Mediatraining als stoorzender in de voetbaljournalistiek: ‘Niemand wil een robot op tv zien’

Mediatraining zou er volgens critici voor zorgen dat spelers zich bewust zijn van het eventueel in diskrediet brengen van zijn of haar club en daarom louter saaie en voorgeprogrammeerde antwoorden geven.

Het grote schrikbeeld is de achttienjarige debutant die enkele minuten na zijn invalbeurt in een kolkende Kuip het winnende doelpunt maakt om ‘zijn moment’ vervolgens in gesprek met de media toe te schrijven aan de fantastische prestatie van het gehele team. Ook uitspraken als ‘de bal is rond’ of ‘het is elf tegen elf’, dooddoeners in het voetbaljargon, boezemen de voetbaljournalist angst in.

Oorsprong en ontwikkeling
‘Ik hou daar helemaal niet van’, zo stelt Jorissen, die zich evenals de voetbaljournalist soms stoort aan stortvloed aan clichés bij spelers.

‘Niemand wil een robot op televisie zien. Iedereen wil een mens zien. Dat stamt nog uit de tijd waarin clubs dachten: “We moeten die jongens sterk te maken in de media en we moeten ervoor zorgen dat de club en het team er uit goed uitkomen.” Het is een hele ouderwetse manier van werken, die nog wel wordt toegepast. Al durf ik dat niet met zekerheid te zeggen’, zegt Jorissen.

‘Maar als ik kijk naar wat voor soort antwoorden er worden gegeven denk ik: kom op nou, laat iemand lekker zichzelf zijn. Ik vind het vervelend dat er nog op die manier mediatraining wordt gegeven. Laten we alsjeblieft een beetje met elkaar meegroeien.’

‘Ze hebben geen idee’
Volgens Jorissen is het vooraf bedenken en opstellen van mogelijke antwoorden
niet waar mediatraining echt om zou moeten draaien: ‘De ouderwetse mediatrainer vertelt wat je moet antwoorden. Ik werk echt heel anders. Ik zou tegen de speler die de winnende treffer maakt zeggen: “Er wordt jou een aantal vragen gesteld, geniet daarvan. Vertel hoe euforisch je bent. Dan kan je daarna zeggen: uiteindelijk doe je het met team. Maar geef wel je persoonlijke gevoel mee, altijd.”

Er bestaat dus niet één soort mediatraining en dus ook niet één type mediatrainer, zo vervolgt Jorissen. 

‘Het hangt helemaal af van wat de club verlangt. Wie is de voetballer? Wie is de persoon? Waar komt hij vandaan? Wat is zijn achtergrond? Je hebt een basis waar je vanuit gaat, maar ik vind dat je heel persoonlijk moet zijn. Zeker bij voetballers. Die hebben toch een stukje sociaal leven en school op moeten geven, puur en alleen om te trainen en wedstrijden te spelen. Deze jongens komen heel jong in de media terecht. Ze hebben geen idee, echt geen idee van wat er op ze afkomt. Dat vind ik echt belangrijk om ze mee te geven.’

‘Ben je nou een lul of niet?’
Memphis Depay en Matthijs de Ligt laten volgens Jorissen goed zien dat mediatraining een heel breed begrip is en dat het meer behelst dan slechts het verbeteren van iemands spreekvaardigheid.

‘Als ik De Ligt, die over een behoorlijke spreekvaardigheid beschikt, zou coachen, ben ik op een hele andere manier bezig dan als ik Memphis zou coachen. Met Memphis zou ik dolgraag willen werken. Hij straalt iets uit waardoor je als kijker denkt: ben je nou een lul of niet? We willen zo graag van hem houden maar hij heeft volgens mij echt geen idee hoe hij overkomt. Het is dus ook een stukje bodylanguage. Mediatraining is zo breed. Rechtop staan en iemand aankijken. Dan sta je al met 1-0 voor.’

‘Wat gaat er door je heen?’
Jorissen kan zich enigszins vinden in het feit dat menig voetbaljournalist zich irriteert aan de voorgeprogrammeerde antwoorden, maar de verantwoordelijkheid voor een goed interview ligt volgens haar nog altijd bij de persoon met de plopkap of de pen.

‘Jij bent verantwoordelijk voor je gast, je gast is niet verantwoordelijk voor jou. Ik vind dat er door voetbaljournalisten heel veel dezelfde vragen worden gesteld. Die vreselijke “wat gaat er nu door je heen”-vraag bijvoorbeeld. De intonaties zijn ook heel vaak hetzelfde. Ik vind echt dat daar vanuit dat de sportjournalistiek iets aan moet worden gedaan. Als een journalist geen goed interview levert, ligt het negen van de tien keer aan hemzelf, niet aan de geïnterviewde. Zorg ook voor eigenheid als journalist. Wat je bijvoorbeeld ook van Hans Kraay Jr. vindt, hij doet het wel op zijn eigen manier. Hij krijgt dingen voor elkaar die niemand voor elkaar krijgt.’