Davies: Journalistiek overleeft niet zomaar
Het is niet vanzelfsprekend dat journalistiek zal overleven. Propaganda, de vercommercialisering van de samenleving, de komst van internet en de kredietcrisis vorm een cocktail waarvan de uitwerking moeilijk valt te voorspellen. Dat zei Nick Davies, auteur van het boek Flath Earth News donderdagmorgen in Hilversum. Hij sprak voor een publiek van zo'n honderd medewerkers van de publieke omroep. Davies is in Nederland om zijn boek te promoten dat onder de titel Gebakken Lucht in het Nederlands is verschenen.
De Brit Davies heeft het vermogen om een sombere boodschap uitermate vrolijk over het voetlicht te brengen. In zijn uit begin 2008 daterende boek laat het aan de hand van een aantal voorbeelden zien dat journalisten lang niet altijd de waarheid vertellen, terwijl dat in zijn ogen juist de reden van het bestaan van journalistiek is.
De hoofdschuldige daarvan is, wat Davies betreft, niet de journalist. Op de uitzondering na, ziet hij vooral hardwerkende, goedwillende journalisten. Het zijn de omstandigheden die het vak verpesten.
Allereerst kijken eigenaren van media steeds meer naar hoge winstcijfers. Om die te bereiken laten ze minder journalisten meer doen. Die gaan als vanzelf hun werk afraffelen.
Daar speelt de propagandamachine die voorlichting en pr heet handig op in, laat hij in zijn boek zien. Als journalisten geen tijd meer hebben om feiten te checken, kun je ze bijna alles wijs maken, betoogt Davies.
De combinatie van kredietcrisis en internet zorgt er voor dat het verdienmodel van veel media onder druk staat. Zelfs de Britse krant The Guardian, waarvoor Davies freelance werkt, heeft daar last van. De krant is eigendom van een stichting, maar toch zal er wat geld moeten binnenkomen om de rekeningen te betalen, hield hij zijn gehoor voor.
‘Er is geen door God gegeven regel dat de journalistiek blijft bestaan. Er verandert nu heel veel in korte tijd. Waar dat eindigt, weet ik niet. Ik vind het belangrijk dat journalistiek blijft bestaan, mensen die de waarheid willen vertellen.’
Wat Davies betreft gaan journalisten op zoek naar nieuwe manieren om hun werk te doen. Zo zouden ze op zoek kunnen gaan naar externe fondsen en subsidie. Ook zou het helpen om minder achter elkaar aan te lopen. ‘Een site kan niet betaald worden als daar hetzelfde op staat als op een gratis site. Bovendien is het geen leuke vorm van journalistiek om alleen maar het nieuws van persbureaus opnieuw te verspreiden.’
Als het gaat over de kwaliteit van de berichtgeving, zou het journalisten sieren als ze wat vaker zouden zeggen ‘we weten het niet’. Davies: ‘Dat zou het vertrouwen in de journalistiek kunnen doen toenemen.’
In het komende nummer van Villamedia magazine staat een uitgebreid interview met Nick Davies.
Praat mee
5 reacties
Paul van der Sneppen, 4 februari 2010, 17:40
Mooi verhaal van Davies. Hij heeft natuurlijk groot gelijk. Er zit echter één dissonant in zijn betoog. Hij spreekt zich namelijk tegen als hij journalisten oproept om subsidies aan te spreken om kwaliteitsjournalistiek te kunnen bekostigen. Hij gaat daarbij voorbij aan het feit dat achter vrijwel elke subsidie een politieke agenda schuilgaat.
Achter elke subsidie? Misschien niet. Als u nog een onverdacht subsidiepotje kent waar journalisten uit kunnen putten, wijs me dan de weg! Wij komen nog een paar ton tekort.
Henk Oldenziel, 4 februari 2010, 17:50
De journalistiek gaat steeds meer de kant van de entertainment op om te overleven: op die manier proberen de media tegenwoordig hun product te verkopen.
René van Trigt, 4 februari 2010, 17:51
Ik kom als freelancer per jaar ook tonnen tekort. Misschien een idee voor Villa Media Magazine om alle potjes en subsidies eens op een rij te zetten, en, welke politieken agenda daar achter schuilgaat
Jerry Vermanen, 4 februari 2010, 19:19
Davies gaat wat mij betreft iets te makkelijk voorbij de verantwoordelijkheid van de journalist. Alleen hard werken en goedwillend zijn is niet voldoende. Vaardigheid en kennis van zaken is net zo belangrijk. Uiteraard spelen de omstandigheden een zekere rol in het huidige journalistieke klimaat, maar dit is wel erg naïef. Van een beetje zelfkritiek is nog nooit iemand slechter geworden.
Kees Quaadgras, 5 februari 2010, 15:35
Het proces om met minder mensen meer werk te verrichten is zeker al tien tot vijftien jaar gaande, in ieder geval bij de HAH-bladen, en de laatste jaren ook bij dagbladen, tijdschriften en de audiovisuele media. Daar valt niet aan te ontkomen: uitgevers willen meer geld.
Naast een verschijnsel als het referendum acht ik het toppunt van democratie wanneer een overheid zijn eigen luizen in de pels (deels) onderhoudt. Uiteraard wel met de garantie dat de luizen honderd procent onafhankelijk zijn. In feite bestaat deze subsidie al: NOS, BBC, regionale omroepen. Nu - waarom niet - de kranten nog, en wat mij betreft ook HAH-bladen. Want wie controleert er anders de dorpsbobo’s ?