Yes we scan

Arnon Grunberg kwam in zijn Voetnoot in de Volkskrant van 21 januari jl. tot de slotsom dat burgers veiligheid en verzorging eigenlijk belangijker vinden dan vrijheid en privacy. En dat lijkt te kloppen, want het afluisteren van 1.8 miljoen telefoontjes leidde niet eens tot erg veel ophef. Wel het ‘jokken’ van minister Plasterk daarover.

Ook op de werkvloer wordt wat afgespeurd. De Media Markt, zette een mystery shopper met verborgen camera in. Dat kon best, vonden ze: ‘om een leer­effect bij werknemers te bereiken en om een klacht af te handelen’. Nee, zegt het College Bescherming Persoonsgegevens: een werknemer heeft ook in de werk­situatie recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Het controleren van het functioneren van werknemers door camera-observaties is ingrijpend en kan grote gevolgen hebben voor werknemers die een afhankelijkheidsrelatie hebben met hun werkgever. Alleen als er ernstige verdenkingen zijn van diefstal of fraude mag gebruik worden gemaakt van de verborgen camera.

Cameratoezicht komt in de journalistiek niet veel voor. Maar ook hoofdredacteuren en directies willen graag veel weten. Over mailverkeer bijvoorbeeld. Laat dan de uitspraak van Hof Amsterdam een waarschuwing zijn. Onder het mom: ‘uw mail is mijn mail’ bedacht de Dienst Werk en Inkomen (DWI) van de Gemeente Amsterdam een regeling die de teammanager in staat moest stellen de mailbox van een afwezige werknemer in te zien.

De instructie luidde dat de vakantievierende medewerker een collega (‘buddy’) of zijn teammanager moest machtigen voor toegang tot de mailbox. Vergeten je buddy te machtigen?  Langer dan een dag onverwacht weg? Dan heeft de teammanager toegang tot de mailbox. De DWI dacht deze regeling zomaar in te kunnen voeren, maar vond de OR op zijn weg. De OR vond dit een regeling waarvoor instemming ingevolge de Wet op de Onder­nemings­raden vereist is.

DWI vond dat niet, voornamelijk omdat het doel niet het controleren van het personeel, maar het vergroten van de bereikbaarheid voor de burger is. Het Hof vond de argumenten van DWI niet doorslaggevend. De voorgestelde regeling is, aldus het Hof, een regeling die geschikt is voor controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van de werknemers. En met een dergelijk besluit moet de OR nu eenmaal instemmen, welke nobele, andere bedoelingen een werkgever dan ook heeft. Les: hoed u voor jokkende politici en werkgevers met nobele bedoelingen.