In memoriam: ‘Hofnar’ Herman Moscoviter met stille trom vertrokken

In de periode (1978 – 1990/91) dat ik met Herman Moscoviter mocht samenwerken bij het toenmalige Het Vrije Volk in Rotterdam leerde ik hem kennen als een ‘absolute einzelganger’. Zo ook in onze redactieraad. Daar was hij vaak zeer kritisch en recht voor zijn raap, wat hem zeker niet populair maakte bij de hoofdredactie. Net als ik had hij een ‘bloedhekel’ om samen met collega’s naar de kroeg te gaan.

Daar (café de Schouw) werd onder een flinke slok heel wat afgeroddeld. Natuurlijk over collega’s die daar niet bij waren. Zoals ik vaak en zeker Herman. En dus gingen Herman en ik (helaas) nooit samen naar de kroeg. Op een uitzondering na. Bij het einde van Het Vrije Volk trof ik Herman onverwacht aan in ‘de Schouw’ met een televisiedocumentaireploeg van de VPRO.

Met mijn plotseling aankomst voelde Herman zich door mij overvallen als een soort van stoorzender. In die documentaire speelde hij de hoofdrol. En zo kwam ik heel toevallig in een bijrol terecht. Samen met Herman aan de bar over de teloorgang van ons aller Het Vrije Volk.  Die avond zou in onze stamkroeg het ‘afscheid van HVV worden gevierd.’ Herman liet toen terecht weten dat hij daarbij niet van de partij zou zijn. Ik wel, want zo naïef was ik toen nog.

Echoput
In die donkere tijd ging bij ons de zwartgallige ‘mare’ rond van een redacteur die in een echoput riep: ‘Is er nog een abonnee?’ En dan kwam als een echo het antwoord: ‘Nee, nee, nee…’.
Diverse keren had ik samen met Herman avonddienst. De een deed het tikwerk, de andere in die tijd nog de telex en telefoon en omgekeerd. Herman kreeg een boze abonnee aan de lijn. Die wilde per onmiddellijk zijn abonnement opzeggen. Herman antwoordde dat hij dit alleen schriftelijk kon doen. De man bleef woedend volharden en de immer stoïcijnse Moscoviter vroeg zijn naam en zijn adres. ‘Zo’, sprak Herman haast handenwrijvend, ‘nu ga ik u hoogst persoonlijk als lid afvoeren en u komt er bij ons nooit meer in!’ Vervolgens smeet Herman de hoorn op de haak.

Nog geen halve minuut later belde deze abonnee uiterst timide terug met de vraag aan Herman ‘of hij alstublieft lid mocht blijven?!’ Dit was wederom Herman Moscoviter ten voeten uit, de ‘vrolijke cynicus.’Met een dikke knipoog en als een ware ‘Hofnar’ (de naam van zijn latere persbureau).