Jarig ANP suggereert steun overheid als redmiddel

Bennis over de rol van het ANP: ‘Door een journalistieke basis te verschaffen heeft het ANP een nutsfunctie, waar niet alleen afnemers van profiteren maar ook de gehele maatschappij. Nieuwsfeiten kun je ook moeilijk beschermen, ze zijn beschikbaar zodra ze gepubliceerd zijn. Het eventueel verdwijnen van een persbureau is daarmee niet alleen een bedreiging voor de bestaande nieuwsuitgevers maar - ik zet het bewust een beetje fors aan - voor de kwaliteit van de Nederlandse democratie’.

Lees hier de hele rede van ANP-directeur Martijn Bennis

‘Voor wat we met elkaar als ‘waar’ aanduiden. Voor politici die graag op basis van de feiten beleid willen maken. Voor burgers, die simpelweg moeten kunnen vertrouwen op wat ze weten over hun land. Bovendien wordt het zonder een goede journalistieke infrastructuur voor kleinere uitgevers en voor nieuwkomers op de journalistieke markt zo goed als onmogelijk om te bestaan of om toe te treden, en dat is voor de pluriformiteit van de pers problematisch’.

‘Deze maatschappelijke functie roept natuurlijk de vraag op of de financiering van de ANP-nieuwsvoorziening uitsluitend op de schouders van uitgevers moet rusten. Als het persbureau meer doet dan een economische functie vervullen - en ik ben daarvan overtuigd - dan is medefinanciering vanuit andere bronnen een gerechtvaardigde gedachte. We zijn daar nog niet aan toe en ik vind ook dat we zo lang als mogelijk onze eigen broek moeten ophouden’.

Eerder in zijn rede betoogt Bennis dat het ANP kwetsbaarder is geworden omdat er in Nederland nog maar 5 grote uitgevers zijn (DPG Media, Mediahuis, RTL Nederland, Talpa en NPO). Als één daarvan zijn abonnement opzegt, komt het persbureau meteen in de problemen.

Bennis: ‘Deze 5 overgebleven uitgeefhuizen betalen een groot deel van de kosten voor de dagelijks 250 nieuwsberichten, de honderden nieuwsfoto’s en de nieuwsagenda. Geen van deze 5 is voor zijn voortbestaan afhankelijk van het ANP maar elk van deze partijen is cruciaal voor het voortbestaan van het ANP als persbureau. Dus ja, de consolidatie maakt het schaalvoordeel minder evident en bovendien zijn de onderhandelingsverhoudingen nogal verschoven. Op de basis nieuwsdienst maken we dan ook geen stuiver winst. Consolidatie is voor persbureaus geen goed nieuws.’

Mocht het zo ver komen dan één of meer klanten vertrekken en het ANP als persbureau verdwijnt, dan ziet Bennis wel een andere toekomst voor het bedrijf. ‘Als het niet als nationaal persbureau is, dan is dat in een andere vorm. Het merk ANP, de krachtige nieuwsmachine, het fotobedrijf en de zakelijke dienstverlening hebben ook in een andere context meer dan voldoende bestaansgrond. Maar omkatten is niet het plan. Ik vraag aandacht voor de betekenis van het persbureau anno 2020. Die moeten we met z’n allen zorgvuldig overwegen, zowel vanuit het perspectief van de klant als vanuit het perspectief van de samenleving als geheel’.

Thomas Bruning van de NVJ: ‘Wij zien absoluut een nutsfunctie voor het ANP. Zeker voor kleinere mediapartijen en nieuwe toetreders is de functie van het ANP als leverancier van geverifieerde nieuwsberichten, professioneel beeld en de nieuwsagenda van wezenlijk belang.
Daarbij is een ondersteunende rol vanuit de overheid zeer wel voorstelbaar, juist vanuit de gedachte dat de overheid moet zorgen voor een pluriform medialandschap, waarbij kleine mediapartijen de kans moeten hebben om te concurreren met de grote concerns’.

’Of overheidssteun goed samen gaat met de huidige eigendomspositie van ANP(het persbureau is van John de Mol, red.) is een geheel andere vraag. Het zou meer voor de hand liggen om bij eventuele steun aan een persbureau een andere eigendomspositie te verlangen, waarbij er geen risico is dat publiek geld terecht komt bij private aandeelhouders’.