‘Een opiniërende rubriek is een ander kunstje’
Een recordaantal nieuwe of vernieuwde actualiteitenrubrieken gaat begin september de lucht in. Hoe bereiden zij zich voor en waarmee willen ze zich onderscheiden? In dit nummer EenVandaag en de drie redacties van Uitgesproken. Het eerste deel uit een serie.
De kamer van Michiel Bicker Caarten (links)is nog akelig leeg. Aan de ficus bungelt een stropdas, de ramen hebben uitzicht op de havens van Amsterdam. Het kantoor grenst aan een grote redactieruimte op de achtste etage van het Telegraaf-gebouw. Ook die is nog vrijwel leeg. Een bord met ideeën voor de eerste uitzending is nergens te bekennen.
‘Nee hoor, ik ben helemaal niet zenuwachtig’, zegt de hoofdredacteur van Uitgesproken WNL. ‘Van de twintig mensen die we kunnen aannemen voor dit programma en voor Ochtendspits, zijn er nu zeven aan het werk. Met drie kandidaten voer ik nog sollicitatiegesprekken. Het is kort dag, maar ik heb dit ook bij BNR meegemaakt.’
Geld voor sterverslaggevers heeft de nieuwe liberaal-conservatieve omroep niet. ‘Wel voor een oude, afgedankte presentator’, zegt Bicker Caarten (53) spottend over zichzelf. Op verzoek van WNL-voorzitter Fons van Westerloo deed hij mee aan de screentest en haalde hij ‘een voldoende’. ‘Fons wil een “playing captain” die de redactie kan inspireren.’
Eén keer per week is de opvolger van Netwerk in handen van WNL en twee keer per week van de Vara en de EO. ‘Wees geprononceerd en opiniërend’, is de opdracht. Ieder op zijn eigen manier. ‘Of we linkse of rechtse journalistiek gaan bedrijven moeten anderen maar bepalen’, zegt Bicker Caarten. Hij wil de agenda niet volgen, maar aanvullen met reportages en studiogesprekken. ‘Mogelijk ook met columns, maar daar ben ik nog niet uit. Op de radio is een monoloog al ingewikkeld, maar op televisie helemaal.’
De televisiecolumn blijkt ook een punt van discussie te zijn bij de twee andere redacties. Uitgesproken EO-hoofdredacteur Bertus Tichelaar heeft er al mee geëxperimenteerd, maar hij is nog sceptisch. ‘We willen het niet doen à la Buitenhof of De Leugen Regeert. Misschien vinden we nog een andere creatieve vorm.’ Bij de Vara krijgt de televisiecolumn wel al concrete vormen. ‘We proberen een pool te maken van columnisten die bij onze omroep passen’, zegt Altan Erdogan, hoofd Informatief. ‘We zijn daar ook over in gesprek met Joop.nl, ons opinieplatform.’
De oud-hoofdredacteur van Nieuwe Revu is nauw betrokken bij de totstandkoming van de rubriek. ‘Ik heb er zelf veel aan, omdat ik hier pas sinds april werk. Bovendien is het voor de Vara erg belangrijk dat dit programma slaagt. Daar is veel denkkracht voor nodig.’
Fysiek is zijn club er klaar voor, zegt Erdogan eerlijk, maar inhoudelijk nog niet. ‘Dertig jaar lang zijn we gedrild om neutraal en objectief te zijn. Maar een opiniërende rubriek is een ander kunstje. We moeten niet het Journaal naspelen, maar vanuit onze eigen identiteit naar het nieuws kijken. Niet op de Achter het Nieuws-manier, al was dat een prachtig programma. We moeten een nieuwe variant vinden die past bij deze samenleving.’
Is Jan Tromp – bij uitstek een Vara-journalist uit de jaren ’70 – dan wel de geschikte presentator? ‘We zijn ons zeer bewust dat mensen zo over hem denken. Daarom is hij een spannende keus. We hebben ook jonge, onbekende presentatoren een screentest laten doen, maar we kwamen erachter dat we iemand met veel autoriteit en inhoud wilden.’
Bij de EO kwam er geen screentest aan te pas. Een mooie klus voor Andries Knevel en Tijs van den Brink, vond iedereen. Wel weer twee mannen. Was Netwerk-presentator Margje Fikse geen optie? ‘Zij gaat met zwangerschapsverlof’, zegt de hoofdredacteur.
Zijn club krijgt in september een paar dagen om over te schakelen naar een rubriek met meer opinie en debat. Afgesproken is dat de EO zich extra richt op levensbeschouwing, WNL op sociaal-economisch nieuws en de Vara op buitenland – al waarschuwt Erdogan dat het budget daar eigenlijk te krap voor is. (Het bedrag wil hij niet als eerste noemen, maar de anderen evenmin.)
Wekelijks vergaderen de drie omroepen over inhoud, decor, leader en website. In een prima sfeer, meldt Tichelaar. Nieuwe ronde, nieuwe kansen – met NCRV Netwerk was de samenwerking niet altijd even intens.
‘Het is voor ons allemaal terra incognita’, zegt Bicker Caarten in zijn nog wat kale kantoor. ‘We hebben afgesproken dat we op elkaar afstemmen. Maar als de anderen een primeur hebben, gaan ze echt niet met mij overleggen. En dat ben ik ook niet van plan. Vanaf dag één gaan we ons eigen ding doen.’
——-
Praat mee