mgm nvj maart

— donderdag 3 juli 2008, 19:05 | 11 reacties, praat mee

Drie keer de NOS

Van Minister Plasterk van OCW had ik toch meer verwacht. Maar helaas. Ook hij waagt zich aan de vergelijking van appels met peren. ‘Drie keer de Volkskrant’, kraaide hij deze week de baas van de Publieke Omroep, Henk Hagoort, na in de Tweede Kamer. Hij vindt dat de actualiteitenrubrieken NOVA, Netwerk en EénVandaag te veel op elkaar lijken. Ze zijn te weinig onderscheidend in onderwerpkeuze en aanpak. De vraag is waar Plasterk en zijn adjudant Hagoort hun beweringen op stoelen.

Laatste wijziging: 13 augustus 2008, 09:46

De afgelopen week heb ik geturfd. Van de 46 items die door de drie actualiteitenrubrieken zijn uitgezonden van maandag tot en met vrijdag, kwamen slechts twee onderwerpen overeen. De situatie in Zimbabwe en de boycot van Nederlandse producten in Jordanië (alleen Netwerk en EénVandaag). Alle andere onderwerpen waren verschillend: van de ontboezemingen van Patrick van der Eem (Netwerk) tot drugshandel in gehandicapteninstellingen (EénVandaag) en van oplichters bij Belgische makelaars (NOVA) tot pizzakoeriers die tegenwoordig vaak overvallen worden (EénVandaag). De actualiteitenrubrieken brachten tientallen interessante en opvallende verhalen, die niet dubbelden.  De twee onderwerpen die wél overeenkwamen, hadden bovendien een totaal andere invalshoek, vorm en aanpak. Netwerk had Lodewijk de Waal als studiogast, die vertelde over zijn jarenlange vriendschap met de Zimbabwaanse oppositieleider Tsvangirai. EénVandaag liet Minister Koenders aan het woord en NOVA zond reportages uit over de grillige politieke situatie in het land en vulde dat aan met het commentaar van deskundigen in de studio. 

Om toch maar weer die manke vergelijking met kranten te maken: De landelijke kranten Trouw, NRC, Telegraaf, AD en De Volkskrant hadden allemaal ook aandacht voor Zimbabwe. En terecht. Want de situatie in Zimbabwe en de vlucht van Tsvangirai naar de Nederlandse ambassade was nu eenmaal groot wereldnieuws. Opvallend genoeg waren de krantenartikelen minder onderscheidend dan wat de actualiteitenrubrieken op televisie brachten.

Toch bestaat er een beeld dat de actualiteitenrubrieken in Nederland veel te veel op elkaar lijken. Wat is dat toch? Waarom wordt er de laatste tijd toch zo gehamerd dat de actualiteitenrubrieken elke avond ‘drie keer De Volkskrant’ op televisie brengen. Vijf jaar geleden werd dit blijkbaar ‘geconstateerd’ door oud EO-directeur Ad de Boer en sindsdien is het een gevleugelde term voor iedereen die vindt dat het met de pluriformiteit bij de publieke omroep niet al te best gesteld is.

Dat laatste is inderdaad een probleem. Vooral de inrichting van het bestel is daar debet aan. De publieke omroep wil ván iedereen en vóór iedereen zijn, maar niet iedereen voelt zich blijkbaar vertegenwoordigd. Dat komt omdat alle publieke omroepen samen, ledenorganisaties, bij elkaar opgeteld geen evenredig afspiegeling zijn van de maatschappij. Het publieke bestel heeft bijvoorbeeld drie A-omroepen met een Christelijke signatuur (EO, KRO, NCRV), maar er bestaat daarentegen geen grote moslimomroep, terwijl ons land toch ruim 1 miljoen moslims heeft. Wie zich niet organiseert in Nederland, komt blijkbaar ook niet in aanmerking voor zendtijd. En wie zich heel goed kan organiseren, is oververtegenwoordigd in het publieke bestel.  Dat is geen nieuws, dat werd in 2003 al geconstateerd door de Commissie Rinnooy Kan.

Deze situatie komt tot uiting in de volledige programmering van de publieke omroep. Waarom juist de actualiteitenrubrieken elke keer weer als voorbeeld worden genoemd voor de blijkbaar gebrekkige pluriformiteit bij de publieke omroep, is mij een raadsel. Het zijn juist deze redacties die, met een redactiestatuut in de hand, aan onafhankelijke nieuwsgaring doen en zich in het geheel niet laten leiden door omroeppolitiek gekonkel.

Wie zich écht druk maakt over het gebrek aan een divers aanbod bij de publieke omroep moet te raden gaan bij de NOS. Deze organisatie verzorgt alle nieuwsvoorziening voor de publieke omroep. Sinds twee jaar is Hans Laroes hoofdredacteur van alle televisiejournaals, alle radiojournaals en –bulletins en de nieuwsberichten op Teletekst en NOS-internet. Wie ’s ochtends wakker wordt met het Radio 1 Journaal, kan in de televisiejournaals dezelfde onderwerpen zien, met dezelfde sprekers, dezelfde invalshoek en dezelfde verslaggevers. Op teletekst is de nieuwsselectie gelijk aan die van de radio en de tv. Nu er plannen zijn om ook NOVA met het Journaal te integreren, wordt dat machtsblok van de NOS alleen maar groter. En de diversiteit in onderwerpen bij de publieke omroep alleen maar kleiner.

Dat kan toch niet de bedoeling zijn?! Laten Plasterk en Hagoort zich hier eerst hier druk over maken.
Sander ‘t Sas is verslaggever bij EénVandaag en voorzitter NVJ-sectie Omroep
Lees ook de column van Kees Boonman, Kwaliteitsjournalistiek

Bekijk meer van

actualiteiten

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

11 reacties

Frits van Dam, 3 juli 2008, 21:01

Tja ik ben niet paranormaal begaafd, ik kan niiet mailen zonder een email adres.

Pauline, 4 juli 2008, 14:33

Goed stuk! I couldn’t agree more. Laat Hagoort hier maar eens op reageren.

lammert, 4 juli 2008, 15:25

Helemaal mee eens! (overigens is geturft met een t, kofschip / fokschaap, maar dat doet niets af aan de inhoud van het stuk!)

lammert, 4 juli 2008, 15:27

toch niet *schaam*

Vincent, 6 juli 2008, 19:10

Goed verhaal, alleen de vergelijking met de NOS gaat mank. Met drie keer de Volkskrant wordt het vermeende gebrek aan pluriformiteit bedoeld tussen gelijksoortige rubrieken van verschillende omroepen. Dat is iets anders dan inhoud die via verschillende media van dezelfde omroep wordt verspreid. Dat is gewoon multimediaal publiceren en daar lijkt me weinig mis mee.

ellie, 8 juli 2008, 17:21

geturfd is met d…komt van ww turven

Hans Laroes, 21 juli 2008, 16:22

,,Sander ’t Sas schrijft over het verwijt dat Actualiteitenrubriek te veel op elkaar lijken, (“Drie keer de Volkskrant’  heet dat sinds een aantal jaren).
Sander werkt bij EenVandaag en is, staat erbij, voorzitter van de NVJ-sectie Omroep, dus we hebben –denk ik- met het officiële NVJ-standpunt te maken.

Ik snap dat hij zich opwindt over de verwijten aan de rubrieken, aan zijn rubriek dus ook. Daar blijf ik buiten.
Maar wat pas erg is, in de ogen van Sander, dat is de NOS. Die zendt de hele dag dezelfde verhalen uit, met dezelfde sprekers, gemaakt door dezelfde verslaggevers, op alle NOS-media. (mijn schuld natuurlijk, ik ben de Grote Gelijkschakelaar, klinkt door).

Tot op zekere hoogte is het verklaarbaar dat vergelijkbare verhalen op verschillende media terugkeren; we willen consistent zijn in onze keuze. En een crisis ’s ochtends is er ’s avonds ook nog wel een.
Het zal wel eens voorkomen dat je dezelfde spreker ziet of hoort, zeker als iemand ‘eigenaar’ is van het nieuws. En er zal wel eens een slappe nieuwsdag zijn. Van die dagen waarop de voorpagina’s van de kranten wat van elkaar weg hebben.

Maar vooral: wat hij zegt is aantoonbaar onjuist, en we hebben de draaiboeken en de sheets hier voor hem klaarliggen.

Twee dingen verbazen me:
- Dat ook hier weer meningen en feiten weinig met elkaar te maken hebben
- En: de neiging tot afzeiken.

Wat dat laatste betreft: Wat is dat toch voor rare gewoonte om je punt te willen maken door je tegen anderen af te zetten? Waarom kan EenVandaag niet gewoon voor zichzelf opkomen, maar moet dat ten koste van de NOS, zoals in t verleden wel meer is gebeurd vanuit die hoek? (Ik ga toch ook niet naar buiten met opmerkingen over ‘t feit dat EenVandaag wel heel vaak onderwerpen heeft die al in het Journaal gezeten hebben: Vier keer de NOS, als het ware.)
Zijn we inmiddels te groot en te succesvol? (altijd een lastige combinatie in Hilversum?). Geen idee. Ik zou zeggen: get a life. Get your own life.

Pauline, 22 juli 2008, 14:08

Ik wil graag reageren op de reactie van Hans Laroes.
Ik snap dat de heer Laroes zich aangesproken voelt door de laatste alinea in het stuk van Sander ‘t Sas, maar ik lees eerlijk gezegd geen enkel steekhoudend argument waarom de bewering van Sander niet zou kloppen. Ja: ‘de draaiboeken en sheets liggen hier klaar’. En…?

Vervolgens doet dhr Laroes wat hij anderen verwijt: hij geeft er EénVandaag van langs: “vier keer de NOS, als het ware” (terwijl hij het een rare gewoonte vindt om je punt te willen maken door je tegen anderen af te zetten). Daarna gaat hij de columnist zelf afzeiken, iets waaraan hij zelf eveneens gezegd heeft een hekel te hebben: “Get a life”.

Een inhoudelijke discussie over de stelling of de NOS binnen alle media (radio, tv en internet) eenzelfde soort verhalen brengt is zeker interessant. Het is jammer dat u als hoofdredacteur en eerste aanspreekpunt zo emotioneel reageert en anderen verwijt wat u zelf doet. Ik heb altijd geleerd dat als iemand zich gedraagt alsof hij door een wesp gestoken is, je waarschijnlijk wel een gevoelig punt hebt geraakt.

Johan, 22 juli 2008, 14:50

“te groot en té succesvol’... Laat me niet lachen, zo groot en succesvol zijn jullie niet. Als de NOS (vooral journaal + teletekst) eens wat vaker openstaat voor nieuwsmakende reportages van Netwerk en EénVandaag, dan misschien. Ik begrijp ‘t Sas heel goed, gezien de aanhoudende neerbuigendheid en desinteresse van de kant van Laroes c.s. t.o.v. de rubrieken. En dan is het voor Laroes erg makkelijk om ze weg te zetten als een stel kleine kinderen die van tijd tot tijd om aandacht schreeuwen en lijden aan een minderwaardigheidscomplex.

hans laroes, 22 juli 2008, 18:57

@ pauline: ik wil niet eigenwijs en arro doen hoor, maar volgens mij beweert Sander iets en zeg ik: -maak dat dan waar, dus kom je stelling bewijzen aan de hand van de draaiboeken enzo. dan weten we tenminste waar we het over hebben. Maar mijn punt is vooral: waarom moet je de rubrieken beschermen door een ander aan te vallen? kan toch ook zonder? want het gaat hier toch om het verwijt dat de actualiteitenrubrieken te veel op elkaar lijken? Daar is wat de NOS doet niet relevant voor, lijkt me
@ johan: we zijn geen verwijsrubriek, maar soms hebben we (aankondigingen van) onderwerpen in de rubrieken, of in Zembla, of Argos…

Sander 't Sas, 23 juli 2008, 07:31

Beste Hans,

Dank voor je reactie! Om misverstanden te voorkomen: laat ik vooropstellen dat het artikel in De Journalist niet als verslaggever van EénVandaag of namens mijn redactie geschreven heb, maar namens de Sectie Omroep van de NVJ.

Ik beschouw het NOS Journaal –samen met de actualiteitenprogramma’s en de programma’s op Radio 1- als de absolute kern van de publieke omroep. Nieuws en actualiteiten, dáár hebben we een publieke omroep voor! Het is spreekwoordelijk de kurk waarop het bestel drijft. Zonder NOS géén publieke omroep. Ik vind het daarom niet meer dan normaal dat we er extra kritisch naar mogen kijken.

De NVJ heeft zich altijd sterk gemaakt voor een pluriform en breed journalistiek aanbod. Simpel gezegd: hoe meer redacties, hoe beter en hoe diverser de journalistiek. Als uitgevers als Wegener of De Telegraaf willen dat krantenredacties fuseren of opgaan in een groter geheel, dan is de NVJ er –terecht- als de kippen bij om daar bezwaar tegen aan te tekenen.

Ook bij de omroep worden redacties samengevoegd. Dat komt in veel gevallen voort uit bezuinigingsdrift. Dat is inmiddels gebeurd bij de regionale omroepen, en ook bij de NOS. Het feit dat alle journalistieke programma’s op radio en televisie nu door één grote redactie worden gemaakt en onder leiding staan van een hoofdredactie, levert namelijk veel efficiencyvoordelen op. Bovendien kunnen radio en televisie, vroeger gescheiden werelden, veel van elkaar opsteken en naar elkaar doorverwijzen: the best of both worlds.

Maar het risico van schaalvergroting is wél dat de journalistiek vlakker en eenduidiger kan worden. De keerzijde van samenvoeging is dat nieuwsitems op radio en tv veel meer op elkaar zijn gaan lijken, bedoeld of onbedoeld, en het aanbod van onderwerpen en invalshoeken is geslonken. Ik ben er van overtuigd dat de diversiteit aan onderwerpen bij de NOS vijf jaar geleden veel groter was dan nu. Dat is overigens niet alleen mijn indruk, maar ook die van veel NOS-collega’s en ex-NOS-collega’s die ik de afgelopen tijd gesproken heb en van hun hart geen moordkuil maakten. De NVJ Sectie Omroep vindt dit –in de rol van beroepsvereniging- geen goede zaak. De efficiencyvoordelen van de samenvoeging worden bovendien niet vertaald in extra capaciteit voor bijvoorbeeld researchjournalistiek, wat juist weer een verrijking voor de journalistiek zou betekenen.

Begrijp me niet verkeerd: De NVJ Sectie Omroep wil omroepen als de NOS zeker niet afvallen. Integendeel. Als ik dat (verkeerde) beeld het opgeroepen, dan bied ik daar mijn verontschuldigingen voor aan. De journalistieke kwaliteit van de NOS staat buiten kijf en is geen onderwerp van discussie, laat dat duidelijk zijn. Wel willen we de positieve én negatieve gevolgen van de zogenaamde ‘crossmedialiteit’ onder de loep nemen en op die manier proberen een discussie over dit nieuwe fenomeen op gang te brengen.

Je zegt –met draaiboeken- mijn beweringen te kunnen weerleggen. Prima! Ik ben daar zeer in geïnteresseerd. Ik hoop dat we daarover binnenkort met elkaar van gedachten kunnen wisselen, en dan niet via het internet maar persoonlijk.

Met vriendelijke groet,

Sander ‘t Sas

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.