13 oktober 2009

Persvrijheidsmonitor - Werkwijze AIVD jegens Telegraafjournalisten

In dit arrest is de Staat veroordeeld tot het staken van het gebruik van bijzondere bevoegdheden en de daaruit verkregen informatie met betrekking tot Joost de Haas en Sjuul Paradijs, journalist respectievelijk hoofdredacteur van De Telegraaf. Tevens is de Staat veroordeeld tot het staken van het gebruik van bijzondere bevoegdheden met betrekking tot journaliste Van der Graaf, totdat de Commissie van Toezicht (op grond van de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (Wiv 2002) zich heeft uitgesproken over een door haar in te dienen klacht.

Het hof gaat ervan uit dat de bijzondere bevoegdheden zijn ingezet tegen Van der Graaf, De Haas en Paradijs, aangezien de Staat in hoger beroep geen uitsluitsel heeft gegeven over het tegendeel. Het hof zet het beoordelingskader van art. 10, tweede lid van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) uiteen.

Het hof geeft daarbij aan dat een beperking van het journalistieke verschoningsrecht slechts geoorloofd is:

- ter bescherming van één of meer van de in artikel 10, tweede lid EVRM genoemde belangen,

- mits daarbij gebruik wordt gemaakt van bevoegdheden die bij wet zijn voorzien,

- de aard van het (vermoedelijk) bedreigde belang en de mate waarin dat wordt bedreigd, het gebruik van die bevoegdheden kan rechtvaardigen,

- het oordeel dat ter bescherming van het (vermoedelijk) bedreigde belang moet worden opgetreden op een toereikende feitelijke basis berust,

- en de door toepassing van deze bevoegdheden veroorzaakte inbreuk op het journalistieke verschoningsrecht de toets aan proportionaliteit en subsidiariteit kan doorstaan, waarin besloten ligt dat het voorgenomen gebruik van de inbreukmakende bevoegdheid in redelijkheid als onvermijdelijk kan worden beschouwd.

Binnen dit kader oordeelt het hof dat voorshands niet kan worden aangenomen dat de Algemene inlichtingen- en veiligheidsdienst (AIVD) de drie betrokken journalisten op steekhoudende gronden heeft kunnen aanmerken als ‘targets’ in de zin van art. 6, tweede lid aanhef en onder a, Wiv 2002. Gelet op het maatschappelijk belang bij instandhouding van de voorwaarden voor een vrije nieuwsgaring, heeft de Staat in dit geding onvoldoende gesteld dat het werkelijk onvermijdelijk was om te grijpen naar onderzoeksmethoden die er naar hun aard op gericht waren het journalistieke verschoningsrecht van zijn effect te ontdoen. Hetgeen de Staat verder nog naar voren heeft gebracht aan gegevens die in de loop van het AIVD-onderzoek zijn achterhaald brengt hierin geen wijziging. De klachtprocedure uit de WIV 2002 valt niet als ‘effective remedy’ in de zin van art. 13 EVRM te beoordelen. Het hof bekrachtigt het vonnis waarvan beroep.

Instantie: Gerechtshof Amsterdam

Partijen: Staat t. De Telegraaf c.s.

Bron: LJN BK0003

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.