Oppenheimer: met pensioen gestuurd

De cartoonist gaat er alles aan doen om het vonnis ongedaan te maken. Ook al moet hij daarvoor naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. ‘Het gaat niet meer over mij, Hiddema of het woord “louche”, het gaat erom dat iedereen mij, Youp van ’t Hek of de maker van Lucky TV in de toekomst met dit vonnis kan aanklagen,’ aldus Oppenheimer.

‘Eén seconde na het lezen van het vonnis was de beslissing voor een hoger beroep eigenlijk al daar. Het is beschamend hoe dit vonnis is geformuleerd,’ stelt Oppenheimer. In het vonnis staat geschreven dat de term “louche” is gepresenteerd als een feit, zonder voldoende onderbouwing. Een cartoon zou door een gemiddelde lezer niet lang bestudeerd worden en dus mag een cartoonist er niet vanuit gaan dat een lezer zich verder zal verdiepen in de betekenis. Oppenheimer: ‘Volgens de rechter moeten mijn cartoons dus van feiten voorzien zijn, alsof ik een artikel schrijf met een bronnenapparaat. De rechter heeft mij met dit vonnis eigenlijk met pensioen gestuurd.’

‘Ik ben niet iemand die een uitspraak van de rechter verwerpt. Het oordeel respecteer ik, maar ik heb wel het recht om het vonnis te bestrijden,’ vertelt Oppenheimer. De keuze voor een eventuele rectificatie – nog voordat Hiddema deze terugtrok – was niet zomaar gemaakt. Het risico bestaat dat een rechter bepaalt dat er geen belang meer is bij een hoger beroep als er eenmaal is gerectificeerd. Een uitspraak uit 2007 spreekt dit tegen, een hoger beroep zou volgens deze uitspraak wel mogelijk zijn na een rectificatie. De cartoonist sprak uiteindelijk met acht juristen om zo een weloverwogen keuze te maken. ‘Zelfs het kopen van een huis ging sneller, maar je kan maar één keer een beslissing nemen en ik wilde dat het goed was.’

‘Waarschijnlijk is Hiddema nerveus geworden, omdat het zo lang duurde. Hij moet gedacht hebben “als Oppenheimer niet rectificeert, dan krijg ik een bedrag van 25.000 euro en dan is iedereen woest op mij.” Hij denkt dat ik een arm broodtekenaartje ben, maar ik heb mij nooit door de financiële kwestie laten leiden. Sorry meneer Hiddema, you started this, nu moet je ook de hele gifbeker leegdrinken,’ aldus Oppenheimer.

Oppenheimer is iets voorzichtiger geworden, nadat hij het kort geding verloor. ‘Over het kort geding riep iedereen “oh, dat ga je makkelijk winnen”, toen verloor ik. Nu zegt iedereen “dit vonnis houdt met geen mogelijkheid stand”, maar wie garandeert dat?’ Als de cartoonist het hoger beroep verliest, gaat hij naar de Hoge Raad. ‘Desnoods ga ik daarna naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar dit moet worden weggepoetst.’

Eerder deze week riep Marcel van Lingen, hoofdredacteur van ANP, op om een crowdfundingactie te starten voor Oppenheimer. Hij deed dit in het programma Journalistenpanel op radiozender BNR. Volgens Oppenheimer een sympathieke oproep, maar liever had hij eerst even met Van Lingen gebeld. Hoewel de cartoonist meerdere substantiële bedragen kreeg aangeboden, heeft hij voor alles bedankt. ‘Als ik was gaan schrapen, dan had ik het bedrag met drie dagen wel gehad, maar ik ga de crowdfunding niet accepteren. Ik voel me gesteund, maar ik wil niet het verwijt krijgen dat ik de regels van de rechtsstaat, die ik zeer hoog heb, verwerp. Bovendien voel ik er weinig voor om de bankrekening van Hiddema te spekken, al helemaal met geld dat ik bij derden ophaal.’

Oppenheimer wil niet dat men denkt dat de zaak af is nu hij niet meer hoeft te rectificeren. ‘Het is ook een verhaal tussen twee ego’s. Ik ben er één en Hiddema niet minder. Maar het is voor mij meer dan alleen een grapje met Hiddema. Dit is veel erger, veel diepgaander en veel belangrijker.’