Grace Jones
‘Ik ben al drie jaar bezig op internet met Follow the Money, ik verdien geen klote, maar ben nog nooit zo gelukkig geweest.’ Aldus financieel journalist Eric Smit op de bijeenkomst #Red de journalistiek, in de Balie. Het programma ‘De Kunst van het Maken’, deed verslag van de avond, waarin Smit als een soort gimmick voorbij kwam omdat hij twee keer ‘klote’ zei.
Jammer want van alle aanwezigen (o.a. de commercieel directeur van De Telegraaf, die van de NOS en die van de Wereldomroep) benoemde Smit het best de fase waarin de journalistiek zich bevindt: hobbyisme. Tijdverdrijf voor mensen die vinden dat democratie behoefte heeft aan kritische noten.
Als het om onderzoeksjournalistiek gaat, is er, behalve bij de publieke omroep of bij een paar kranten, geen droog brood te verdienen. En dus zullen onderzoeksjournalisten die hun werk belangrijk vinden, voor minder moeten werken. Smit maakte daar grappen over in de Balie tegen Philippe Remarque, hoofdredacteur van de Volkskrant die onlangs een verhaal over de fiscale handel en wandel van Mitt Romney kocht van FTM. Dat is kennelijk gebeurd voor een appel en een ei. De kostprijs voor FTM was daar niet mee gedekt. Dat is niet lullig van de Volkskrant, zo is de markt. Maar het bevestigt wel dat freelance onderzoeksjournalistiek hobbyisme is. En de vraag is hoe lang die fase duurt, als het al een fase is. Tot die tijd is het duidelijk: je moet er iets naast doen. Iets commercieels. Of je moet je hand ophouden. Maar bij wie?
In de Balie kwamen we er niet helemaal uit. Internetondernemer (en door hemzelf benadrukt: geen journalist) Ronnie Overgoor zei dat alleen verhalen waarvan anderen willen dat ze niet gepubliceerd worden, mogen worden gesubsidieerd. Goed punt. Jammer dat hij verder de hele avond alleen maar riep: ‘jongens ga toch gewoon geld verdienen’, terwijl we daarom juist bijeen waren: er is steeds minder geld voor journalistiek.
Als in een reflex wijzen we dan graag naar de overheid. Maar ik blijf ervan overtuigd dat ook mecenassen kwaliteit kunnen waarborgen.
Dus haal ik in het kader van de kracht van de herhaling Barbra Streisand maar weer eens van stal. Haar stichting doneerde bijvoorbeeld aan het Center for Public Integrity. Een van de vele Amerikaanse journalistieke non-profit organisaties. Zij hebben een enorme lijst van donateurs.
In 2011 stond daar bijvoorbeeld het Grace Jones Richardson Trust bij. Even dacht ik dat er weer een zangeres voor de journalistiek was opgestaan, maar het blijkt de weduwe van de man wiens vader Vicks VapoRub bedacht. Ik bedoel maar. Vicks wil kennelijk ook koutjes van journalisten verhelpen.
Ja, de Amerikanen hebben een ander belastingsysteem. Laat dat dan een mooie taak zijn voor onze overheid: een gunstig donateursklimaat. Maar daarnaast is het belangrijk dat journalisten hun passie volgen en het belang van hun vak onderstrepen door het voor minder te doen. Dan is het niet meer eenzijdig je hand ophouden en klagen dat het anders moet.
Neem je verlies, verdien een tijdje geen klote. Hopelijk volgen de donateurs dan vanzelf.
Praat mee
8 reacties
H.J. Brinkers, 17 december 2012, 12:59
Wakker worden, mevrouw De Jong. Follow The Money vangt jaarlijks tienduizenden euro’s aan subsidie net zoals Sargasso en De Joop. Sites die zogenaamd onafhankelijk zijn en worden gespekt van onze belastingcenten. Journalist Eric Smit heeft de mond vol van “ondernemen” maar zonder deze subsidie zou zijn website geen “klote” voorstellen. Voor het geluk van Eric Smit is het maar te hopen dat de subsidiekraan nog jaren blijft openstaan!
Frederique, 20 december 2012, 01:35
Dag , dank voor uw reactie. Ik ben wakker. FTM is inderdaad met subsidie begonnen. Dat is geen geheim en geen schande. Plan is om over te stappen op een charitasmodel. Dat heeft tijd nodig en wellicht zelfs een mentaliteitsverandering die ik aanmoedig dmv inspirerende voorbeelden uit de VS. Maar ook dichterbij: Apache.be
Laten we verder denken dan alleen subsidies waar we zo vertrouwd mee zijn. Overigens, de subsidie komt in dit geval voor een groot deel uit STER-inkomsten. Maar zoals betoogd: er zijn meer opties dan overheidssteun. Ik wacht er met smart op.
Quasimodo, 20 december 2012, 19:38
Frederique de Jong is toch nog niet helemaal wakker. Reeds in september heeft FTM de overstap nar een ‘charitatief non-profit model’ gemaakt blijkens een recentelijk interview van FTM-journalist Eric Smit aan De Morgen. Dit besluit mag niet los worden gezien van het Zwaard van Damocles dat boven FTM hangt. Over een paar jaar is het sponsorgeld van het Nederlandse Stimuleringsfonds voor de Pers opgesoupeerd door FTM. Gelet op het feit dat FTM als zelfstandige journalistieke onderneming nooit kan overleven, rest Eric Smit nu niets anders meer dan geld proberen los te kloppen uit de zakken van rijke particulieren. Het moge duidelijk zijn: een subsidieverslaafde in het nauw maakt rare sprongen.
Enfin, mochten er ‘Capital Angels’ zo krankzinnig zijn om geld te steken in Smits droomfabriekje, dan worden hier de ongeschreven wetten van ‘quid pro quo’ respectievelijk ‘wie betaalt, bepaalt’ natuurlijk niet terzijde geschoven.
J.Visser, 20 december 2012, 20:08
Feitelijk gezien bevindt FTM zich al op een hellend vlak. Wie wil weten waar FTM voor staat en het colofon van de gelijknamige website bestudeert zal niks vinden over een redactiestatuut dat journalistieke onafhankelijkheid en objectiviteit moet waarborgen. Hoezo professionele journalistiek?
Een andere feit: wie de nieuwspagina’s van de FTM-website regelmatig bezoekt moet opvallen dat de bloggers van FTM zich met name hebben toegelegd op het (haastig en helaas niet altijd accuraat) overschrijven van stukken van originele nieuwsartikelen van (onderzoeks)journalisten in binnen- en buitenland. Talloze andere nieuwssites spelen op dezelfde manier leentjebuur. Zij het dat FTM hiervoor bakken aan gemeenschapsgeld incasseert via subsidie. Hoezo is FTM innovatief en onderscheidend volgens het Nederlandse Stimuleringsfonds voor de Pers?
Ander opvallend feit: op de website van FTM wordt geprobeerd om lezers geld afhandig te maken. “Doneer aan FTM”, staat er expliciet vermeld onder het logo van betalingssysteem iDEAL. Hoe desperaat en schaamteloos kan je zijn?
F.Drost2012, 20 december 2012, 21:04
Kan zakenvrouw Nina Storms AKA Nina Brink-Vleeschdrager niet de reddende engel worden van FTM-bedelstafchef Eric Smit? Zij is schatrijk geworden met de WOL-beursgang in tegenstelling tot al die berooide WOL-beleggers. Waarom kan zij het nooddruftige journailleplatformpje van Smit niet helpen met een leuke donatie? (Storms schijnt ook al financieel betrokken te zijn geweest bij de website Welingelichtekringen.nl ) Storms en Smit hebben alweer een tijdje terug de strijdbijl begraven en staan tegenwoordig op goede voet met elkaar. Storms heeft niet alleen alle rechtszaken tegen Smit ingetrokken maar ook ontvangt zij Smit met open armen o.a. in haar villa in Cannes. Als tegenprestatie heeft Smit haar plechtig beloofd zijn omstreden biografie `Nina; de onweerstaanbare Opkomst van een Powerlady’ zodanig te herschrijven dat het de goedkeuring kan wegdragen van Storms.
Iemand die weet wanneer deze hagiografie verschijnt? Eric Smit laat stante pede alles uit handen vallen voor iedere publiciteit van zijn kant over zijn subsidievretertje. Maar over deze bij Storms verwekte lovebaby houdt ‘onafhankelijk’ onderzoeksjournalist Smit de kaken stijf op elkaar. Zou Storms hem zwijggeld hebben beloofd in de vorm van een toekomstige donatie aan het armlastige charitasfonds FTM?
Eric Smit, 21 december 2012, 09:30
Wat een tragische reacties lees ik hierboven van enkele intens verzuurde zielen; de heren/dames Quasimodo, Visser en Drost. U zou zich met uw fact free praatjes helemaal niet op een site over journalistiek als Villamedia horen te begeven. En bij deze verzoek ik u beleefd ook bij FTM vandaan te blijven.
Eric Smit
A.Tak, 22 december 2012, 16:42
De summiere reactie van FTM-hoofdredacteur Eric Smit is curieus, hautain maar bovenal volstrekt verwerpelijk. Thans duikt hij wel heel gemakzuchtig weg voor een discussie, die juist in journalistieke kringen van grote intrinsieke waarde kan zijn. Tevens meent hij te moeten verordonneren dat kritische en wel degelijk relevante commentaren (zoals hierboven uitvoerig in de reacties beargumenteerd) op de werkwijze en doelstellingen van een schemerachtige subsidiefuik als FTM a priori behoren te worden gemuilkorfd op Villamedia. Daarmee ontmaskert journalist Eric Smit zichzelf een protagonist van de verkrachting van het Vrije Woord. Van journalisten met een dergelijke abjecte attitude dient het Nederlandse Stimuleringsfonds voor de Pers ver weg te blijven! Geen gemeenschapsgeld richting zich superieur wanende journalisten die andersdenkenden met relevante en kritiek willen voorzien van het vooral in historisch opzicht perfide predicaat “Niet Gewenscht” binnen de vrije ruimte van het publieke debat!
Overigens wil de wrange ironie dat nog niet zo lang geleden Nina Storms zich wilde verlagen tot soortgelijke persbreidelpraktijken jegens notabene journalist Eric Smit. Is diezelfde Eric Smit zijn verleden soms vergeten als initiator van de stichting Muckraker, die in 2008 is opgericht ter verdediging van het Vrije Woord? Of moet de onrendabele persbijstandstrekker Eric Smit dit verleden maar vergeten op instigatie van zijn almachtige en kapitaalkrachtige beschermvrouwe Nina Storms, die zoals genoegzaam bekend een uiterst dubieuze reputatie geniet?
J.C. Roodenburg, 3 januari 2013, 16:02
Goede reactie van Eric Smit. Zuurpruimen (en zeker geen goede journalisten) bemoeien zich overal mee. De journalistieke markt staat nu eenmaal onder druk vanwege het veel te grote aanbod en de te kleine vraag. Kwaliteit verloochent zich niet. Tarieven voor deskundige freelance-journalisten die hun brood ermee moeten verdienen, staan ook onder zware druk. Het wordt tijd dat uitgevers (van papier en van internetsites) meer gaan kijken naar de kwaliteit van het gebodene dan naar de ‘goedkoopte’. Ik ben blij dat ik inmiddels gepensioneerd ben en het niet meer ‘om den brode’ hoeft te doen.