De nieuwe publieke omroep wordt gemaakt door het publiek zelf

De huidige voorzitter van de Tweede Kamer Anouchka van Miltenburg stelde vijf jaar geleden als woordvoerder mediazaken in de Tweede Kamer dat ‘de publieke omroep niets te zoeken heeft in het digitale domein.’ Natuurlijk had Van Miltenburg toen geen glazen bol, en ik ook niet trouwens, nog steeds niet. Vijf jaar geleden hadden we niet kunnen denken dat jongeren de televisie zo snel links zouden laten liggen. Fragmenten van uitzendingen worden nu via Facebook of Youtube gedeeld, en op hun eigen kamer kijken ze op hun net gekochte tablet uitzendingen terug of ‘bingen’ ze vooruit. Succesvolle programma’s die juist die jongeren willen bereiken, zoeken nu naar andere manieren van het aanbieden van – zoals wij dat in Hilversum noemen – content. Neem het programma Streetlab dat op televisie ongeveer 300.000 kijkers bereikt, maar online bijna het viervoudige.

Gelukkig heeft die uitspraak van Van Miltenburg geen effect gehad: de publieke omroepen investeren volop in online content. Een zeer bijzonder initiatief van de KRO-NCRV is gisteren van start gegaan. Het heet: No Limits Network. Het is een netwerk, want er wordt online content in de vorm van video en radio gemaakt. Het bijzondere is dat de jonge makers worden beperkt, maar zich geenszins beperkt voelen. Zo is er Jochem (29) die stottert en Annemarie (31) die zo goed als blind is. Dit keer hebben we dus besloten om geen programma’s te maken over jongeren met een beperking, maar hen juist zelf de programma’s te laten maken en te verspreiden.

Wij doen dit, omdat we in een idee geloven, in een achterliggende gedachte, KRO-NCRV wil graag dat we in een samenleving leven waarin we begrip hebben voor elkaar. Daarom zijn wij onderdeel van de publieke omroep. En daar ben ik trots op. Het initiatief is dubbel spannend omdat het gaat om een groot online initiatief waarop weliswaar radio te beluisteren is en video’s te zien zijn, maar op de klassieke radio- en televisiekanalen van de NPO zal No Limits Network niet te horen of te zien zijn. Dit stelt de makers voor grote uitdagingen. Het maken van content is ons immers op het lijf geschreven, maar de distributie ervan is een ander verhaal.

Het huidige mediagedrag van jongeren toont aan dat we op de huidige manier die jongeren niet bereiken. Het beleid is erop gericht dat we publieke content alleen mogen verspreiden via de platformen van de publieke omroep. En dat sluit juist niet aan bij de wensen van ons publiek. Immers, niet al je publiek gaat naar de centrale site van de publieke omroep. Wij moeten als publieke omroepen het publiek actief zoeken en aansluiten bij de wijze waarop zij media tot zich nemen. De publieke omroepen hebben een maatschappelijke taak en hoeven dus ook geen geld te verdienen met een centraal platform zoals de commerciële partijen. Het verhaal van Jochem en Annemarie hoeft dus niet op één manier bij het publiek terecht te komen. Dat kan op verschillende manieren via verschillende platformen en welke dat zijn, dat mogen zij zelf bepalen.

Het boeiende van online media is dat de verspreidingswijze ook weer invloed heeft op het maakproces. Je produceert immers andere content voor Instagram dan voor YouTube en weer andere content voor Facebook. Vandaar dat we voor dit project met een multidisciplinair team werken. Het bestaat niet alleen uit de klassieke radio- en televisiemaker (hoewel, hoe klassiek zijn deze jongeren met een beperking, die zich niet beperkt voelen?), maar er is ook een mediaplanner en een marketingcommunicatiespecialist bij betrokken. De dynamiek betekent dat er iedere dag een afstemming tussen de drie disciplines nodig is. Voor de ervaren online mensen is deze werkwijze niets nieuws. Voor radio- en televisiemakers is het een spannende onderneming om zo te werken.

Het is ook nieuw voor de publieke omroep als organisatie om zo te werken. Het oude model werkt prima voor het programmeren van de klassieke radio- en televisiezenders. Omroepen maken de content en de NPO zorgt voor de distributie. Maar voor online zullen we toch echt een andere weg in moeten slaan. Een weg van decentralisatie waar het maken van media en het verspreiden in een hand komt te liggen. Kijk naar de buitenwereld. Er is geen mega-concern dat met de nieuwe online initiatieven komt. Het zijn de start ups die voor de revoluties in nieuwe media zorgen. Een klein initiatief zoals No Limits Network is de manier waarop de nieuwe publieke omroep meer zou moeten gaan werken: content gemaakt en verspreid door het publiek zelf.