Het Groot Interviewgala: 4,3

‘Vijf?’ probeerde ik. Maar weer ging het hoofd boven het fleurige overhemd van links naar rechts.
‘Oké, zeg het maar dan.’
‘Eén!’

Maar liefst drie hoofden rolden er als gevolg van Haans ‘bonnetjesaffaire’ over het Binnenhof. Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten, zijn staatssecretaris Fred Teeven en uiteindelijk ook Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg moesten terugtreden. Derhalve werd Haan in december uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2015. Eerder maakte de huidige Nieuwsuur-redacteur een onthullende reportage over de Schiedammer parkmoord en schreef hij een boek over de geruchtmakende Deventer moordzaak, waarin hij uitlegde waarom fiscalist Ernest Louwes – zeg maar de Nederlandse Steven Avery – zijns inziens wel degelijk terecht is veroordeeld voor de moord op de rijke weduwe Jacqueline Wittenberg.
Als zo’n collega een masterclass geeft, moet daar toch wel wat volk op afkomen, zou je denken. Nee dus. En Van der Linden had met een ploegje nog wel ‘als een gek’ redacties afgebeld.

Een half uur eerder had de organisator van het gala op het podium getracht te verklaren waarom de grote zaal maar voor twee derde vol zat. Fijntjes: ‘Misschien staat dit niet geheel los van feit dat we het vanavond nu eens niet gaan hebben over smeuïge thema’s als het stellen van privévragen aan BN’ers, maar over de macht en verantwoordelijkheid van de journalist.’

Vorig jaar kon je inderdaad zomaar ‘een’ Sylvana Simons tegen het lijf lopen. En zag je significant meer redactrices van vrouwenbladen.
Ook constateerde Van der Linden: ‘We komen in de Nederlandse pers meer te weten over de liefdesrelatie van Wesley en Yolanthe, over de gang van zaken bij ‘Wie is de mol’ en over het wel en wee van columniste 37b dan over de man die in Den Haag sinds jaar en dag de peilingen aanvoert: Geert Wilders.’

Dat is - helaas - waar. Al legde Femke Halsema graag uit waarom politieke interviews zo vaak tegenvallen. Ze sprak over ‘de houdgreep van de journalist die alleen maar wil ontmaskeren versus de politicus die hem koste wat kost wil beheersen’. Het levert, constateerde ze, ‘voorspelbare interviews vol dooddoeners op, die altijd lijken op de vorige’.
Daarom pleitte Halsema voor ‘menselijke’ interviews. Interviews waarin een politicus ook moet kunnen twijfelen zonder dat de journalist meteen triomfantelijk zijn kop eraf hakt.
Columniste Ebru Umar, hoofdredacteur van het onlangs ter ziele gegane FAB Magazine, kreeg er via Twitter lucht van en reageerde onmiddellijk. ‘Pak eens een willekeurig vrouwenblad waar ze allemaal op neerkijken en lees en leer over empathie. Snobs.’
Maar daar was, op het hoofdpodium, Rob Kamphues. Spottend: ‘Bij een vrouwenblad heb je mazzel als het interview langer duurt dan de fotoshoot’.

Halsema gaf op datzelfde podium masterclass-achtige tips over de omstandigheden waaronder ze in haar tijd als GroenLinks-politica betere interviews zou hebben gegeven. Zoals: ‘Ga er eens vanuit dat er niets te ontmaskeren is. Het is niet Mefisto die tegenover u zit, maar een feilbaar mens.’ En: ‘Gooi de knipselmap weg. Daarin staan alleen maar eerdere interviews, die weer overgenomen zijn uit eerdere interviews.’
Vervolgens konden we beneden Halsema’s boek ‘Pluche’ kopen en grinniken om de geperfectioneerde lijzigheid van documentairemaker Frans Bromet.

En Bas Haan? Hij deed dus niet mee. De Journalist van het Jaar heeft anderhalve maand na zijn glorieuze huldiging te Hilversum hoorbaar weinig trek in prominente aandacht voor zijn geannuleerde masterclass. ‘Frénk belde of ik het wilde doen. Ik zei ja. Uiteindelijk belde Frénk dat het niet doorging. Nou oké, dan niet.’
Nee, Haan wist niet dat er maar één aanmelding was – van, of all media, een redacteur van NU.nl. ‘Maar ik heb die masterclass ook nergens aangekondigd gezien. Hij stond bijvoorbeeld niet in de flyer. Wel op de website van het gala? Oké, dat heb ik dus niet gezien.’
Deelname kostte weliswaar 180 euro (Haan wenste overigens geen honorarium) maar zó slecht gaat het nu ook weer niet in medialand. Bovendien: de vorige jaren trokken masterclasses van Van der Linden zelf en Mariëlle Tweebeeke wel een volle bak, vertelt eerstgenoemde.

Teleurstellende conclusie 1: onderzoeksjournalistiek staat er anno 2016 niet best op. Teleurstellende conclusie 2: net als Jan met de pet komen journalisten vooral op BN’ers af.
Van der Linden spreekt van ‘een belediging van een zeer getalenteerde collega’. Haan wil er niet te zwaar aan tillen. ‘Ik zou zelf ook niet betalen om een journalist te horen spreken.’

Volgend jaar gaat het festival van de afgeleide roem over diversiteit in de journalistiek. Sylvana Simons is er dan ongetwijfeld weer wel. Komt allen!