mgm nvj maart

— vrijdag 21 september 2012, 15:59 | 0 reacties, praat mee

Papier komt tot leven

Papier komt tot leven

De brug slaan tussen print en digitaal. Dat is het hele idee achter Layar. De dienst laat tijdschriften en kranten hun papieren pagina’s verrijken met digitale informatie. Maar of de lezer daar klaar voor is... Laatste wijziging: 7 juni 2013, 19:57

‘Wat is het verschil tussen een Zomergast en een Zomergast-presentator?’ Journalist Adriaan van Dis vraagt het zichzelf hardop af tijdens een interview voor de VPRO Gids. Maar wie het antwoord wil weten zal het niet terugvinden in de papieren editie van het interview. En toch staat het erin! ‘Een Zomergast-presentator moet luisteren, een Zomergast moet vertellen, dicteert Van Dis zoals alleen hij dat kan. Bibliothecaris Jan de Waal uit Oss laat zijn smartphone boven de pagina met het interview in de VPRO Gids van week 34 zweven. Op zijn scherm ziet hij de gewone pagina van de gids, met één belangrijk verschil: het bewegende gezicht van Van Dis onderin de hoek van de pagina.

Het toevoegen van bewegend beeld aan geprinte pagina’s wordt augmented reality genoemd. Letterlijk vertaald: toegevoegde realiteit. En er zijn een paar spelers op de markt die daar al aardig druk mee zijn. Dergelijke apps moeten de brug slaan tussen offline en online content van een medium. En daar wordt het laatste halfjaar druk mee geëxperimenteerd. Onder meer door De Telegraaf, stripblad Eppo, vtwonen, Management Team, de VeenendaalseKrant, het Eindhovens Dagblad en Veronica Magazine.

Media die experimenteren met het digitaal verrijken van hun pagina’s kiezen in de meeste gevallen voor de in Nederland ontwikkelde app Layar. Zo ook de al eerder genoemde VPRO Gids. ‘Op onze achterpagina laten we iedere week brieven van kinderen zien die ergens op reageren. Maar het is lastig je daar iets bij voor te stellen als je niet kunt zien waaróp de kinderen reageren. Dat laten we zien met Layar’, verduidelijkt Leonieke Verhoog, projectleider VPRO Digitaal. ‘Vooral de combinatie van geluid en tekst is heel tof. Op papier kun je geen audio en video kwijt, wat voor ons als omroep heel belangrijk is. Met Layar kan dat wel.’

Actualiseren
De extra content die toegevoegd kan worden met Layar beperkt zich niet alleen tot video. Zo kunnen lezers artikelen delen via sociale media en kunnen ze direct producten uit advertenties aanschaffen. En de redactie kan dan weer polls toevoegen of artikelen actualiseren. Dat laatste heeft Voetbal International (VI) uitvoerig getest. Ieder jaar brengt het blad een jaargids uit met daarin informatie over voetbalclubs en hun spelers. ‘Het probleem dat we ieder jaar opnieuw hebben is dat onze gids te vroeg naar de drukker moet’, aldus Edwin Rijken, commercieel verantwoordelijke van VI. ‘We komen midden in de transferperiode uit, waardoor we zelden up-to-date zijn. Wie nu de pagina’s scant met zijn smartphone krijgt alle nieuwe informatie te zien. Dat wordt als een digitaal laagje over onze gids gelegd. Verandert er iets, dan kunnen we dat ook op een later tijdstip nog aanpassen.’

Dat digitale laagje informatie is het hele idee achter Layar. In een speciale webtool op internet kunnen redacteuren een PDF van hun te verrijken pagina’s uploaden. Vervolgens voegen ze met een paar muisklikken de gewenste informatie toe. Layar maakt een digitale vingerafdruk van de pagina en legt daar het laagje extra informatie overheen. Scant een lezer een pagina in zijn krant of tijdschrift met zijn smartphone, dan speurt Layar in de database naar de juiste pagina en laadt de laag met opgeslagen informatie in. Layar is diverser in zijn mogelijkheden dan de beter bekende QR-codes. Met deze vierkante streepjescodes kunnen alleen linkjes naar webdiensten ingevoegd worden. Met Layar kan bijvoorbeeld een vakantie die besproken wordt in een blad, direct geboekt worden. En een fotoreportage van ‘ouwe snoepers’ kan aangevuld worden met jeugdfoto’s die de lezer via Layar kan bekijken. Het laatste voorbeeld was een gebbetje van maandblad LINDA., dat in december als eerste Nederlandse tijdschrift aan de slag ging met het systeem. ‘Toen we over die techniek hoorden, wilden we het meteen uitproberen’, verduidelijkt hoofdredacteur Jildou van der Bijl. ‘We willen met ons blad blijven vernieuwen en willen de content op onze site dichter bij het blad brengen.’ Dat gaat echter niet over één nacht ijs. Iedere maand opnieuw legt LINDA. de werking van Layar uit, omdat het volgens Van der Bijl te vroeg is om ervan uit te gaan dat alle lezers weten wat augmented reality is. ‘Het is nu nog vooral interessant voor mensen die in de voorhoede zitten, de early adapters. We merken dat 2 tot 3 procent van onze lezers het momenteel gebruikt. Dat zijn inderdaad geen wereldschokkende cijfers, nee.’

‘Het idee bevalt me wel. Ik weet alleen niet of het nou ook echt iets toevoegt’, verduidelijkt Jan de Waal zijn eerste ervaringen met Layar. De in dit stuk al eerder genoemde bibliothecaris testte de app uit eigen interesse met een editie van LINDA. en de VPRO Gids. ‘Het is best een hoge drempel. Je moet tijdens het lezen je smartphone pakken, een app starten en de pagina gaan scannen. Dat is misschien wel wat teveel moeite voor de meeste lezers. Ik ben sceptisch over het nut. Maar aan de andere kant duurde het ook jaren voordat het internet meer was dan een folder. Dus wie weet waar het ons gaat brengen.’

Niet voor hard nieuws

Niet alleen bij LINDA. zijn de gebruikscijfers van Layar niet wereldschokkend. Ook bij andere media die tests uitvoerden is dat het geval. Bij stripblad Eppo wordt per verrijkte pagina een paar duizend keer doorgeklikt. Best aardig voor een blad met een oplage van 20.000 exemplaren, vindt uitgever Rob van Bavel. De eerste keer dat Veronica Magazine digitale informatie aan zijn pagina’s toevoegde, bekeken 2000 gebruikers samen zo’n 8000 pagina’s, weet creative director digital content Rens Muller. En hoewel het gebruiken van Layar goed beviel bij de jaargids van VI, denkt commercieel verantwoordelijke Edwin Rijken dat zijn blad in de toekomst niet iedere week met verrijkte pagina’s zal komen. ‘Maar bij speciale edities van ons blad kunnen we er wel mee uitpakken.’

De noodzaak om digitale content toe te voegen aan het harde nieuws is er volgens Rijken niet. Ook Layar-CEO Quintin Schevernels deelt die mening. ‘Ik heb ontzettend veel vertrouwen in onze techniek, maar ik zie het niet voor me dat kranten Layar op korte termijn dagelijks gaan gebruiken voor de volledige krant. Maar onze techniek kan wel heel goed van pas komen bij weekendbijlagen of om bijvoorbeeld het weer en de files op de voorpagina actueel te houden. En denk ook aan de koppeling naar sociale media: wanneer iemand een bericht in de krant leest kan hij dat via Layar direct delen op Facebook en Twitter. Daarnaast zijn er veel kansen voor de advertentiemarkt.’

Van de gebruikscijfers die de verschillende media presenteren schrikt Schevernels niet. Volgens hem is het gebruik van augmented reality nog erg jong en zal dat de komende jaren tot wasdom komen. Hij staaft zijn bevindingen met onderzoek van adviesbureau Gartner, dat stelt dat augmented reality binnen vijf tot tien jaar als normaal bevonden zal worden. Ook bij tijdschriften en kranten. ‘Wat we nu doen is experimenteren’, vindt Schevernels, voormalig managing director bij Telegraaf Classified Media en COO bij VNU. ‘Voordat zo’n nieuwe techniek geaccepteerd kan worden door de massa moet je eerst weten wat wel werkt en wat niet. Het is alsof we over een akker lopen en samen met onze klanten kleine zaadjes uitstrooien. De volgende dag gaan we terug om te kijken welke zaadjes zijn gaan groeien. Daar gaan we ons dan verder op richten.’

Ondanks de lage gebruikscijfers lopen de meeste tests van de verschillende Nederlandse media nog wel even door. Zo heeft de VPRO Gids aangegeven minimaal één jaar te experimenteren met Layar. En ook vtwonen, Eppo en Voetbal International testen door. Evenals LINDA. ‘Het is nog helemaal niet gewoon om je mobiele telefoon erbij te pakken als je een tijdschrift aan het lezen bent’, vindt hoofdredacteur Van der Bijl. ‘Zoiets heeft tijd nodig. En die tijd willen we dit medium wel geven. Voorlopig zijn wij nog lang niet klaar met Layar.’

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.