— vrijdag 23 april 2010, 10:00 | 0 reacties, praat mee

‘Als één club 
staan we sterker’

Free Voice en Press Now gaan op in één organisatie. Volgende maand komt er één bestuur. De bundeling van activiteiten volgt later. Maar dat zeggen de directeuren liever nog niet hardop. Ze willen eerst als afzonderlijke organisaties de subsidiegelden veilig stellen. Laatste wijziging: 17 april 2014, 14:42

Het samengaan van Free Voice en Press Now leek een brug te ver, zeker na de mislukte fusiebesprekingen begin deze eeuw. Drie jaar duurde het gepalaver, met als uiteindelijk resultaat dat het kleinere Press Now zelfstandig bleef en samenwerking zocht en vond bij RNTC, het expertisecentrum van de Wereldomroep op het gebied van media, onderwijs en ontwikkeling.

Bart Dijkstra, die onlangs na negen jaar afscheid nam als directeur bij Free Voice blikt terug: ‘We hadden er destijds verstandiger aan gedaan om elkaar eerst goed te leren kennen. In plaats daarvan wilden we meteen zaken doen. De tijd was er niet rijp voor. Onze ambities waren te hoog gegrepen.’

Dat is ook het beeld dat ad interim voorzitter Harm Ede Botje (Free Voice) schetst. ‘Op een gegeven moment was iedereen doodmoe van het praten. Tussen de partijen was gewoon onvoldoende chemie om het echt te laten werken.’ Huub Elzerman, bestuurslid van Press Now: ‘Het lag ook aan personen. Er was wantrouwen over en weer. We kwamen geen meter verder.’

Free Voice was er het eerst. Opgericht in 1986 door de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), de Nederlandse Dagblad Pers (NDP), het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren en Radio Nederland Wereldomroep. Doel: het realiseren van pluriforme media in ontwikkelingsgebieden en het ijveren voor persvrijheid in Afrika, Latijns-Amerika, Azië, het Midden-Oosten en Oost-Europa. Sinds de oprichting heeft Free Voice ruim zeshonderd projecten gesteund.

De NVJ stond ook mede aan de wieg van Press Now in 1993, een initiatief van journalisten, politici en bezorgde burgers, bedoeld om de onafhankelijke media in het voormalige Joegoslavië te steunen. Het werkgebied breidde weldra uit naar andere conflictgebieden, zoals Kosovo, Macedonië en Albanië.

Beide organisaties begaven zich toen nog niet in elkaars vaarwater: ‘Free Voice zet media-communities op in ontwikkelingslanden. Press Now deed destijds meer aan geldwervende acties, gelinkt aan moeilijk begaanbare regio’s. Dat is grofweg het verschil’, zegt woordvoerster Else Lenselink van Press Now. Dijkstra: ‘Steun verlenen aan media in conflictgebieden is wat anders dan mediaprojecten opzetten. Wij zaten in Afrika, Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika. Joegoslavië was niet ons terrein.’ 
Algemeen manager Lem van Eupen (RNTC) vat samen: ‘Historisch gezien waren er goede redenen voor de oprichting van alle drie de organisaties. In de loop der jaren zijn ze naar elkaar toegegroeid, zowel geografisch als wat betreft hun activiteiten. Er begon steeds meer overlapping te ontstaan.’

Dat Free Voice en Press Now in 2002 gingen praten over een fusie was dus niet zo verwonderlijk. Het mislukken van de onderhandelingen drie jaar later ook niet. Toch zat het niemand lekker. De bal kwam zomer vorig jaar opnieuw aan het rollen, mede door de druk van NVJ, NDP en het Genootschap van Hoofdredacteuren.

‘Wat zijn de verschillen tussen de twee clubs?, vragen journalisten mij wel eens’, zegt Botje. ‘We vullen elkaar aan. Zij doen net niet wat wij doen en andersom.’ ‘Toen de situatie in voormalig Joegoslavië stabiliseerde, koos Press Now voor uitbreiding richting voormalige Sovjet-Unie en Afrika. Daar was Free Voice ook al actief’, blikt Elzerman terug. Hij concludeert: ‘Als je het objectief bekijkt, is het gewoon onzin dat beide organisaties los van elkaar bestaan’. Botje beaamt dat: ‘Het kan efficiënter allemaal. Dat is ook de wens van ex-minister Bert Koenders van Ontwikkelingssamenwerking. Hij wil een einde maken aan de versnippering.’

De eerste fusiegesprekken augustus vorig jaar op directieniveau leverden weinig op. Daarop namen de voorzitters Hans Verploeg (Free Voice) en Gerrit Valk (Press Now) in december het heft in handen, vertelt Elzerman. Kort daarna kwam Jan Bonjer (Free Voice, voormalig hoofdredacteur AD) op het toneel als nieuwe directeur. Een jaar eerder was Leon Willems (voormalig eindredacteur bij Ikon-televisie) directeur geworden bij Press Now. Kortom, er waait een nieuwe wind.

Elzerman: ‘Natuurlijk, de tijden zijn veranderd. Beide organisaties zijn op elkaar gaan lijken, dat maakt fuseren nu gemakkelijker. Toch was dat nieuwe bloed wel belangrijk. Bonjer en Willems komen van buiten de organisaties en zijn dus niet belast met het verleden.’

Het resultaat van de vruchtbare onderhandelingen is dat er volgende maand een personele unie ontstaat. Beide partijen blijven (voorlopig) los van elkaar werken, maar worden bestuurlijk wel alvast samengevoegd. De komende maanden staan in het teken van de verdere integratie.

Volgens voormalig directeur Dijkstra kan het niet meer misgaan. ‘Het zou voor mij een prachtig afscheidscadeau zijn als dit lukt. En het gaat lukken. Willen we de persvrijheid bevorderen, dan is één sterke organisatie een pre.’

‘Ik ben er heel blij mee’, reageert Botje. ‘Het zal voor alle partijen goed zijn wanneer er een nieuwe, slagvaardige organisatie uit voortkomt. Er wordt nu bekeken waar beide organisaties goed in zijn. Dat uitknobbelen zal nog wel een tijdje duren.’
Van Eupen houdt als enige nog een slag om de arm. ‘De personele unie drukt de wens uit tot meer samenwerking. Maar een geslaagde fusie hangt van meerdere zaken af.’

Zo wordt momenteel bekeken hoe RNTC kan worden ingepast in de nieuwe organisatie. Een kleine hobbel, meer niet, verwacht Elzerman. ‘Schaalvergrotingen mislukken vaak, omdat ze in een sfeer van bezuinigingen en kaalslag plaatsvinden. Dat is hier niet het geval. Het proces moet wel heel zorgvuldig gebeuren. Dat is de les uit het verleden.’ Aan het verschil in bloedgroepen zal het in ieder geval niet liggen, stelt Botje: ‘De onderlinge verstandhouding is prima’.

De nieuwe directeuren van Press Now en Free Voice schreeuwen het goede nieuws nog niet van de daken. Ze willen eerst als afzonderlijke organisaties de subsidiegelden veilig stellen bij het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.

Twintig allianties van ontwikkelingsorganisaties, op een totaal van 43, mogen een uitgebreid voorstel indienen voor de tweede fase van het nieuwe, zogeheten medefinancieringsstelsel (MFS II). Uiterlijk 1 november wordt een definitief besluit genomen over de subsidieaanvragen, goed voor in totaal 2,1 miljard euro de komende vijf jaar. Koenders wil met de nieuwe aanpak de samenwerking tussen ontwikkelingsorganisaties bevorderen.

Press Now maakt onderdeel uit van allianties met IKV Pax Christi (60 miljoen euro voor programma’s op gebied van vrede, mensenrechten en conflictpreventie) en ontwikkelingsorganisatie Hivos (413 miljoen euro voor het stimuleren van vrouwenrechten, groen ondernemerschap en actief burgerschap). Free Voice is in de race voor 34 miljoen euro subsidie voor Press Freedom 2.0, een samenwerkingsproject met World Press Photo (WPP), European Journalism Centre (EJC), European Partnership for Democracy (EPD) en Mensen met een Missie (MM).

De beoogde fusie en de financiering van beide organisaties zijn door elkaar gaan lopen. Dat vergt tactisch manoeuvreren, stelt Elzerman. ‘Als er duidelijkheid is over het toekennen van de gelden kunnen we de volgende stap zetten. De spelregels liggen vast, de afloop nog niet. Er zal fors bezuinigd gaan worden in Den Haag. Daarom is het niet verstandig om nu al aan te sturen op een fusie.’ Voormalig directeur Dijkstra: ‘Dat kan inderdaad een risico zijn. Je moet de huid niet verkopen voordat de beer geschoten is.’ Ad interim-voorzitter Botje formuleert het anders. ‘De essentie is dat we op dit moment wel van alles willen, maar ook afhankelijk zijn van de geldstroom vanuit Den Haag. De insteek is fusie, ook als het MFS-2 traject niet lukt. Juist dan. Als één club staan we sterker.’

magazine@villamedia.nl


——-

Bekijk meer van

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.