De Commissie Strafrecht van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft op 25 januari 2009 een preadvies uitgebracht over het voorontwerp voor de Wet bronbescherming in strafzaken.
De Adviescommissie kan zich vinden in de ruime definitie van ‘de journalist’ die in het wetsvoorstel wordt gegeven en in de memorie van toelichting nader wordt uitgelegd. Voor het overige doet de Adviescommissie de navolgende aanbevelingen:
1. De Adviescommissie kan ook instemmen met het aanscherpen van de waarborgen bij een gijzeling van een verschoningsgerechtigde, met dien verstande dat deze aanscherping voor alle potentiële verschoningsgerechtigden, dus ook de familiair verschoningsgerechtigden zou moeten gelden.
2. Ook gegevens die zijn verkregen anders dan van een klassieke bron dienen te vallen onder de bescherming van art. 218a eerste lid (nieuw), waarbij de rechter-commisaris de in het tweede lid (nieuw) genoemde belangenafweging kan maken voor de doorbreking ervan.
3. Voor gegevens/informatie die aan de journalist/verschoningsgerechtigde zijn toevertrouwd zou een strengere eis moeten gelden ten aanzien van de mogelijkheid dit verschoningsrecht te doorbreken en aansluiting moeten worden gezocht bij de Belgische regeling op dit gebied. Deze regeling staat een inbreuk op het verschoningsrecht slechts toe indien het vrijgeven van de informatiebronnen strekt ter voorkoming van misdrijven (toegevoegd zou kunnen worden: beëindiging van misdrijven) die een ernstige bedreiging opleveren voor de fysieke integriteit van één of meer personen of ter voorkoming van terroristische misdrijven waarbij cumulatief moet worden voldaan aan de voorwaarden dat: a) de gevraagde informatie van cruciaal belang is voor het voorkomen van deze misdrijven en b) de gevraagde informatie kan op geen andere wijze verkregen worden.
4. Waar het gaat om het toepassen van opsporingsbevoegdheden en dwangmiddelen kan niet worden volstaan met de Aanwijzing toepassing dwangmiddelen bij journalisten van het College van procureurs-generaal, maar dient de doorwerking van het verschoningsrecht in de dwangmiddelenregeling bij wet geregeld te worden, bij voorbeeld naar analogie van de wijze waarop dit bij de positie van de bestaande professioneel verschoningsgerechtigden is vormgegeven.
Bron: Preadvies van Commissie inzake voorontwerp voor Wet bronbescherming in strafzaken