mgm nvj maart

— woensdag 21 oktober 2009, 10:04 | 1 reactie, praat mee

Multimediapresentatie geen ‘moneymaker’

De positie van de persfotograaf staat onder druk. Amateurfotografen, het enorme aanbod van PR foto’s en fotograferende verslaggevers zorgen ervoor dat fotografen op zoek moeten gaan naar nieuwe afzetmogelijkheden. De laatste tijd zoemt er een mogelijke oplossing rond: ‘multimediapresentaties’ op internet waarin foto’s getoond worden gecombineerd met filmpjes, geluidsfragmenten en tekst. Martijn Kleppe en Stefan van der Kamp beschrijven de nieuwe mogelijkheden voor freelance fotografen en media, maar zijn ook sceptisch: het kost veel tijd en energie om een multimediapresentatie te maken terwijl redacties er nauwelijks geld voor over hebben.

Laatste wijziging: 22 oktober 2009, 12:24

Uit het onderzoek dat Alexander Pleijter en Frits Gierstberg uitvoerden in opdracht van de NVF bleek dat bijna de helft van de fotografen denkt dat de toekomst zal zijn aan multimediajournalisten die naast fotograferen ook schrijven, geluid opnemen of filmen. En niet alleen fotografen richten hun pijlen op de online mogelijkheden. World Press Photo besteedde aandacht aan multimediapresentaties tijdens de uitreiking van de prijzen en op het prestigieuze fotofestival Visa pour l’Image in Perpignan werd deze zomer zelfs een prijs uitgereikt voor de beste webdocumentaire. Momenteel zijn er drie typen multimediaproducties te vinden op Nederlandse nieuwswebsites.

Het eerste type staat op bijna elke nieuwswebsite en wordt gebruikt om het laatste nieuws zo snel mogelijk online te plaatsen en te illustreren. Op sites als Nu.nl en Nos.nl bestaat de basis uit een tekstbericht dat gelardeerd wordt met een fotoserie, video en in het geval van de NOS zijn zelfs geluidsfragmenten te beluisteren. Opmerkelijk is dat vooral de fotoseries goed worden bekeken en de video’s stukken minder. Volgens Chris Heijmans, redacteur van Nu.nl en chefredacteur van Nufoto.nl, heeft dit te maken met de vele bezoekers die de site bekijken op hun werk: ‘Dan ga je geen video met geluid bekijken, want dan weet je baas ook meteen dat je niet aan het werk bent’.

Bij dit type multimediapresentatie worden gemiddeld 3 foto’s geplaatst. Dit is relatief veel in vergelijking met bijvoorbeeld een krant. Een-derde van de foto’s bij Nu.nl is afkomstig van amateurs. Dit lijkt veel maar het grootste deel komt nog steeds van fotopersbureaus. En de cijfers spreken wat dit betreft boekdelen. In 2007 plaatste Nu.nl ongeveer 17.000 foto’s van het ANP terwijl dit in 2008 meer dan verdubbelde naar 38.000 foto’s. Kortom, in tegenstelling tot de gedachte dat de aandacht voor fotografie tanende is, blijkt uit deze cijfers dat er online in ieder geval nog voldoende ruimte voor is. Veel meer zelfs dan in het ‘analoge tijdperk’ omdat ook oude media zoals de NOS en RTL Nieuws tegenwoordig foto’s plaatsen op hun websites.

Maar naast deze spectaculaire groei van het aantal foto’s dat online wordt geplaatst zien we een minstens zo’n spectaculaire neergang van fotoagentschappen. Het Franse Gamma verkeert in zwaar weer net als het Italiaanse Grazia Neri. En ook het Nederlandse ANP moet bezuinigen waarbij de fotografieredactie hard geraakt wordt. Dit is des te opvallender omdat het ANP het contract met bijvoorbeeld Nu.nl aanpaste wegens het toegenomen gebruik van foto’s. Maar helaas leidt deze groei niet per se tot een groei van de omzet bij het ANP, omdat voor foto’s die online worden geplaatst ‘in de regel minder wordt betaald’, aldus Johan Groeneveld, senior chef ANP Producties (waar ook de fotoredactie onder valt).

Volgens hem zijn er nog nauwelijks werkende verdienmodellen voor nieuws op internet en ‘denkt iedereen dat online nieuws gratis is.’ Dit betekent volgens hem dat ‘de waarde van foto’s op internet anders wordt beleefd dan bij print, onder andere doordat nieuwsfoto’s op het web een relatief korte levensduur hebben en vaak ook in een lagere kwaliteit worden getoond.’

Ook bij het ‘multimediale achtergrondnieuws’ valt er op dit moment weinig te verdienen. Bij dit tweede type gaat het niet om het laatste nieuws maar hebben de foto’s een documentair karakter. De redactie van Vrij Nederland plaatst dit soort presentaties op de website waarbij de foto’s als slideshow worden getoond nadat ze eerst in het tijdschrift hebben gestaan. Het produceren van dergelijke presentaties kost echter veel tijd en er is nauwelijks budget voor beschikbaar. Een fotograaf krijgt daarom zelden extra betaald voor het doorplaatsen van zijn foto’s.

Desalniettemin houdt de redactie het bezoek van de presentaties nauwkeurig bij en merkt dat de interesse sterk verschilt. De slideshow ‘Propaganda voor de prik’ van fotograaf Diederik Meijer was bijvoorbeeld in april de op 4 na best bezochte pagina van VN.nl terwijl een serie van dezelfde fotograaf over vluchtelingen in hongerstaking op de 163ste plek stond. Belangrijkste reden in dit geval zijn de meisjes op de foto’s, die iedereen in hun omgeving naar de website verwees waardoor het veel bezoek opleverde. Maar heeft de fotograaf van deze succesvolle serie er extra voor betaald gekregen? Helaas, Meijer geeft een kort antwoord: ‘Niets’. In plaats van geld te verdienen ziet hij dit soort presentaties vooral als toegevoegde waarde bij de fotoserie en ‘het is goede reclame voor mijn werk’.

Het laatste type presentatie is het online multimediamagazine zoals de winnende presentatie op het fotofestival van Perpignan. In Nederland is de Volkskrant een voorloper op dit gebied. Op www.vkwebspecial.nl trekt de krant alle registers open met fotografie, video, geluid, muziek en tekst. De presentatie oogt als een tijdschrift en behandelt brede thema’s zoals een fietsspecial, de Noordzee of de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Een coördinator stelt voor elk thema een projectteam samen dat bestaat uit redacteuren die het beste bij het onderwerp passen. Voor de special over mode werkte bijvoorbeeld een moderedacteur mee die in een video haar commentaar op modeshows geeft die tegelijk als slideshow worden getoond. Maar voor de special ‘Nederlanders in New York’ vertelt correspondent Diederik van Hoogstraten in een video waarom hij van New York houdt en leest Jan Tromp audiocolumns voor uit zijn boek. In tegenstelling tot Vrij Nederland heeft de Volkskrant wel een budget voor de webspecials en met gemiddeld 40.000 unieke bezoekers per special is adjunct-hoofdredacteur Jan ’t Hart tevreden.

Maar net als bij Vrij Nederland wisselt het bezoek ook bij de webspecial sterk per thema en daarmee ook het aantal advertenties. In sommige specials staat alleen een advertentie voor de eigen webwinkel terwijl de wintersportspecial zes advertenties bevatte. Geld verdienen is dan ook niet aan de orde. ‘Het is geen moneymaker’ aldus ’t Hart die ernaar streeft het komend jaar elke special break-even te laten draaien terwijl dat nu lang niet altijd het geval is. Dus zullen alleen nog maar specials gemaakt worden waar adverteerders in geïnteresseerd zijn en door de economische crisis is het gevolg makkelijk te raden: er zullen minder webspecials verschijnen. Naast de mogelijk financiële opbrengst hebben de webspecials een tweede functie voor de Volkskrant: ‘Het is ook een mooie manier om te laten zien dat we voorloper zijn op multimediaal gebied, aan zowel onze lezers als adverteerders’, aldus ’t Hart die dan ook niet vreest voor zijn nieuwe baas Christian van Thillo van de Persgroep.

Ondanks de inkrimping van de website van het AD merkt ’t Hart dat ‘van Thillo wel degelijk gecharmeerd is van multimedia en laat ons, bij de Volkskrant, daarom alle ruimte om multimediaal te werken.’

Feit blijft dat elke multimediapresentatie tijd kost, mankracht, techniek en natuurlijk materiaal in de vorm van foto’s en video’s. Ondanks de aanwezige kennis en het enthousiasme zijn de kosten de grote spelbreker omdat de opbrengsten erg mager zijn. Daarom zullen freelance fotografen, die hun heil in dit soort presentaties zoeken, zich moeten realiseren dat dit voorlopig niet de heilige graal is. Het maken van multimediapresentaties kost tijd en geld. En geld willen redacties op dit moment slechts zeer beperkt besteden aan multimediapresentaties. Dus komt het aan op de fotograaf die zelf tijd zal moeten investeren om presentaties te maken. Maar hij moet zich dan wel realiseren dat hij er zelden voor betaald krijgt.

Dit artikel is gebaseerd op de scriptie van Stefan van der Kamp die hij schreef in opdracht van World Press Photo voor zijn master Media & Journalistiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Martijn Kleppe was zijn scriptiebegeleider en doet promotieonderzoek naar Nederlandse icoonfoto’s. Lees hier de volledige scriptie

Voorbeelden multimediaproducties

Imprisoned Body

Het leven en de fysieke gesteldheid van vier gevangen in Frankrijk is het onderwerp van deze multimediapresentatie die verkozen werd tot beste webdocumentaire op het internationale fotojournalistieke festival Visa pour l’Image.

Hard Rain

Het werk als oorlogscorrespondent van de winnaar van de World Press Photo 2008 Anthony Suau staat centraal in dit multimediale achtergrondnieuws

Fiets

Een multimediaal magazine rondom wielrennen in Nederland. Met filmpjes van beruchte afdalingen en toertochten in Nederland en audiocolumns van Bert Wagendorp.

Software om multimediapresentaties te maken

Slideshowpro

Wie? Voor freelance fotografen en mediaorganisaties die zelf eenvoudig multimediapresentaties met foto, tekst en video willen produceren.

Wat? Eenvoudig een beeldverhaal maken dat door de fullscreen functie ook beeldvullend wordt getoond.

Waar? Verkrijgbaar als plugin voor Adobe Flash of Adobe Lightroom. Prijzen liggen tussen de 35 dollar voor een eenpersoonslicentie en 175 dollar voor een corporatelicentie. Slideshowpro.net

Plugin voor CMS

Wie? Voor freelancers of mediaorganisaties die binnen het eigen content-management systeem een fotoserie met tekst willen produceren.

Wat? Zoek een (gratis) plugin voor het content management systeem dat wordt gebruikt. Voor het cms Wordpress is bijvoorbeeld de kosteloos te gebruiken plugin Nextgen geschikt om fotoseries met tekst mee te maken.

Waar? http://bit.ly/nextgenwp

MagStream

Wie? Voor mediaorganisaties en uitgevers.

Wat? MagStream is het content management en publishing systeem waarin onder andere de Volkskrant Webspecial wordt ontworpen en gedistribueerd. Met deze software is eenvoudig een magazine te produceren dat foto’s, video, tekst en geluidsfragmenten bevat.

Waar? De licentiekosten bedragen € 2995,-. Afhankelijk van het aantal edities kost een uitgave tussen de € 416,- euro en € 750,- http://www.MagStream.com

 

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

1 reactie

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.