13 keer: opdrachten waarmee ChatGPT je helpt tijdens je werk

De rappe ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, kunnen de journalistiek in potentie flink veranderen. Maar met de juiste opdracht, in vaktaal de prompt, zet je de tools juist in als nuttig hulpmiddel. We zetten hieronder een aantal van zulke 'prompts' en 'superprompts' voor je op een rij.
ChatGPT is eigenlijk helemaal niet zo slim. De generatieve kunstmatige intelligentie (of korter: GenAI) geeft antwoord op vragen die je stelt, door woorden aan elkaar te plakken. Dat daar steekhoudende zinnen uitkomen komt doordat de software gevoed is met héél veel data. Daardoor heeft ChatGPT geleerd welke woorden, afhankelijk van de context, statistisch gezien het best op elkaar moeten volgen.
Toch levert dat nette antwoorden op. Toegegeven, die kloppen inhoudelijk gezien niet altijd. En het ‘geheugen’ van ChatGPT gaat slechts terug tot 2021. Dat betekent dat de software van alle gebeurtenissen na dat jaar geen data heeft. Maar ondanks die kanttekeningen, kan de tool je wel helpen binnen je journalistieke werk. Als je ChatGPT tenminste de juiste opdracht geeft.
Die opdracht, daar staat of valt het kortom mee bij GenAI als ChatGPT. Wil je ChatGPT voor je aan het werk zetten, wees dan zo specifiek mogelijk. Hoe duidelijker de opdracht die je omschrijft, hoe beter ChatGPT in zijn data kan zoeken naar een antwoord. Zo’n in tekst gevatte opdracht noem je een ‘prompt’.
Een handleiding voor een opdracht
Een prompt is als het ware de handleiding die ChatGPT vertelt wat hij moet doen. Die kan geschreven zijn in het Nederlands, maar de ervaring leert dat Engelstalige prompts net wat betere resultaten opleveren. De reden daarvoor zit hem waarschijnlijk in de omvang van de data waar ChatGPT mee is getraind. Daar zat wel een enorme berg Nederlandse tekst tussen, maar deze verbleekt met de hoeveelheid Engelstalige tekst waarmee het model is getraind.
* Ga je met ChatGPT aan de slag, probeer dan je opdracht in het Engels te formuleren.
* Je kunt ChatGPT uiteraard wel vragen gewoon in het Nederlands te antwoorden.
* Ook verstandig: geef je de tool een compleet nieuwe opdracht, vertel ChatGPT als een soort reset dat hij voorgaande interacties die je had moet vergeten.
* Wil je dat ChatGPT met je meedenkt, bijvoorbeeld over ideeën voor artikelen, vertel hem dan dat hij zich moet voorstellen dat hij een journalist is (‘act as a…’). Dat levert doorgaans betere resultaten op.
Hieronder volgen dertien voorbeelden van opdrachten aan ChatGPT om je te helpen bij je werk als journalist. Je ziet daarbij telkens een voorbeeld van een prompt, die je uiteraard zelf naar wens kunt aanpassen.
1. Kopvoorstellen bedenken
ChatGPT is aardig vaardig in het bedenken van koppen voor een artikel. Die handigheid kun je inzetten als brainstormhulp. Dit is ook handig bij het bedenken van meerdere koppen, bijvoorbeeld voor het A/B-testen van een nieuwsbrief. Kopieer de prompt hieronder en plak de tekst waar je een kop bij wil generen achter de prompt. Je kunt in plaats van een tekst ook een link naar een tekst aan het eind van de prompt plakken.
2. Teksten samenvatten
Wat ChatGPT met een kop kan, kan het ook met meer woorden. De tool is uitermate geschikt om lange teksten te laten samenvatten. Dat is bijvoorbeeld nuttig wanneer je snel wil beoordelen of een tekst, die je bent tegengekomen tijdens je research, interessant is voor het verhaal dat je aan het maken bent. Kopieer de prompt hieronder en plak de tekst die moet worden samengevat aan het eind van de prompt. Je kunt in plaats van tekst ook een link naar een tekst aan het einde van de prompt plakken.
Tip: heb je geen losse tekst, maar een volledig pdf-bestand, probeer dan de tool ChatPDF eens.
3. Teksten vertalen
Google Translate en Deepl Translate zijn natuurlijk uitstekende tools, wanneer je een tekst wil vertalen. Maar ook ChatGPT kan je daarbij helpen. Ook hier geldt: plak de tekst die je wil vertalen aan het einde van de prompt. Je kunt in plaats van een tekst ook een link naar een tekst aan het einde van de prompt plakken.
4. Interviewvragen bedenken
Wanneer je ChatGPT een aantal interviewvragen die je al hebt bedacht voorschotelt, kan hij daar aanvullende vragen bij bedenken. Je kunt de tool ook vragen om de vragen die hij bedenkt aan te laten sluiten bij de vragen die je zelf hebt bedacht. Vergeet bij het gebruiken van onderstaande prompt niet om de te interviewen persoon, het type journalistiek medium, het onderwerp en de voorbeeldvragen aan te passen.
5. Nog meer interviewvragen bedenken
ChatGPT kan ook interviewvragen bedenken aan de hand van een eerder artikel dat geschreven is over het betreffende onderwerp. In dat geval gebruik je onderstaande prompt. Vergeet niet om aan het einde van de een link naar het betreffende artikel (of de tekst daarvan) te plakken.
6. Posts bedenken voor sociale media
Naast koppenmaken kan ChatGPT ook prima posts voor sociale media bedenken. Belangrijk daarbij is dat je ChatGPT vertelt welke toon hij mag aanslaan. Moet hij een luchtige post bedenken? Of moet hij enkel bij de feiten blijven? Ook belangrijk, zeker bij platforms als Twitter, is het maximum aantal tekens dat ChatGPT mag gebruiken. Kopieer de prompt hieronder en plak de tekst waar je een social media post van wil aan het eind ervan. Je kunt in plaats van een tekst ook een link naar een tekst aan het eind van de prompt plakken. In sommige gevallen levert het plakken van een tekst wel betere resultaten op bij deze prompt.
7. Redigeer een tekst
Een goede eindredacteur doet natuurlijk meer dan alleen tekstuele miskleunen rechtzetten. Dus helemaal vervangen kan ChatGPT hem/haar/x niet. Maar de tool kan wel correcties aanbrengen in teksten, op gebied van spelling en grammatica. Kopieer onderstaande prompt en plak een tekst (of link naar een tekst) aan het einde van de prompt. Vergeet niet de gecorrigeerde versie zelf nog even na te lezen, om eventuele nieuw geïntroduceerde miskleunen te voorkomen.
8. Help mee met brainstormen
Brainstormen in je eentje kan prima, maar iemand hebben om mee te sparren is ook wel lekker. Heb je geen collega’s van vlees en bloed in de buurt, dan kan ChatGPT de honneurs waarnemen. Vraag de tool bijvoorbeeld eens om mee te denken over invalshoeken voor een verhaal. Dat kan vooral fijn zijn bij verhalen over terugkerende evenementen, waar je al voor de zoveelste keer verslag van doet.
Zelfs met een goede prompt is de kans aanwezig dat ChatGPT in eerste instantie met wat inkoppers komt als je hem om ideeën vraagt. Loop je daar tegenaan, vraag de tool dan gewoon om nog eens wat verder te denken. Daar kun je bijvoorbeeld onderstaande prompt voor gebruiken.
9. Bedenk een inhoudsopgave (en de facto ook de inhoud) van een boek
Een groot deel van de journalisten schrijft uiteindelijk een boek. ChatGPT kan helpen met het bepalen welke onderwerpen in dat boek aan bod moeten komen. Vraag de tool bijvoorbeeld eens een inhoudsopgave te maken voor een boek over het onderwerp waar je een expertise in hebt. ChatGPT komt vervolgens met een fictieve inhoudsopgave, die kan dienen als inspiratie voor de inhoud van het boek dat je daadwerkelijk gaat schrijven.
10. Leg iets complex uit aan een kind
Maak je een verhaal over een onderwerp waar je zelf net niet goed genoeg in zit? Vraag ChatGPT dan je het onderwerp aan je uit te leggen alsof je een kind van vijf was. ChatGPT zet op die manier hele complexe leerstukken letterlijk om in jip-en-janneketaal. Kopieer en gebruik je onderstaande prompt daarvoor, vergeet dan niet het onderwerp dat je ChatGPT wil laten uitleggen aan te passen.
11. Superprompt: Uitgebreide feedback op je verhaal
Een superprompt is als het ware een klein programma binnen ChatGPT, die zó specifiek is dat de tool er uitgebreide taken mee kan uitvoeren. Met de juiste superprompt, kun je ChatGPT bijvoorbeeld hele uitgebreide feedback laten geven op je artikel. De superprompt EditorBot doet precies dat. Je vindt deze prompt op deze website. Kopieer de prompt naar ChatGPT, voeg nog even ‘Write in Dutch’ toe en druk op Enter. Plak hierna een link naar een artikel of de tekst van een artikel en druk op Enter. ChatGPT geeft je nu gedetailleerde feedback op je stuk.
12. Superprompt: Verbeter transcripten
Hoewel transcriptietools als Good Tape inmiddels (dankzij kunstmatige intelligentie) prima transcripten leveren, zijn die transcripten vaak nog wel wat rommelig. ChatGPT kan die transcripten voor je opschonen én er de meest interessante citaten uithalen. De prompt TranscriptFixer 4.0 helpt je daar uitstekend bij. Je vindt deze prompt op deze website. Kopieer de prompt naar ChatGPT, voeg nog even ‘Write in Dutch’ toe en druk op Enter. Plak vervolgens een link naar een transcript óf de tekst van een transcript in ChatGPT en druk opnieuw op Enter.
13. Superprompt: Genereer nieuwe prompts
Heb je moeite met prompts schrijven? Vraag dan ChatGPT om dat voor je te doen. Het online handboek Beginner’s prompt handbook: ChatGPT for local news publishers (dat je hier leest, geeft je een uitstekende handleiding om daarmee aan de slag te gaan. Het handboek zit sowieso vol handige tips. Open het handboek en scroll omlaag naar paragraaf 3.4. Volg de handleiding die je daar vindt. Wil je dat ChatGPT je prompts in het Nederlands schrijft? Voeg dan bij de tweede stap nog even de zin ‘Write in Dutch’ toe.
Praat mee