BNR mocht wat vrolijker

Het is woensdagmiddag. Het nieuws wordt overheerst door Griekenland en het pas gesloten ‘Lente akkoord’ dat die middag is uitgelekt via De Telegraaf. Griekenland stond al op de rol, maar het Lente akkoord krijgt voorrang bij het nieuwsprogramma ‘BNR-Petra Grijzen/Roelof Hemmen’. Om de week presenteren Grijzen (1978) en Hemmen (1963, ook RTL Nieuws-presentator) het tweeënhalf uur durende nieuwsprogramma (16.00-18.30 uur) dat naar hen vernoemd is. Het is de opvolger van het avondspitsprogramma On the Move.

Grijzen: ‘Staan de Grieken in de rij voor de pin­automaat om hun geld van de bank te halen nu de Europese Centrale Bank zich terugtrekt? Dat is de rode lijn van het verhaal.’ Eindredacteur Walter Monster: ‘Doorgaans hebben we vijf tot zes onderwerpen. Voor het Griekenland-item hebben we een quote van Barroso die de Grieken oproept om binnen de Eurozone te blijven en we schakelen naar onze correspondent ter plekke. Daarna hebben we Annemarie van Gaal, zelf ondernemer. Zij spreekt over begin jaren ’90 toen in Rusland de roebel ineen stortte.’

Paul van Gessel, sinds 2007 hoofdredacteur van BNR (46 fte., red.): ‘Onze doelgroep is ondernemend Nederland. Zo’n 800.000 in totaal. We bereiken nu 600.000 luisteraars, dus er is groei mogelijk.’ In het Griekse item ligt de nadruk op ondernemers in Griekenland en een gast die zelf ondernemer is. Gretig haakt Grijzen in op de positieve kant van het nieuws: de mogelijke groei van de Griekse export. ‘Kom maar op met dat positivisme dat hebben we nodig’, zegt ze tegen de correspondent Nikos Lanser. Het uitgangspunt – ‘we willen optimisme uitstralen en de positieve kant van het nieuws brengen’, zoals Van Gessel formuleert – heeft Grijzen goed in haar oren geknoopt.

Het duo Grijzen en Hemmen hebben de plek overgenomen van Niels Heithuis, die vorig jaar september vertrok. Van Gessel: ‘Het bereik van zijn programma voldeed helaas niet aan de verwachtingen, en dus vonden we het na vier jaar verstandig om het met een nieuw geluid en andere presentatoren te proberen. Met Roelof en Petra hebben we een nieuwe tone-of-voice. Heithuis ziet hierin geen aanleiding om te reageren.

De resultaten zijn positief (20 procent meer luisteraars dan vorig jaar).’ Het marktaandeel van de gehele zender steeg begin dit jaar van 0,8 (jan./feb.) naar 0,9 procent (mrt./apr.).

Grijzen zegt – na een seizoen het tv-programma Ochtendspits van Wakker Nederland te hebben gepresenteerd – zich weer helemaal op haar gemak te voelen bij BNR, haar ‘thuis-basis’. Eerder presenteerde ze er onder meer de Nieuwsupdates. ‘Het is nu allemaal meer gestroomlijnd. Er zijn minder onderwerpen waardoor je een thema meer kan uitdiepen.’ Over het Griekse onderwerp zegt ze: ‘Ik wil via de correspondent aan de telefoon, de luisteraars meenemen in de straten van Athene. Staan er mensen in de rij voor de pinautomaten? Het is een kwestie van goede story-telling.’

Afgelopen tijd is fors geïnvesteerd in het vernieuwen van BNR.nl en in het ontwikkelen van een App. Het harde nieuws komt als eerste op de site. Mede door de App en de vernieuwde site steeg het aantal unieke bezoekers van 160.000 per maand vorig jaar naar 500.000 nu. Van Gessel: ‘Met de relaunch van de site is de redactie vervijfvoudigd. We hadden er één redacteur op zitten, nu vijf. En zie, ook hier telt dus: slim investeren levert resultaat op.’

‘De next step in het nieuws wordt op de radio gemaakt’, vertelt Van Gessel. ‘In de namiddag willen we het nieuws duiden, achtergronden geven en analyses brengen. Zodat de luisteraar, als hij thuis het grindpad op rijdt, helemaal bij is en eigenlijk geen Nieuwsuur meer hoeft te zien.’ De veranderingen waren noodzakelijk, meent hij. ‘De luistercijfers liepen terug. Deels kwam dat door het uitvallen van de zender in Smilde. Maar het teruglopende aantal luisteraars was een teken aan de wand. Je moet in deze tijd vrijwel constant vernieuwen. Zo is het gebruik van smartphones enorm snel toegenomen. Daar moet je op inspelen. Er is straks digitale radio in heel Nederland. Ook daar moet je met je merk op zitten. In de beweging vind je je doel. De slogan van BNR Radio luidt “Niets houdt je tegen”. Dat geldt voor onze luisteraars maar ook voor onszelf. Wij zijn ook ondernemer.’

Gesteld voor de vraag of BNR louter nieuwsradio is dan wel een nieuws, service- en inspiratieplatform voor ondernemend Nederland, kiest Van Gessel voor het laatste. ‘We zijn geen concurrent van Radio 1, de zender met “Het nieuws van alle kanten”. Dat is te breed. We richten ons op een niche. Jonge (60 procent van de luisteraars is tussen de 20-49 jaar, red.), ambitieuze, hoogopgeleide (56 procent HBO+) ondernemende Nederlanders. Erik en Daphne zijn onze ijkpersonen, twee onafhankelijke ondernemers en creatieve kosmopolieten.’

De krant van het concern waar BNR Nieuwsradio deel van uitmaakt, het Financieele Dagblad (FD), bestrijkt het hogere segment. BNR Radio wordt dan ook wel MKB-Radio genoemd, maar daar wil Van Gessel niet van horen. ‘We zijn geen spreekbuis van MKB Nederland.’

Van Gessel benadrukt dat BNR Nieuwsradio haar geld niet alleen via reclamespots binnenhaalt, maar ook met sponsoring en het organiseren van events. Een van de gesponsorde programma’s is het lunchprogramma ‘Zaken doen met … ’, gepresenteerd door Rens de Jong, Frits Huffnagel en Ruud Hendriks. Het is een programma op locatie met dagelijks wisselende sponsoren. Ondernemers onder elkaar bespreken het zakelijke nieuws van de dag. Soms klinkt het wat erg ons kent ons. Hendriks zei op een gegeven moment op de radio tegen de sponsor: ‘We kennen elkaar van vakanties op Ibiza, dus tutoyeren we elkaar.’

Van Gessel: ‘Dat kan toch wel? De sponsor bemoeit zich niet met de inhoud. We gaan niet zo ver als Harry Mens in het tv-programma Business Class, waar gasten een plaats aan tafel kunnen kopen. Ik heb daar verder geen oordeel over, maar wij doen dat niet. ’

Terug naar de redactievloer op de begane grond naar nestor Bernard Hammelburg. Hij is nu tien jaar buitenlandcommentator van BNR en zit ruim veertig jaar in het vak. Naast zijn wekelijkse column presenteert hij de buitenlandnieuwsrubriek BNR Bernard Hammelburg op donderdagmiddag. Met verve praat hij over zijn vak en de manier waarop je een goed verhaal maakt. ‘Je moet voortdurend de vraag stellen: is dat wel waar? Kloppen de feiten die als feiten gepresenteerd worden?’ Voor de redactie van het FD en BNR Nieuwsradio geeft hij trainingen in story-telling of praat hij redacteuren bij over actuele kwesties.

Er is meer samenwerking met de redactie van het FD dan alleen gezamenlijke trainingen. Die bestaat uit bijdragen van individuele FD-redacteuren op de radio en het gezamenlijk organiseren van events. Er is geen gezamenlijke redactie. ‘De ruimte is te klein om een grote newsroom onder te brengen. Wij zitten verspreid over twee verdiepingen, terwijl we eigenlijk bij elkaar zouden moeten zitten.’ Maar je kan toch ook integreren als je over twee verdiepingen verspreid zit? 

Van Gessel: ‘Het integreren van redacties moet een doel dienen. Wij hebben er voor gekozen de beide merken zelfstandig te managen. In deze discussie wordt altijd veronachtzaamd dat er ook nog zoiets is als eigenheid. BNR is iets anders dan FD. Dus met betrekking tot de overlappingen kun je samenwerken, maar voorop staat dat je het eigen karakter voedt. Dus, op één vloer zitten maakt samenwerken praktischer, krachten bundelen daar waar mogelijk en nuttig streven we na, maar alles op één hoop gooien brengt ons niet verder. Bovendien: journalisten werken gerichter als ze weten waar ze voor werken. Het BNR-gevoel, het FD-gevoel: het zit in de mensen lees de redacties. En als je kleuren gaat vermengen houd je uiteindelijk slechts donkergrijs over.’

Over de druk van de eigenaar HAL Investments B.V. op BNR Nieuwsradio is Van Gessel kort: ‘Die ervaren we niet. Dat kan je ook niet verwachten van een investeerder die al dertien jaar eigenaar is van dit mediabedrijf.’ De rendementseis ligt rond de 20 procent, maar dat wil Van Gessel niet bevestigen. ‘Die is wat normaal is in deze sector.’

Naast reclamespots en sponsoring worden events voor BNR een steeds belangrijkere bron van inkomsten. Van Gessel: ‘Er zijn hier nog een aantal stappen te maken. Bij de vorige verkiezingen hebben we samen met Elsevier, RTL Nieuws en het FD het lijsttrekkersdebat in Carré georganiseerd. Dat gaan we dit keer wellicht weer doen.’

Ook denkt Van Gessel aan het ontwikkelen van tv-formules. Met RTL Z worden de tv-mogelijkheden onderzocht. Van Gessel toont enthou­siast de RTL 356-app op zijn iPad, als voorbeeld van hoe een goede online krant eruit kan zien. Na vijf jaar hoofdredacteurschap ziet hij nog volop nieuwe mogelijkheden en denkt desgevraagd dan ook niet aan een vertrek. ‘Zolang ik met enthousiasme kan werken aan vernieuwingen, is dat helemaal niet aan de orde.’