Een Ivoriaan in Friesland
Alex Gbansé (37) maakt – vanuit het Friese Bolsward – al bijna vier jaar een onafhankelijke nieuwssite voor de inwoners van Ivoorkust: Connection Ivoirienne. Dat hij vijfduizend kilometer verwijderd is van de nieuwshaard heeft nadelen, maar ook een heleboel voordelen. ‘Onafhankelijke journalisten leiden een angstig leven in Ivoorkust.’
‘Our destiny is not written for us, but by us’, prijkt er op Gbansé’s woonkamermuur. De uitspraak van Barack Obama lijkt hem als een jas te passen. De Ivoriaan, die in 1994 uit Ivoorkust vluchtte, strijdt voor de persvrijheid in een land waar alle media politiek kleur bekennen. Hij hoopt een verandering in gang te zetten door vanuit Friesland ‘neutrale’ verhalen te schrijven.
‘Onafhankelijke journalisten leiden een angstig leven in Ivoorkust. Je wordt bedreigd, zonder reden opgepakt of zelfs vermoord. Twee weken terug is een vrouwelijke collega nog telefonisch bedreigd; ze zou worden afgemaakt als ze zou blijven schrijven over een bepaald onderwerp. Elke krant steunt daarom een politieke partij, dan weet je dat je rugdekking hebt. Sommige kranten lijken wel onafhankelijk, maar tussen de regels door lees je hun politieke kleur. In Ivoorkust koop je dus eigenlijk een partijkrant.’
De bedreigingen aan het adres van journalisten zijn voor Gbansé reden om boven een artikel niet te vermelden welke journalist het stuk heeft geschreven. Eén keer verscheen de naam van een journalist per ongeluk wel op de website, die journalist is nu ondergedoken op het platteland, vertelt Gbansé. Als het politiek weer wat rustiger is kan hij terug naar de stad.
Gbansé’s naam, foto en e-mailadres staan wel op de website. Het betekent dat alle bedreigingen nu aan zijn adres binnen komen. ‘Niet iedereen is blij met wat wij schrijven, maar bedreigd worden is voor mij een beetje de kick van het vak. Van nature houd ik van de spanning’, vertelt Gbansé lachend. ‘Het betekent dat je iets losmaakt. Hoe vaker ik bedreigd word hoe vastberadener ik word. Ik ben niet bang om mijn standpunt te uiten. Daarbij, als iemand uit Ivoorkust mij telefonisch bedreigt, waar moet ik dan bang voor zijn? De drempel om naar Bolsward te komen is hoog.’
‘Bedreigingen horen bij het vak, ook in Nederland lopen journalisten risico’s. In het ene land is het risico alleen wat groter dan in het andere land. Ik zit er nu wat laconiek over te doen, maar ik neem die bedreigingen natuurlijk wel serieus. Als ik op reis ben loop ik niet lachend over straat, ik weet dat ik voorzichtig moet doen. Gbagbo (de Ivoriaanse president die ondanks zijn verkiezingsnederlaag de macht niet overdraagt red.) heeft overal aanhang.’
Zijn vrienden van vroeger begrijpen niet dat Gbansé, als voormalig aanhanger van Gbagbo, nu een neutrale nieuwssite maakt. ‘Ik ben veel vrienden kwijtgeraakt. Zij hadden verwacht dat ik Gbagbo zou steunen. Vrienden die ik vroeger wekelijks sprak, spreek ik nu niet meer. Dat is pijnlijk, maar op dit moment is de onafhankelijkheid en betrouwbaarheid van mijn site belangrijker dan vriendschap.’
Ik zie mijn werk als een soort missie; ik wil een bijdrage leveren aan de persvrijheid. Als het zo ver komt dat mijn collega’s hun naam boven een stuk kunnen zetten, ongeacht wat zij schrijven, dan is mijn doel bereikt.’
De bedreigingen, de vrienden die hij niet meer spreekt en zijn investering van 40.000 euro zijn het Gbansé allemaal waard. ‘Als ik het niet doe, wie doet het dan?’
——-
Praat mee