mgm nvj maart

— donderdag 4 november 2021, 08:30 | 0 reacties, praat mee

Taaltip: Omdat / doordat

Taaltip: Omdat / doordat

Wat is het verschil tussen omdat en doordat?

Omdat en doordat kunnen allebei een oorzaak aanduiden. Omdat kan ook een reden aangeven.

Op een oorzaak heeft het menselijke redeneervermogen en de menselijke wil geen invloed. Een oorzaak wordt met doordat of omdat ingeleid. Gaat het om een reden of beweegreden, dan zit er juist wél een (bewuste) drijfveer, gedachte, redenering, overtuiging, conclusie en/of oordeel achter. In dat geval is alleen omdat correct.

Voorbeelden:
Hij zei dat hij thuisbleef omdat hij ziek was. (reden)
Zeg je dat omdat je denkt dat ik het wil horen? (reden)
Omdat er heel warm weer werd voorspeld, zijn we al vroeg naar het strand gegaan. (reden)
De kleuters waren nerveus omdat Sinterklaas in aantocht was. (twijfelgeval, maar het lijkt meer een reden dan een oorzaak)
Ik kon naar binnen doordat/omdat de deur open was. (oorzaak)
De auto slipte doordat/omdat de weg glad was. (oorzaak)

De Algemene Nederlandse Spraakkunst vermeldt: “Omdat is redengevend en oorzaakaanduidend; doordat kan niet gebruikt worden voor zinnen die duidelijk redengevend zijn.” De woordenboeken geven dit ook al decennialang zo aan.

Oorzaak: omdat en doordat allebei goed
Als het gaat om een oorzaak, bestaat er dus keuzevrijheid tussen omdat en doordat. In de praktijk is bij natuurverschijnselen en alles wat als onontkoombaar wordt ervaren, doordat het gebruikelijkst:
De auto slipte doordat de weg glad was.
Het werd levensgevaarlijk op de weg doordat er mist ontstond.

Omdat is vaak beter zodra de mens maar enige invloed heeft (of denkt te hebben), óf wanneer degene die de uitspraak doet, als ‘beoordelaar’ naar voren treedt:
Omdat ieder mens verschillend is, moeten we lief zijn voor elkaar.
Veel horecapersoneel werkt nu in andere sectoren, omdat bars en restaurants maandenlang gesloten waren.

Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands merkt bij omdat en doordat overigens op: “Het onderscheid tussen een oorzaakaanduidend doordat en een redengevend omdat is pas rond 1860 kunstmatig opgelegd.” Je zou kunnen zeggen dat deze opgelegde regel in de praktijk nooit echt heeft geleefd.

Bekijk meer van

Taaltip

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.