‘Bende van 40’ uit elkaar
Hoe lang houdt het redactiestatuut met daarin opgenomen een onafhankelijke hoofdredacteur en redactie nog stand bij de dagbladen van Wegener? Het bedrijf is tot op het bot verdeeld over de toekomst van de redacties. Een analyse.
Journalisten vormen een onderdeel van het verdienmodel dat het nieuwe Wegener heet. Niet langer mag de redactie een kostenpost zijn. Laat staan haar eigen koers varen. Om dat te bereiken, kan de functie van hoofdredacteur vervallen. Een redactiestatuut is niet meer nodig.
Een tijd lang dachten journalisten binnen Wegener dat het zo’n vaart niet zou lopen. Uitlatingen van David Montgomery, topman van grootaandeelhouder Mecom, werden op dat punt met een korrel zout genomen. Inmiddels weten de journalisten beter. De strijd om de macht over de redactie is in volle gang en wordt aangevoerd door Truls Velgaard, de nieuwe topman van Wegener, nog aangesteld door de inmiddels ontslagen Montgomery.
Jongste aanwijzing van de machtstrijd: een brief van regio oost-directeur, Gerda Bastet, aan hoofdredacteur van De Stentor, Alex Engbers. Of hij geen kritiek meer wil leveren op Wegener en Mecom. Engbers nam vorig jaar als voorzitter van het college van Wegener-hoofdredacteuren geen blad voor de mond. ‘Mecom heeft ons niets gebracht’, verzuchtte hij tegenover Villamedia magazine.
Hij deed dat in een periode dat veertig topmanagers binnen Wegener zich verzetten tegen de koers van moederbedrijf Mecom. ICT uitbesteden richting India en al het geld zetten op internet werd bestreden. Wegener-baas Joop Munsterman sneuvelde in die strijd. De komst van de nieuwe man, Velgaard, leverde een nieuwe ronde van verzet op.
Zowel Engbers als Bastet maakten onderdeel uit van de ‘bende van 40.’ Maar de bordjes zijn verhangen. Bastet is nu lid van het directieteam en verantwoordelijk voor de ‘regio oost’ (Tubantia, De Stentor en De Gelderlander). Daarnaast is zij interim-uitgever/directeur bij De Stentor. Daarmee is ze toegetreden tot het kamp van Velgaard.
En dus pakt Bastet nu Engbers aan. Hoofdredacteuren moeten hun mond houden. Het is Engbers binnen Wegener op weinig steunbetuigingen komen te staan, daarvoor is de broederschap te verwaaid. De redactie van De Stentor staat wel pal achter zijn hoofdredacteur. Het redactiestatuut is heilig en daar hoort een hoofdredacteur bij die vrijelijk zijn mening kan geven, diende de redactieraad Bastet van repliek.
Nu deed Engbers zijn uitspraken toen hij nog woordvoerder was namens alle hoofdredacteuren van Wegener. Waarom maanden later een waarschuwingsbrief sturen? Dat heeft alles te maken met de situatie waarin het krantenconcern verkeert. Wegener bereidt zich voor op een rigoureuze koerswijziging en kan daarbij kritische geesten als Engbers niet gebruiken. De brief past in het streven van Mecom om redactiestructuren in Nederland af te breken.
Welke kant het uit moet, lieten Montgomery en Annemieke Besseling (tijdelijk directeur Brabants Dagblad en Eindhovens Dagblad) beiden los van elkaar in Villamedia magazine eerder doorschemeren. Montgomery ziet niets in het redactiestatuut en Besseling verklaarde dat een combinatie van hoofdredacteur en uitgever in de naaste toekomst een optie is. Achter gesloten deuren heeft ze laten weten het nieuwe model het liefst zo snel mogelijk te willen invoeren bij alle Wegener-kranten.
De achterliggende gedachte is duidelijk. De hoofdredacteur stuurt twee keer zoveel mensen aan dan de uitgever, die niet veel te doen heeft. Kun je beide functies – en daarmee inhoud, oplage én mogelijk sales – niet samenvoegen? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Hoofdredacteuren die de nieuwe lijn niet steunen, wordt de mond gesnoerd of vervangen. Interims leiden inmiddels de kranten. John van den Oetelaar is al langer waarnemend hoofdredacteur bij het Eindhovens Dagblad dan hem lief is. Ton Rooms vervult die rol tijdelijk bij het Brabants Dagblad, nu Besseling tijdelijk is benoemd tot directeur van beide Brabantse kranten. En Bastet is zoals gezegd interim-uitgever/directeur van De Stentor.
De ondernemingsraden kunnen er gif op innemen dat weldra een voorstel op tafel komt tot een structuurwijziging, zeker nu de malaise bij de kranten – 10 procent advertentieverlies vergeleken met vorig jaar – aanhoudt. De vraag is of redacties het tij kunnen en willen keren.
——-
Praat mee