Abonnementen verkopen, rechtstreeks aan de lezer
Rens van de Plas omschrijft het treffend: als journalist leef je voor je verhalen, maar je wilt ook ván je verhalen kunnen leven. En als freelancer is dat niet altijd even makkelijk. Vergoedingen zijn met regelmaat laag en staan niet altijd in verhouding tot het werk dat een journalist in zijn werk steekt. De oplossing volgens Van de Plas: abonnementen verkopen, rechtstreeks aan lezers.
Eind oktober is Van de Plas (1998) daarmee begonnen. Op zijn website kunnen lezers kiezen uit drie verschillende abonnementen. Voor drie euro per maand krijgen ze toegang tot de verhalen van Van de Plas. Betalen ze vijf euro per maand, dan krijgen ze tevens per WhatsApp een bericht als er een nieuw verhaal verschijnt. Een abonnement van tien euro per maand geeft, naast toegang tot de verhalen en de WhatsApp-berichten, toegang tot een besloten Facebook-groep met extra’s.
Een signaal afgeven
Van de Plas schrijft in een manifest dat hij ervoor heeft gekozen om niet langer met mediabedrijven te willen werken die freelancers en vaste medewerkers niet als volwaardige journalisten behandelen. Het abonnementsmodel heeft hij opgetuigd uit financiële zelfbescherming. “Ik ben nu naast freelancer ook nog student. Ik zit in mijn laatste jaar en sta over een paar maanden op de journalistieke straat. Als ik straks rond wil kunnen komen, moet ik toch wat gaan ondernemen nu.”
Het uiteindelijke doel van Van de Plas is financieel rondkomen van zijn abonnees. Of dat gaat lukken met alleen de verkoop van persoonlijke abonnementen weet hij nog niet. “Ik zie dit ook als experiment. Maar ik wil ook een signaal afgeven aan mediapartijen die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Er zijn veel freelancers die niet rond kunnen komen en een tweede baan nodig hebben terwijl mediabedrijven grote winsten opstrijken. Dat is niet goed voor de journalistiek.”
Lezers die een abonnement afsluiten op de verhalen van Van de Plas kunnen volgens de jonge journalist vooral onderzoeksverhalen naar geldstromen verwachten. “Daarnaast wil ik interviews gaan maken met mensen in machtsposities.” Een dag na lancering van het abonnementsmodel heeft zich een handjevol abonnees gemeld.
Niet mee in zee
De technische kant van het abonneemodel had Van de Plas binnen een paar dagen rond, al gingen daar wel enkele weken van het uittesten van verschillende technieken aan vooraf. Voor zijn website gebruikt hij Wordpress, met daaraan gekoppeld de plugin MemberPress, die de abonnementen regelt. “Met die plugin kun je per gebruikersgroep aangeven wie wat mag lezen.”
Van de Plas denkt dat een abonnementsmodel voor individuele journalisten kan werken, maar ziet zijn eigen poging vooral als experiment. En hoewel hij kritisch is op veel mediabedrijven, ziet hij ook de waarde in van die grote partijen. “Ze leveren een bijdrage aan de journalistiek die ik in mijn eentje uiteraard niet kan evenaren. Mediabedrijven blijven nodig, maar zolang ze het zich kunnen veroorloven om de freelance journalisten die ze inhuren met slechte arbeidsvoorwaarden op te zadelen, ga ik er niet mee in zee.”
Praat mee