De nieuwsconsument in 2016: wankel vertrouwen in de media
Een kleine meerderheid van 56 procent van Nederlanders heeft vertrouwen in nieuwsorganisaties, maar individuele journalisten genieten bij minder dan de helft (49 procent) datzelfde vertrouwen. Gebracht nieuws is volgens 54 procent over het algemeen wel te vertrouwen,denken Nederlanders. Dat blijkt uit het Digital News Report 2016 van het Reuters Institute for the Study of Journalism.
Het betreft een omvangrijk wereldwijd onderzoek, waar in Nederland 2006 mensen werden ondervraagd over een brede waaier aan mediazaken. Overigens is het lagere vertrouwen in journalisten dan in het nieuwsmerk waarvoor ze werken geen uniek Nederlandse traditie: Reuters stelt dat het lagere vertrouwen in individuele journalisten in vrijwel alle ondervraagde landen speelt. Finnen vertrouwen met 65 procent de media het meest.
Er werd in Nederland dit jaar iets vaker betaald voor journalistiek. In 2015 betaalde 10 procent van ons wel eens voor online journalistiek; inmiddels is dat gestegen naar 12 procent. De grootste sprong in de bereidheid voor online artikelen te betalen vond plaats in Italië, dat een groei van 12 naar 20 procent zag. Ook Polen groeide (17 naar 20 procent), maar de Noren trekken het vaakst de portemonnee voor online journalistiek: 27 procent.
Video is in Nederland als nieuwsbron relatief weinig in trek: slechts 17 procent betrekt het nieuws vooral op die manier. Lezen gaat sneller dan een video afkijken en de zogeheten pre-roll reclame, die mensen moeten uitzitten voor de video begint, vinden consumenten hier irritant. Er is wel sprake van een lichte groei van videonieuws: in 2015 keek 15 procent van Nederlanders wekelijks naar zulke video’s.
In Nederland gebruikt 20 procent verder een adblocker. Dat doet 48 procent van hen vanwege irritatie over online reclame zelf, maar vrees voor privacyschending geeft voor een grotere groep (64 procent) de doorslag: gedetailleerde profielen die worden aangemaakt waardoor reclames je van site naar site volgen worden daarbij specifiek genoemd.
Voor 37 procent is een sneller ladende reclamevrije site van belang. Een kleinere groep zet adblockers in om het dataverbruik op de mobiele telefoon te verkleinen of de batterij te sparen.
Het minste vertrouwen in de media hebben de Grieken, waar slechts 20 procent van de ondervraagden aangeeft dat nieuws “meestal te vertrouwen is”. Reuters constateert dat het vertrouwen in traditionele media in het land door de crisis ernstig is geschaad. Ondanks een relatief lage internetpenetratie halen de Grieken hun nieuws nu vooral van sites, weblogs en uit sociale media, constateert Reuters.
Geautomatiseerde nieuwsselectie, op basis van eerdere interesses, is voor 36 procent van alle ondervraagden een handig hulpmiddel. Dertig procent ziet liever een professional de afweging maken, terwijl 22 procent liever krijgt voorgeschoteld waar vrienden ook in geïnteresseerd zijn. Wel bestaat bij de grote meerderheid de vrees dat gepersonaliseerd nieuws betekent dat de mogelijk nieuws mist dat je toch zou hebben geïnteresseerd.
De opmars van mobiel gaat verder: 53 procent van alle ondervraagden wereldwijd gebruikt hun mobiele telefoon om nieuws te lezen, met Zweden (69 procent), Korea (66 procent) en Zwitserland (61 procent) voorop. Een goede en betaalbare infrastructuur helpt bij een groei van mobiele nieuwsconsumptie, terwijl onze Zuiderburen met 39 procent wat betreft mobiele nieuwsconsumptie “een eind achterop lopen”, aldus Reuters.
Aardig is dat ondanks het bescheiden vertrouwen in nieuwsmerken de ondervraagden het zouden betreuren als de invloed van gerenommeerde nieuwsmerken zouden afnemen. “Hoe weet je dan nog wat je kunt vertrouwen?”, aldus een van de ondervraagden.
Praat mee