Trend in cookieland: jij wilde opties? Dan krijg je opties.
We kennen allemaal de verplichte cookie-popup, het goedbedoelde maar inmiddels behoorlijk ontspoorde plan om gebruikers meer controle te geven over wat sites op je computer of telefoon uitspoken. Het internet is een woud aan toestemmingsvensters geworden - en ik zie de laatste tijd nog een ontwikkeling: de overkill.
Op veel nationale en internationale sites die ik bezoek zijn de toestemmingsvensters de laatste tijd hypergedetailleerde formulieren geworden, met uitklapbare subpagina’s die ingaan op het type apparaat dat je gebruikt, en marketingvragen aangevuld met specifieke verzoeken rond sociale media en personalisatie.
Soms kun je doorklikken naar lijsten van tientallen (en soms honderden) advertentiepartners. Je kunt daar induiken of, lekker makkelijk, gewoon op de knop drukken waarmee je al die lastige vragen in één keer naar de achtergrond duwt. De meeste formulieren moedigen dat actief aan met zinnetjes als “Ja, prima”, “I’m OK with that”, “Ja, alles accepteren” of een sober “Akkoord”.
Aan de ene kant is het te prijzen dat je gedetailleerd controle krijgt, maar de realist in me denkt dat de meesten van ons helemaal geen zin hebben in een post-doctoraal marketing, enkel de snelle route kiezen en daarmee ongezien met standaardinstellingen akkoord gaan.
Een beetje zoals de End User License Agreement (EULA), de bijbeldikke lijst gebruikersvoorwaarden die aan software hangt: wie leest die nu écht?
Het kan letterlijk lucratief zijn de kleine lettertjes te lezen, ontdekte een Amerikaanse docente vorig jaar: ze won tienduizend dollar toen ze haar verzekeraar mailde na een oproep daartoe in de voorwaarden van haar reisverzekering.
Om zeker te zijn dat ik het me niet allemaal inbeeld, heb ik de kenners van Bits of Freedom maar eens gevraagd of het klopt dat cookieschermen de laatste tijd veel complexer zijn geworden.
“Het kan allemaal een stuk simpeler dan wat we nu tegenkomen. Het kan niet de bedoeling zijn dat je bij elke pagina die je bezoekt langer tijd kwijt bent aan de cookie-instellingen dan dat je tijd doorbrengt op de pagina”, zegt Nadia Benaissa, jurist en beleidsadviseur bij Bits of Freedom.
De AVG schrijft voor dat juist standaardinstellingen zo privacyvriendelijk mogelijk zijn. “We zien dat de standaardinstelling is dat je alle cookies accepteert en als je daar bezwaar tegen hebt, je verder moet klikken om in een doolhof aan mogelijkheden terecht te komen. Dat is eigenlijk de omgekeerde wereld”, aldus Benaissa.
Eind vorig jaar constateerde ook toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) dat er inderdaad nog het nodige mis is met naleving van de cookieregels. Sites vulden vooraf toestemming in of weigerden toegang tot de site als je voor de koektrommel bedankt.
Veel verdienmodellen zijn momenteel ‘surveillancegebaseerd’, stelt Bits of Freedom, waarbij het internetgedrag van mensen continu gevolgd wordt tot in de meest intieme momenten. Dat ondergraaft vertrouwelijkheid van de communicatie én de integriteit van de gebruikte apparatuur, stelt de organisatie.
Benaissa: “Het vragen om toestemming is prima, maar dan moet het wel voldoen aan de vereisten van de AVG, zoals het zonder dwang kunnen geven van die toestemming - dus geen cookiemuren - en ze moeten in begrijpelijk taal zijn opgesteld. Om betere bescherming te bereiken pleiten we voor privacyvriendelijke standaardinstellingen en betere (naleving van) wetgeving.”
Kortom, voorlopig houdt de overdaad aan opties in het gemiddelde cookievenster nog wel even aan.
Sommige uitgevers werken al geruime tijd aan een systeem voor één landelijke inlog met (hopelijk) gestroomlijnde privacy-opties. De initiatiefnemers zeggen dat gebruikersdata uiteindelijk in betere handen zijn bij Nederlandse bedrijven dan bij grote internationale partijen, die zulke persoonsgegevens volgens hen nu ongezien internationaal verhandelen.
In de woorden van de Zen-master: we zullen zien.
Praat mee