De Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, is van oordeel dat het Openbaar Ministerie Telegraaf-journalist Jolande van de Graaf onterecht als verdachte heeft aangemerkt. Het Openbaar Ministerie had de vervolging van de journaliste beëindigd met sepotcode 07 (onrechtmatig verkregen bewijs). Deze code betekent dat de verdenking tegen de journaliste is blijven bestaan en leidt dan ook tot een aantekening op haar strafblad. In een op 29 maart 2012 verschenen rapport over deze zaak doet de Nationale ombudsman de minister van Veiligheid en Justitie de aanbeveling sepotcode 07 te wijzigen in code 01 (onterecht als verdachte aangemerkt).
De ombudsman stelt in zijn rapport voorop dat onbelemmerde journalistieke nieuwsgaring met bronbescherming een belangrijke voorwaarde is voor het verwezenlijken van de vrijheid van meningsuiting. De ombudsman stelt vast dat de officier van justitie de verdenking alleen heeft gebaseerd op onrechtmatig onderzoek van de AIVD en geen eigen afweging heeft gemaakt. Daarbij heeft hij onvoldoende stil gestaan bij de bijzondere positie die een journalist in het kader van het recht van vrije nieuwsgaring heeft. Brenninkmeijer: ‘Het Openbaar Ministerie moet dus zeer terughoudend zijn om journalisten die misschien wel staatsgeheime informatie publiceren, als verdachte aan te merken.’ Die terughoudendheid is hier niet betracht, aldus de ombudsman. Dit klemt temeer nu achteraf is gebleken dat de aanvankelijke verdenking alleen is gebaseerd op bewijsmateriaal dat door de AIVD is verkregen door buitenproportionele (en dus onrechtmatige) inzet van bijzondere middelen (zoals telefoontaps).
Instantie: Nationale ombudsman
Bron: Rapport 2012/048