Fotoboek Raymond Rutting: Wereldbeelden als caleido­­s­coop

De foto is spectaculair, vanwege de weerspiegeling van wolken in het water en de auto met luipaardmotief, precies op de horizon die het beeld doorsnijdt. Het is een van de ruim honderd wereldbeelden die Rutting voor zijn voorlopige overzichtswerk heeft geselecteerd. Hij moest kiezen uit duizenden foto’s die hij de afgelopen twintig jaar maakte in opdracht van het ANP, de Volkskrant en National Geographic.

Elk tafereel is een gestileerd kunstwerkje

Wereldbeelden zijn het zeker, in twee opzichten zelfs. Weinigen kunnen ontkomen aan de gebalde kracht van kleur en vorm, die van de pagina’s spat. Rood is vetrood, blauw is diepblauw en zelfs grijs is een volgezogen kleur. Elk tafereel is een gestileerd kunstwerkje. De beelden komen bovendien uit heel de wereld: we zien schapen in Rotterdam, een processie in Guatemala, de gevolgen van een aardbeving in Afghanistan, een ijsbreker op het IJsselmeer en een bevalling in een vrouwenkliniek in Ghana.

Het maakt Rutting niet uit waar hij is, ‘hij kijkt, wellustig als een couturier die zijn handen door een verzameling van fijne en kleurrijke stoffen laat gaan’, zoals Persgroep-directeur Philippe Remarque in zijn voorwoord schrijft.

Voor een fotojournalist kunnen kleur en vorm ook gevaarlijk zijn. Ze kunnen de inhoud versluieren. Bij Rutting is er in elke individuele foto een delicate balans. De tranen van moeder Amelie in Ethiopië, die treurt om het verlies van haar veestapel, zijn voelbaar. Maar in dit boek is de foto ondergebracht onder de thematische titel Perspectief. Daaronder vallen ook blauwe studentenwoningen in Utrecht en Sail Amsterdam.

Het boek telt nog vijf vage thema’s: contrast, diepte, licht, ruimte en tijd. De wereld wordt zo een caleidoscoop, verhalen verdwijnen naar de achtergrond en foto’s missen hun plek en samenhang. Kleur wint, inhoud vervaagt. Alles staat bij wijze van spreken op zijn kop, en dat is jammer voor zoveel wereldbeelden bij elkaar.