken aan de gloriejaren van de kranten, twee decennia geleden. De bomen groeiden tot in de hemel. Anno 2011 ziet het er heel anders uit. Het onderzoek van de Hay Adviesgroep toont aan dat journalisten qua salaris voorbij zijn gehold door grote groepen hoger opgeleide werknemers in andere branches.

Daar komt bij dat de loonstijgingen achterblijven en dat het gat groter wordt. Vorig jaar stegen de salarissen in het bedrijfsleven gemiddeld met 1,3 procent. De dagbladjournalisten kregen er niets bij, andere vakbroeders hooguit 1 procent. Terwijl de inflatie eerder toe- dan afneemt. Die bedroeg de afgelopen zes jaar gemiddeld 1,56 procent en dat zal dit jaar 2 procent zijn, voorspelt het Centraal Planbureau.

Daar staat een loonbod tegenover van 1 procent voor de omroepjournalisten en 0,5 procent voor de dagbladjournalisten. Als de werkgevers (het Nederlands Uitgeversverbond wil niet reageren zolang de onderhandelingen lopen, red.) hun zin krijgen, betekent dat concreet dat een dagbladjournalist met 4000 euro bruto op jaarbasis 720 euro inlevert.

Lichtpuntjes? De opwaardering van het loongebouw biedt de journalisten bij de vaktijdschriften een beter perspectief op termijn. Ze krijgen er niet allemaal in één klap 10 procent bij. Wie halverwege een loonschaal zit, merkt er niets van. De beloning volgt pas aan de top van de schaal.

Ook de 6,75 procent bij RTL behoeft  enige nuance. De commerciële omroep scoorde de afgelopen vijf jaar met een gemiddelde loonstijging van 1,25 procent het laagste van allemaal. De nieuwe CAO – maximaal 6,75 procent erbij in twee jaar – moeten we volgens NVJ-onderhandelaar Visch vooral zien als een correctie.

‘Een goedmakertje’, zegt verslaggever en CAO-onderhandelaar Merijn Doggen bij RTL. ‘Er zitten enkele eenmalige verhogingen bij, daar bouw je geen pensioen mee op. En de toegezegde bonussen moeten we nog wel met zijn allen zien te verdienen.’


——-

Bekijk meer van

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.