Onderzoeksjournalist Judith Kutschenreuter: ‘De focus ligt vaak op de Randstad terwijl er in de regio net zoveel gebeurt ’

Op de basisschool schreef ze schriftjes vol met fantasierijke verhalen en droomde ze al over een eigen boek. Het schrijven verwaterde als puber, maar tijdens haar studie International Lifestyle Studies klom Kutschenreuter weer in de pen. ‘Voor een website van mijn opleiding deed ik verslag van de Fashion Week en toen realiseerde ik het me: ik word journalist.’

Na een master Media en Journalistiek in Rotterdam begon ze aan een tweejarig traineeship onderzoeksjournalistiek bij het Brabants Dagblad via de regeling Jong Talent. Daarmee kunnen trainees één tot twee jaar begeleid aan de slag als onderzoeksjournalist. De eerste maanden werkte ze op de redactie van Den Bosch als nieuwsverslaggever: ‘De straat op, interviewen en nieuwsverhalen tikken’. Daarna belandde ze in Tilburg op de onderzoeksredactie voor Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad en BN De Stem, onderdeel van DPG Media. Bij de kortere nieuwsverhalen begon het vaak te kriebelen: ‘Je doet ergens verslag van, spreekt wat bronnen, schrijft je verhaal en laat het vervolgens snel weer los. Terwijl er misschien veel meer te halen valt. Dat is de onderzoeker in mij: ik wil heel diep in een onderwerp kunnen duiken.’

Vriend van Poetin en Vinted
Dat ze zich ergens in kan vastbijten en vervolgens niet meer loslaat, heeft Kutschenreuter al met een paar stevige producties bewezen. Zo stuitte ze op een bedrijf in Breda waar ‘de boze waakhond’ van Russisch president Poetin toezicht houdt. ‘Samen met mijn ervaren collega Richard Clevers zijn we zo’n twee maanden met dit verhaal bezig geweest. Aan het begin probeer je zoveel mogelijk kennis binnen te harken, daarna begint het puzzelen. De berg aan informatie kneden tot een logisch en compleet verhaal dat, ook nog eens interessant is voor de lezer, is misschien wel het moeilijkste onderdeel van onderzoeksjournalistiek.’

Ze deed ook onderzoek naar seksuele intimidatie op het tweedehands kledingplatform Vinted nadat ze zelf op de app werd lastiggevallen. ‘Het begon bij mij onschuldig: iemand vroeg om een duidelijker beeld van een leren rokje. Later begon diegene erover dat hij me in dat rokje wilde zien en meer foto’s wilde ontvangen.’ Ze sprak voor haar productie meerdere meisjes en jonge vrouwen uit Brabant waarvan onder andere bikinifoto’s via expose-groepen (kanalen waarin zonder toestemming (naakt)foto’s en persoonsgegevens worden gedeeld) op Telegram werden verspreid.

Regio versus randstad
Seksuele intimidatie, transgenderzorg, feminisme, misogynie, inclusiviteit. Het zijn thema’s waar Kutschenreuter onderzoek naar deed en die volgens haar nog veel meer moeten worden belicht in de regio. ‘Dat is denk ik ook een van de redenen dat ik hier als trainee ben aangenomen’, reageert ze. ‘Ik had al aangegeven in mijn motivatie dat deze actuele onderwerpen mij erg interesseren. Je spreekt er ook jonger publiek mee aan. Ik vraag me af of de gemiddelde krantenlezer van het Brabants Dagblad gebruik maakt van Vinted’, lacht ze. ‘Terwijl dit verhaal wel erg goed werd gelezen.’ Ze is ook al aan het nadenken hoe ze via andere vormen verhalen kan vertellen. ‘Met een podcast bijvoorbeeld. Dat zal ook weer eerder een jongere doelgroep aanspreken.’

Bij de vraag of ze niet heeft gedacht om bij een ander medium te solliciteren die zich specifiek richt op deze doelgroep, schudt ze vrij resoluut het hoofd. ‘Eigenlijk niet. Brabants Dagblad stond bovenaan mijn lijstje. Om praktische redenen: ik ken de regio omdat ik er vandaan kom, maar ook omdat ik echt wilde proeven van de krantenwereld. Dat had ook bij een landelijk dagblad gekund, maar daar lijkt vaak de focus te liggen op de Randstad. Terwijl er in de regio net zoveel gebeurt waar aandacht naartoe moet. Mooie, maar ook lelijke dingen.’

‘Veel zeggenschap, als groentje’
Als ze terugkijkt op haar eerste jaar op de onderzoeksredactie is ze meer dan tevreden. Kutschenreuter ziet de toekomst dan ook vol vertrouwen tegemoet. ‘Ik heb hier in een korte periode al zoveel geleerd. Sinds dit jaar is ons team pas echt compleet en ik denk dat we hiermee de Brabantse onderzoeksjournalistiek nog meer op de kaart kunnen zetten.’

En wat inclusiviteit betreft, hoe scoort jullie team eigenlijk zelf? ‘Dan vind ik dat we het best goed doen: drie mannen - waarvan twee rond de 30 - en twee vrouwen. Drie van de vijf zijn ervaren onderzoeksjournalisten en twee - Pim van der Hulst en ik - zijn trainees. Als “groentje” heb ik enorm veel zeggenschap over wat ik wil maken. Het moet natuurlijk van kwaliteit zijn, maar ik denk dat producties ook automatisch beter worden als je je gesteund voelt in de onderwerpen waar je als journalist zelf voor kiest.’

Prestatiedrang
Vaak voelt de ambitieuze trainee wel een behoorlijke drang om te presteren. ‘Het toeleven naar een publicatie kan behoorlijk stressvol zijn. Ik wil mezelf natuurlijk bewijzen. Soms moet ik misschien ook niet zo streng zijn voor mezelf omdat ik het nog aan het leren ben’, reflecteert ze. ‘Maar ook tijdens dit interview voel ik dan weer die prestatiedrang’, geeft Kutschenreuter glimlachend toe.

Wanneer er gevraagd wordt naar haar droombaan reageert ze voorzichtig. ‘Ik ben hier nog lang niet uitgeleerd, het kan echt nog alle kanten op.’ Even is het stil. ‘Maar natuurlijk mag ik dromen. The New York Times heeft me altijd al aangesproken. Ik heb bewondering voor de onderzoeksjournalisten van die krant. Die jonge journalist uit Nederland die er nu al een tijd werkt, ach, hoe heet hij nou?’ Ze kijkt even op haar mobiel: ‘Ik heb nog een verhaal van hem openstaan: Christiaan Triebert. Dat is iemand die mij inspireert. Maar een écht voorbeeld heb ik toch niet. Misschien ook helemaal niet erg: zo blijf ik meer bij mijn eigen stijl en word ik niet teveel gevoed met alle grote namen die er in de journalistieke wereld zijn.’