mgm nvj maart

— vrijdag 29 juli 2011, 10:00 | 0 reacties, praat mee

Aan een goede cover 
wil je likken

Artdirector Jaap Biemans is een coverjunkie. Hij verzamelt covers van over de hele wereld en plaatst de mooiste exemplaren op zijn site. In het dagelijks leven maakt hij ze zelf ook niet onverdienstelijk. Vorige maand mocht hij voor de derde keer de prijs voor de Cover van het Jaar ophalen. Laatste wijziging: 17 april 2014, 12:45

Jaap Biemans (40) heeft een huis vol tijdschriften. Eén kamer is uitsluitend gereserveerd voor zijn verzameling, die hij zelf inmiddels rustig ‘een obsessie’ durft te noemen. Er zit een systeem in, maar voor ieder ander is de ruimte ongetwijfeld een puinhoop. Echte pareltjes lijst hij in, en hangt hij aan de muur. Op E-bay zoekt hij naar zijn favorieten, bij voorkeur naar Interview, ooit opgericht door Andy Warhol, naar New York Times magazine en naar Amerikaanse Esquires uit de jaren ’60. De bedragen die hij wekelijks wegdraagt naar de boekhandel probeert hij in toom te houden maar als hij Athenaeum in Amsterdam binnenstapt is hij verloren. ‘Impulsaankopen’, zegt hij op verontschuldigende toon. ‘Want zoals een cover zou moeten werken bij anderen, zo werkt-ie ook bij mij. Een cover kan me verleiden. Als ik er één zie die ik te gek vind dan wil ik hem hebben, zelfs als ik de rest van het blad klote vind.’

Biemans is de vaste artdirector van Intermediair en heeft daarnaast zijn eigen ontwerpstudio. Drie keer won hij met Intermediair de prijs voor de Cover van het Jaar, afgelopen jaar nog met zijn dubbele China-cover (zie hieronder). Bladen zaten altijd al in zijn systeem. Waar zijn medestudenten op de kunstacademie in Tilburg kozen voor één discipline als typografie of fotografie, schreef hij een scriptie over jongerenbladen en maakte een magazine over New York. ‘Want in bladen komen alle disciplines samen.’ Na zijn studie stuurde hij een open sollicitatie naar VNU (nu Sanoma) waar hij aan de slag kon bij Margriet. Als vrienden of bekenden daar lacherig over deden had hij direct een antwoord paraat: ‘Margriet zit maar één verdieping lager dan Nieuwe Revu’. Biemans zal echter de laatste zijn die grapjes zal maken over Margriet: ‘Het was de ideale speelplaats om het vak te leren. Ik werkte er samen met Durk Hattink, toen ook nog beginnend vormgever, die later naar Quote ging.’ Desalniettemin liep hij na een maand Margriet de redactie van Nieuwe Revu op en keerde terug met een proefopdracht. Vanaf toen zat hij een verdieping hoger, en bleef tot hij acht jaar geleden de overstap maakte naar Intermediair. Vanuit daar begon hij op te vallen om zijn opvallende coverbeleid: schijnbaar eenvoudig, en altijd met een twist.

Voor Villamedia maakte hij deze maand de cover bij zijn eigen interview. Hij liet zichzelf door een van zijn favoriete fotografen Martin Dijkstra fotograferen als het logo van zijn site Coverjunkie. Het was een a-typische opdracht voor Biemans, niet alleen omdat hij nu zelf het onderwerp is van wat hij maakt (‘voelt toch een beetje als een egotrip’), ook omdat hij niet vaak losse covers ontwerpt. ‘Meestal doe ik het hele blad. Want de beste covers maak je als je het blad goed kent en als er een goede samenwerking is met de eindredactie. Al is de cover natuurlijk wel het leukste onderdeel.’ Hij bedenkt ze vaak als hij in de trein van of naar zijn woonplaats Eindhoven zit. Áls ze eenmaal rijden, en de coupés niet uit hun voegen barsten, kan hij zijn hoofd leeg maken en een uurtje over het onderwerp nadenken. ‘Als ik op kantoor zit bij Intermediair of op mijn eigen studio is er altijd wat te doen, altijd afleiding en kom je er niet toe. In de trein kan ik verbanden leggen en die in beelden vertalen. Het werkt niet zoals veel mensen denken: dat “het” idee tot je komt als je even gaat lummelen. Laatst was de artdirector van het Amerikaanse blad Bloomberg Business (zie pag. 23) op vakantie en dat zie je meteen. Dat doet me deugd. Een cover maken is geen trucje. Je moet talent en een systeem hebben en dan uren maken.’

‘Ik begin met het verzinnen van aansprekende beelden bij het coveronderwerp. Die moeten impact hebben; beelden van zand of strand bij een zomernummer vallen meteen af want niet sexy of origineel. Soms ontstaat een cover in vijf minuten, zoals de China-cover waar ik dit jaar mee heb gewonnen, maar er zijn ook onderwerpen waarvoor ik het na een week nog niet weet.

Mensen vragen vaak aan me wat de tien regels zijn om een fantastische cover te maken. Ik kan er zo een paar opnoemen: creëer een vibe, maak duidelijke keuzes om een poldercover te voorkomen, kies voor simpel en eenvoudig, speel met tekst en beeld, maar ik ben er wat terughoudend mee. Zo’n lijstje is op vele manieren interpretabel en dus waardeloos. Het valt niet te standaardiseren. Het mooie van covers ontwerpen is dat het te maken heeft met in­tuïtie, spitsvondigheid, goede smaak en – echt heel belangrijk – de eindredacteur met wie je werkt. Want een kopregel op de cover is zeker zo belangrijk als een plaatje. Bij Intermediair werk ik samen met een hele goede eindredacteur.’ Biemans buigt zich voorover naar de recorder en spreekt duidelijk gearticuleerd zijn naam in. ‘N-i-c-o D-i-k-s-t-a-a-l.’

‘Zelf hou ik een ontwerp het liefst zo eenvoudig mogelijk, zonder ruis. Alles wat erop staat moet een reden hebben, dan heeft het meer impact. Zo maak ik ze het liefst, en dat is ook het soort covers dat ik graag op Coverjunkie zet.’

Coverjunkie is de website die Biemans bijna een jaar geleden startte. Het is een blog waar inmiddels vijfduizend covers over de hele wereld opstaan, die maandelijks 80 duizend bezoekers trekt. Elke dag plaatst Biemans een aantal nieuwe exemplaren die hij de moeite waard vindt. De maatstaf? ‘Het zijn covers that smack you in the face or you wanna lick. De onderliggende maatstaf is eigenlijk creativiteit. Ik denk dat ik door het werk dat ik doe wel kan zien of er over een cover is nagedacht, of iemand er spits in is geweest, of er iets gebeurt. Dat is natuurlijk heel persoonlijk, maar ik probeer het zo onafhankelijk mogelijk per titel te bekijken. Een underground blad uit Polen maakt bij wijze van spreken net zoveel kans als een Esquire uit New York dat alle mogelijk­heden tot zijn beschikking heeft. Ik maak 
geen onderscheid tussen undergroundblaadjes, kran­tenmagazines of commerciële titels.’

‘Dat moeten ze me opsturen. Dat gebeurt steeds vaker; gemiddeld krijg ik zo’n 25 covers per week binnen. Veel over de mail of via facebook. Ze weten me steeds beter te vinden. Laatst zag ik online een te gekke cover van de Russische Esquire. Toen ik die op m’n blog had gezet met de toevoeging dat ik ’m wel zou willen hebben kreeg ik een mail vanuit Rusland dat ze een exemplaar zouden opsturen. Coverjunkie werd vorige maand in de New York Times een “great blog” genoemd. Daar krijg ik echt kippenvel van. Er staan inmiddels meer internationale dan Nederlandse covers op mijn site. Maar dat heeft ook te maken met het feit dat hier niet zoveel gebeurt.’

Tijdschriften hebben het zwaar nu. Ik denk dat ze daarom een beetje in de kramp schieten en niet durven veranderen. Ik wil niet alles over één kam scheren want er zijn bladen die wel hele mooie dingen doen – de VPRO Gids natuurlijk, de Groene Amsterdammer soms – maar het kan allemaal wat gedurfder. Het begint ermee dat een tijdschrift een artdirector de ruimte moet geven. En de artdirector moet die vervolgens ook pakken. Dat lukt niet altijd, soms werk je met een hoofdredacteur die teveel twijfelt, zoals bij Hollands Diep waar ik onlangs gestopt ben. Bij Intermediair lukte dat wel. Dat blad stond vroeger niet bekend om z’n covers. Ik heb dat naar me toe getrokken en voor honderd procent uitgebuit. Ik heb alle mogelijkheden opgezocht en uitgeprobeerd. Ik zoek elke week naar een ontwerp dat impact heeft. Kijk, het is onmogelijk om 52 knalcovers in een jaar te maken. Ik heb ook een heleboel lelijke dingen gemaakt – dat is het leergeld dat je moet betalen. Maar als de helft koning is, dan zit je helemaal goed.’

www.coverjunkie.com

www.jaapbiemans.nl


——-

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.