— woensdag 21 november 2018, 11:00 | 0 reacties, praat mee

Biografie over J.L. Heldring, opiniemaker in de Europese superliga

Toen J.L. Heldring in 1968 hoofdredacteur werd van de Nieuwe Rotterdamse Courant, was hij bang dat collega’s nu allemaal Jérôme tegen hem zouden zeggen. Voor jonge redacteuren bleef hij toch liever ‘meneer Heldring’. Een concessie die hij volgens zijn biograaf Hugo Arlman later wel deed, was dat de accenten van zijn Franse voornaam achterwege mochten blijven.

De journalistieke loopbaan van Heldring (1917-2013) is lang en indrukwekkend: buitenlandredacteur van de NRC, voorlichter van de Nederlandse overheid in New York, hoofdredacteur van NRC Handelsblad, secretaris van het Genootschap Internationale Zaken (voorloper van Clingendael) en van 1960 tot 2012 schrijver van ‘Dezer Dagen’. De 4400 afleveringen van die rubriek weerspiegelen een halve eeuw internationale verhoudingen. Daarnaast bieden ze soms zeer persoonlijke opvattingen over politiek, filosofie, kerk en samenleving. Als ‘kommaneuker’ gaf hij zijn lezers ook nog taallessen.

Arlmans goed geschreven ­biografie maakt duidelijk hoe Heldrings karakter en denkkader zijn gevormd. De vroege dood van zijn moeder, zijn Franstalige kindermeisjes uit Zwitserland, de moeizame relatie met zijn vader die directeur was van de Nederlandsche Handel-Maatschappij, zijn kortstondige flirt met de vroege NSB, de rechtenstudie in Leiden, zijn militaire dienst (tot de capitulatie op 10 mei 1940), zijn ervaring in New York, zijn grote belezenheid en zijn netwerk in politieke en diplomatieke kringen – al die factoren droegen bij tot zijn meningsvorming.

Al in 1945 pleitte Heldring voor snelle dekolonisatie van ­Indonesië. Nederland leed volgens hem aan ‘nationale zelfoverschatting’. Heldring hechtte aan Europese samen­werking maar waarschuwde tegen te vergaande integratie. Hij was een groot voorstander van Atlantische samenwerking maar voorzag dat Amerika en West-Europa op den duur verder van elkaar zouden komen te staan. De opkomst van China speelde in zijn columns nauwelijks een rol. Toen ik hem eens vroeg wie de leider van China was, moest hij het antwoord schuldig blijven. Ook voor economische ontwikkelingen had hij weinig belangstelling.

Heldring was een ‘individueel conservatief’, wars van vooruitgangsgeloof, meer voorstander van verandering in kleine stappen, rekening houdend met het menselijk tekort. In navolging van de Belgische historicus Henri Pirenne wilde hij met zijn analyses mensen tot nadenken zetten. Nog altijd lezenswaard is de beginselverklaring die hij schreef voor de krant die in 1970 ontstond uit de fusie van NRC en Algemeen Handelsblad. ‘De vrijheidsgedachte die wij voorstaan, verdraagt zich niet met geloof in enig dogma, aanvaardt niet bij voorbaat enig gezag. Dat betekent een niet aflatende waakzaamheid en voortdurend onderzoek.’

Met instemming citeert Arlman de historicus Maarten Brands, die Heldring tot de ‘superliga van journalistieke opiniemakers in Europa’ rekende. Een oordeel dat ik gaarne onderschrijf.

Hugo Arlman: De eeuw van J.L. Heldring (1917-2013). Een biografie. Van Oorschot, ISBN 9789028282018, 384 pagina’s, € 34,99.

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.