— vrijdag 19 november 2010, 09:00 | 0 reacties, praat mee

Koppen snellen bij Mecom

Wat ging er vooraf aan het vertrek van Wegener-topman Joop Munsterman? En hoe moet het verder met Mecom en Wegener? 
Een reconstructie van een guerrilla in krantenland. Laatste wijziging: 17 april 2014, 12:50

Dat het goed scheef zit tussen Mecom en Wegener wordt duidelijk tijdens een driedaagse managementbijeenkomst in Kopenhagen in januari van dit jaar. Bij de Deense krant Berlingske Tidende treffen de aanvoerders van alle Europese Mecom-kranten elkaar. Ook de top van Wegener meldt zich, een man of acht. Ze drinken een paar pilsjes en staan vervolgens allemaal tegelijk op om zich te excuseren. Ze hebben die avond gereserveerd in een restaurant in Kopenhagen. Het geplande gezamenlijke buffet in het personeelsrestaurant laat de Wegener-top aan zich voorbij gaan en schoffeert daarmee topman David Montgomery.

Het zal niet bij één incident blijven. In mei spreekt hoofdredacteur Lisbeth Knudsen van Berlingske Tidende met een aantal Wegener-hoofdredacteuren op luchthaven Schiphol. Knudsen levert dezelfde dag nog een vernietigend rapport af bij Montgomery en Peter Skulima, de verantwoordelijke op dat moment voor de digitale divisie van Mecom. Er is een gebrek aan visie, strategie en wil, schrijft ze. Het zijn dwarsliggers die Nederlanders. Streng leiderschap is gewenst!

Eind juni is het opnieuw raak tijdens een topbijeenkomst bij Berlingske Tidende. Bestuursvoorzitter Munsterman van Wegener stapt woedend op bij de mededeling dat grootaandeelhouder Mecom de automatiseringsactiviteiten (ICT) wil verplaatsen naar een lageloonland, wellicht India of Oekraïne. ‘Sign or die’, zou Montgomery de baas van voetbalclub FC Twente hebben toegebeten, schreef hoofdredacteur Johan Derksen onlangs in zijn column in Voetbal International.

De brief van Knudsen lekt uit en dat zorgt voor de volgende rel. In een mailtje aan haar op 11 oktober refereert hoofdredacteur Alex Engbers van De Stentor in een aanloopje aan het ‘plezierige gesprek’ in mei in Amsterdam en over ‘de moeilijke weg naar de digitale toekomst’. Om haar vervolgens de oren te wassen. De hoofdredacteuren ervaren de aanval van Knudsen als een dolk in de rug, schrijft Engbers. ‘U noemt ons allemaal incompetent. Het is wonderlijk dat u die conclusie trekt na een gesprek van niet meer dan twee uur en dat in een voor ons beiden vreemde taal.’

Knudsen probeert de zaak te sussen. Ze spreekt in lovende bewoordingen over het gesprek en schrijft dat Engbers door iemand misleid moet zijn. Het woord incompetent heeft ze nooit tegenover iemand gebruikt. ‘Dat klopt’, antwoordt Engbers, ‘maar dat is wel wat je bedoelde. Je schrijft dat er een fundamenteel gebrek is aan visie, strategie en leiderschap en dat onze houding er een is van “ik moet” en niet van “ik wil”.’

Boos sluit hij af: ‘In Nederland hebben we een lange traditie om te praten over meningsverschillen. Ik ben diep geschokt dat je als collega-hoofdredacteur een brief schrijft aan een derde partij (Montgomery, red.) en je mening niet met ons te deelt. Ik noem dat een gebrek aan moed, op zijn zachtst gezegd.’

‘Het geeft een schril beeld van de guerrilla, die momenteel binnen Mecom wordt gevoerd, met het kennelijke oogmerk om die lui in Nederland een kopje kleiner te maken’, zegt een ingewijde. Het eerste slachtoffer is op dat moment al gevallen bij Wegener. Financieel topman Koos Boot maakt in mei bekend dat hij in september zal vertrekken. De ware reden – onvrede over het toetrekken van alle macht door Londen – wordt niet vermeld.

Het zal de opmaat zijn voor de afrekening met Munsterman. De CEO vertrekt op 4 oktober. ‘Een verschil van inzicht over het te voeren beleid’, boodschapt Mecom, dat er verder het zwijgen toe doet, evenals Munsterman die geheimhouding is opgelegd in ruil voor een afkoopsom.

Collega-bestuurder Wil Cornelisse meldt zich ziek en Sylvia Böcker, hoofd digitale strategie, neemt ontslag. In een brief aan voorzitter Jos van Rijsingen van de Centrale OR gaat zij uitgebreid in op haar motieven. Zoals het niet doorgaan van de koop van sociaal netwerk Hyves. Het Nederlandse management werd hierbij volledig gepasseerd, beweert Böcker. Het outsourcen van de ICT-tak, het tweede motief voor haar vertrek, zal gepaard gaan met het verlies van veel banen én kennis, stelt ze. Door gegoochel met cijfers – genoemd is een kostenreductie van tien miljoen euro – is volgens haar een te rooskleurig beeld geschetst.

‘Het verwijt is dat Nederlands management zich in deze obstructief opstelt. Ik ben het daar volstrekt mee oneens. Wat Nederlands management doet, is haar verantwoordelijkheid nemen en wijzen op de gevolgen en risico’s van een dergelijke stap.’

Begin dit jaar maakte Mecom zijn ‘one company strategy’ bekend, met één hoofdredacteur en één directeur. Zij moeten de grote lijnen gaan uitzetten voor alle aangesloten kranten. Van de beoogde centrale aanpak was voorheen niets terecht gekomen. ­Montgomery had als gevolg van de economische crisis zijn handen vol aan het redden van Mecom, dat een dramatische val beleefde op de beurs. Hij moest voor 600 miljoen euro aan bankschulden herfinancieren. Er kwam een kapitaalinjectie van 140 miljoen euro. Duitse en Noorse kranten werden verkocht.

Nu het concern in rustiger vaarwater is gekomen, borrelt de grote Europese gedachte opnieuw op, tot weerzin van veertig toplieden binnen Wegener, samen met de Media Groep Limburg de melkkoe van Mecom. De Nederlandse regionale kranten zorgen voor 60 procent van de omzet en circa driekwart van de totale winst. Dat willen de directeuren, hoofdredacteuren en stafleden – ofwel de Bende van Veertig – vertaald zien in meer macht.

‘De Europese koers heeft ons de afgelopen drie jaar niets gebracht’, zegt Engbers. ‘De vraag is of Mecom daarmee door wil gaan. Ik denk dat ze dat willen. De aandeelhouders zullen er beslist genuanceerder naar kijken. De Europese koers levert namelijk geen synergie op. Hoe goed ik het ook probeer, ik kan het niet zien. Ieder land is anders. Noorwegen zet in op internet. Daar kennen ze geen huis-aan-huisbladen, waar wij weer sterk in zijn.’

Montgomery mag dan wel de grote baas zijn, dat betekent niet dat hij het ICT-plan dwingend kan opleggen, stelt Van Rijsingen: ‘Beslissingen genomen op Europees niveau kunnen niet zomaar ingevoerd worden in Nederland. Daar is goedkeuring voor nodig van de raad van bestuur. Van Munsterman dus, of zijn beoogd opvolger Truls Velgaard.’

Secretaris Arthur Maandag van de NVJ: ‘Montgomery heeft de macht van de OR en de centrale OR onderschat.’

‘In Duitsland beet hij zich stuk op de machtige vakbonden’, aldus een lid van een OR. ‘Wegener was zijn laatste aankoop. Montgomery meende voor honderd procent baas te zijn, met Munsterman als zetbaas, als paladijn, zoals iedereen dacht. Munsterman had echter zijn eigen ideeën. Hij leidde Wegener succesvol door de crisis heen. Dat gaf hem een gevoel van onaantastbaarheid. De directe aanleiding voor zijn vertrek is niet belangrijk. Het hadden er tientallen kunnen zijn. Hij weigerde verdere bezuinigingen door te voeren. Hij was ook fel gekant tegen de pan-Europese strategie.’

Intussen probeert Mecom de onrust weg te nemen. Velgaard, tijdelijk zaakgelastigde voor operationele zaken, heeft gezegd dat minstens één bestuurder uit de Wegener-stal een plaats krijgt in de top in Londen en dat er geen spectaculaire veranderingen zijn te verwachten.

De Bende van Veertig wacht op een definitief oordeel over ‘waarnemer’ Velgaard van de Centrale OR. Niet uitgesloten is dat hij Munsterman definitief opvolgt.

Van Rijsingen: ‘We willen met Velgaard praten over lopende zaken en over de begroting voor komend jaar. Ook willen we duidelijk hebben dat er geen nieuwe reorganisatie op stapel staat.’
Dat laatste zal lastig zijn, waarschuwt de OR-bron, wanneer Mecom zijn aandeelhouders in 2012 voor de eerste keer wil plezieren met dividend. ‘Dat kan, maar dan moet je als bedrijf wel meer netto winst maken. In een krimpende markt lukt dat op slechts één manier, en dat is nog harder bezuinigen.’

‘Het is een ordinaire strijd om de macht’, concludeert Maandag van de NVJ. ‘Het bijzondere is dat Mecom een heel bedrijf tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Ze hebben het bij Wegener helemaal gehad met Mecom. Of de strijd van de Bende van Veertig ergens toe leidt? Dat weet ik niet. De macht ligt toch bij de aandeelhouders in Londen.’

Engbers van De Stentor: ‘Het is meer dan een strijd tussen Munsterman en Montgomery. Het is de strijd tussen moeder en dochter, met de dochter, Wegener, veel sterker dan de moeder, Mecom. En het is de strijd tussen het Angelsaksische en het Rijnlandse model. Dat maakt het erg gecompliceerd.’

Governance for Owners, minderheidsaandeelhouder van Wegener, wacht de buitengewone aandeelhoudersvergadering van 22 december af. Het Britse investeerdersfonds wil weten onder welke voorwaarden Munsterman is vertrokken en hoe hoog de afkoopsom is geweest. Woordvoerster Carina Hamaker: ‘We maken ons zorgen. Munsterman was voor ons de juiste man op de juiste plek. Daarin staan we niet alleen. We wachten de ontwikkelingen af.’

Over de toekomst doen tal van geruchten de ronde. Munsterman zou het krantenbedrijf willen kopen, samen met zijn bevriende ondernemers Marcel Boekhoorn en Dik Wessels. De naam John de Mol valt, in relatie met die van Montgomery. Ook het losweken van de huis-aan-huisbladen zou een optie zijn. Van Rijsingen en Maandag willen niet meedoen aan speculeren. ‘Wel kan ik zeggen dat er op dit moment druk geschaakt wordt op het allerhoogste niveau bij krantenbedrijven in Nederland’, aldus de NVJ-secretaris.

Engbers maakt zich grote zorgen. ‘Montgomery heeft een droom; het heruitvinden van de journalist. Er marketeers van maken. Hoofdredacteuren zijn niet langer nodig, eindredacteuren ook niet. 15 procent rendement is niet genoeg. Dat betekent snijden in de organisatie of onderdelen verkopen. Montgomery heeft nooit niks gezien in de huis-aan-huisbladen.’

En wat gebeurt er met Montgomery? Een meerderheid van de aandeelhouders zegde enkele maanden geleden het vertrouwen in hem op. Naar verluidt is hij op de achtergrond bezig aan een tweede reddingsoperatie, die van zichzelf, door meer bevriende aandeelhouders achter zich proberen te krijgen

Voorzitter Marianne Østlie van de Europese OR ontzenuwt dat gerucht. In een mailtje aan de leden van de raad meldt ze dat Montgomery in januari CEO af is. De zoektocht naar een opvolger is begonnen. Niet uitgesloten is dat hij binnen Mecom een andere functie krijgt en dus toch aan de touwtjes blijft trekken.

Engbers: ‘Montgomery laat zich zijn kindje niet zomaar afnemen. Hij heeft gezegd dat hij blijft. Hij vertrekt wel als CEO, maar dan komt hij via de achterdeur als adviseur weer binnen, met wellicht Knudsen als nieuwe CEO. Want Mecom, dat is Montgomery. Eind dit jaar weten we het. Het zal of het einde van Mecom betekenen, of het einde van Wegener. Dat is iets om je grote zorgen over te maken.’

Bekijk meer van

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.