In memoriam Joep Lennarts (1958-2011)
Na ruim zestig dagen martelende onzekerheid is het lichaam van fotojournalist Joep Lennarts gevonden. De nabestaanden hebben eindelijk de trieste zekerheid dat Joep dood is. Er is een talentvol fotojournalist gestorven, een geëngageerd mens, een erudiete selfmade man, een geweldige vriend.
Ik leerde Joep kennen bij het Brabants Dagblad in 1981, waar hij werkte op de regioredactie en ik als eindredacteur. Het klikte vrijwel onmiddellijk dankzij onze gedeelde belangstelling voor journalistiek, politiek, muziek en literatuur. Joep gedijde niet echt als regioredacteur en (een klein beetje) mede door onze gesprekken besloot hij om van persfotografie zijn beroep te maken. Jarenlang fotografeerde hij voor het Brabants Dagblad, de Volkskrant, FNV Magazine, de provincie Brabant, de Parade en zo’n beetje elke culturele instelling en organisatie in Den Bosch en omgeving.
Met zijn vele interesses maakte hij prachtige foto’s van zijn helden als Bruce Springsteen en Keith Richards, maar ook van Cirque du Soleil en van weeskinderen in landen als Somalië en Ghana, van wat eufemistisch de ‘extrabeveiligde penitentiaire inrichting’ in Vught heet tot aan de industrialisering van het Brabantse boerenbedrijf. En nog zie ik hem, bij zoiets banaals als de uitreiking van een lintje aan een hotemetoot waar al zijn vakbroeders zij aan zij hun werk deden, om de gedecoreerde heen draaien teneinde dat andere perspectief te vinden. Toch bleef hijzelf de grootste criticus van zijn werk.
Ook al schreef hij niet meer, Joep bleef een journalist in hart en nieren. Hij was zeer betrokken bij de ontwikkelingen in het vak en was daar lang niet altijd content mee. De opleuking, de vervlakking, de gemakzucht waarmee te vaak journalistieke producten tot stand komen, was hem een gruwel. Die irritatie past bij hem als een serieus mens, met bij tijd en wijle een neiging tot zwaarmoedigheid. Want hoewel we samen soms in een deuk konden liggen van het lachen, was Joep altijd op zoek naar diepgang. Tal van boeken over journalistiek, over geschiedenis, over de samenleving heeft hij me aan de hand gedaan. Kritische boeken zoals ‘Flat earth news’ en ‘Ill fares the land’ die hij eerder dan wie ook had gelezen. Met instemming.
In zijn privé-leven kende Joep een paar problemen, die hij niet kon oplossen of loslaten. Maar tegelijkertijd was hij vol van vitaliteit: het leven moest in diepte en breedte verkend worden. Toch hebben uiteindelijk nieuw voorgeschreven antidepressiva hem in een waan gebracht die leidde tot zijn volstrekt onverwachte uitstappen. Dertig jaar ben ik met Joep bevriend geweest, had ik maar voor nog eens dertig kunnen bijtekenen.
Paul van Tongeren
