‘Füsun Erdogan houdt hoop’

Füsun Erdoğan werd in 2006 opgepakt omdat ze leiding zou geven aan een linkse terreurorganisatie die de constitutionele orde van het land zou willen ondermijnen. In de praktijk gaf Erdoğan leiding aan het door haar opgerichte radiostation Özgür Radyo en schreef ze artikelen voor de internetkrant Bianet (www.bianet.org). ‘De beschuldigingen slaan nergens op’, zegt Aktaş Erdoğan. ‘De magere bewijsvoering is door de politie zelf geconstrueerd. Een politiecomplot. Mijn moeder is een links-georiënteerde journalist met veel aandacht voor minderheden en ze is kritisch op de overheid. Dan ben je al snel een probleem.’  Erdogan staat op de eerste plaats van een lijst met dertig journalisten die wereldwijd ten onrechte vastzitten volgens The World Association of Newspapers (WAN). 

De levenslange gevangenisstraf die vorig jaar werd opgelegd was een grote domper voor de familie, zegt haar zoon. ‘Het is een marteling voor ons allemaal. Onze advocaten hadden ons erop voorbereid omdat meer journalisten die straf de laatste tijd kregen opgelegd. Maar toch; toen de uitspraak werd gedaan konden we het niet geloven, het is vreselijk.’ Vorige maand was alle hoop nog gevestigd op het gratieverzoek dat zijn moeder had ingediend. Het zag er gunstig uit, volgens de advocaten. ‘Veel mensen die op vergelijkbare gronden vastzaten, waren recent vrijgekomen op deze manier. Maar mijn moeder lieten ze niet gaan. Die willekeur maakt het zo oneerlijk.’

Erdoğan werd al eens eerder opgepakt en gemarteld in 1996, samen met haar man – die ook journalist is. Ze werden beschuldigd van terrorisme maar kwamen allebei weer vrij. In 2006 werden ze wederom samen vastgezet. Haar man kwam op vrije voeten, maar leeft nu als onderduiker omdat hij al gauw weer werd gezocht. Füsun Erdoğan is de gevangenis niet meer uitgekomen. Het gaat naar omstandigheden goed met haar, zegt haar zoon. ‘Ik heb haar begin april nog opgezocht – ik zie haar eens per twee maanden. Haar gezondheid is broos maar ze leest veel, en ze schrijft haar bijdragen voor Bianet, die wekelijks naar het Engels worden vertaald. Ze heeft nog steeds hoop dat ze spoedig wordt vrijgelaten.’

Aktaş Erdoğan is ervan overtuigd dat zijn moeder de draad meteen weer verder oppakt als ze ooit vrij komt. ‘Stoppen met de journalistiek is geen optie. Dan is al de tijd die ze in de gevangenis heeft doorgebracht voor niets geweest. Journalistiek is haar passie. Als je wilt dat er iets verandert in het land waar je van houdt, dan moet je erover schrijven. De overheid heeft 99 jaar beweerd dat er geen Armeense genocide is geweest; nu wordt erover gepraat. De overheid beweerde dat er geen Koerden leefden in Turkije; nu niet meer. Mede omdat journalisten erover hebben bericht. Ik ben er trots op dat mijn moeder dat heeft gedaan. Zelf vindt ze het ook het offer waard, al heeft ze nooit getekend voor een leven achter de tralies.’

Ondanks dat Füsun Erdoğan naast haar Turkse paspoort ook een Nederlands paspoort heeft – ze vluchtte na de militaire coup in 1980 met haar man naar Nederland en studeerde hier politicologie om in 1989 weer terug te keren – kan de Nederlandse overheid niet veel meer doen dan haar ‘consulair ondersteunen’. Haar familie doet er ondertussen alles aan om haar verhaal wereldwijd bekend te maken in de hoop de internationale druk op de Turkse overheid op te voeren. ‘We hebben journalisten benaderd met de vraag mijn moeders verhaal te vertellen. We hebben Amnesty ingeschakeld, we demonstreren, ik ben onlangs drie dagen in hongerstaking gegaan. Een paar weken geleden zijn we met een delegatie naar Straatsburg geweest om met leden van de Raad van Europa te praten.’ Hij is ook blij met de posteractie die Villamedia, de NVJ, het Genootschap van Hoofdredacteuren en het IFJ zijn gestart om aandacht te vragen voor zijn moeders zaak. ‘Critici zeggen dat we haar met dit soort initiatieven niet kunnen redden. Maar ik weet zeker dat het helpt. Hoe meer mensen van haar bestaan weten, hoe beter. Ik hoop dat ze op een dag een grote journalistieke prijs wint. Dan moet de overheid haar wel laten gaan.’

Bij het nieuwste nummer van Villamedia Magazine zit een poster van Füsun Erdoğan. De poster is al tientallen keer gefotografeerd en geplaatst op social media, in aanloop naar de Internationale Dag van de Persvrijheid die we in Nederland dit jaar op vrijdag 2 mei vieren. Ook actievoeren voor de vrijlating van Erdogan? Hang de poster op een zichtbare plek op, maak er een foto van en deel deze via Twitter of Facebook met hashtag villamedia.