Luzac heeft omstreeks het jaar 2000 de onderneming Odian opgericht met als doel het bij Nederlandse zorginstellingen detacheren van werknemers uit de Filippijnen. Eind 2002 is Odian failliet gegaan.
In De Volkskrant, een van de gedaagden in de onderhavige rechtszaken, zijn in 2002 tot 2005 de volgende artikelen over Luzac verschenen: ‘Werver van verplegers failliet’, ‘Ex relaties betichten zorgbedrijf Luzac van geknoei bij bankroet’, ‘Een koffer vol verpleegsters’, ‘Samengepropt in een dure flat, zonder werk, zonder geld’, en ‘Een innemende gentleman met een heel donker kantje’. Genoemde artikelen worden bewaard in het gedigitaliseerde archief van De Volkskrant. Voorts zijn de artikelen op internet te vinden, wanneer op zoekmachine Google de naam Luzac wordt ingetypt.
In een uitzending in 2003 van het radioprogramma Argos van de VPRO, eveneens door Luzac voor de rechtbank gedaagd, is ook aandacht besteed aan Luzac en zijn failliete bedrijf. De uitzending was nog altijd via vpro.nl en deochtenden.nl te beluisteren. Op de website van de VPRO is als titel van de uitzending vermeld: ‘Luzac en zijn slagveld aan schulden.’
In beide rechtszaken komt Luzac op tegen het nog altijd beschikbaar zijn van de genoemde berichtgeving. Luzac heeft gesteld dat zijn belang erin is gelegen dat hij niet, jaren na publicatie van de artikelen, geconfronteerd wenst te worden met de negatieve gevolgen hiervan. De Volkskrant en de VPRO hebben een beroep gedaan op het algemene belang van een betrouw bare en integere online archivering. De Volkskrant heeft bijkomend ook een beroep gedaan op haar economische belangen, die erin zijn gelegen om hoge kosten die gemoeid zouden zijn met de verplichting om negatieve verhalen na verloop van tijd uit haar archief te verwijderen, te voorkomen.
De rechtbank stelt bij de afweging van deze belangen in beide zaken voorop dat Luzac de rechtmatigheid van de artikelen in deze procedure niet heeft betwist. Dat betekent dat van de rechtmatigheid van de artikelen wordt uitgegaan. Dat neemt niet weg dat artikelen, zelfs als de rechtmatigheid hiervan niet in geding is, door het internet en zoekmachines als Google, jaren na publicatie daarvan nog altijd negatieve gevolgen kunnen hebben voor de betrokken personen. Daar staat echter tegenover dat de samenleving moet kunnen vertrouwen op een volledige en integere (online) archivering. Media hebben bij het dienen van dit publieke belang een belangrijke taak. De pers heeft namelijk de primaire rol van publieke waakhond, maar een belangrijke secundaire functie is het beschikbaar maken van nieuws in archieven. Daarmee is een verplichting tot het verwijderen van artikelen, die op zichzelf rechtmatig zijn, uitsluitend vanwege een negatieve lading, niet goed te verenigen. De archivering zou dan geen betrouwbare getuigenis van het verleden meer vormen. De belangen afwegend, is de rechtbank van oordeel dat het belang van Luzac bij bescherming van zijn eer en goede naam niet opweegt tegen het recht op vrijheid van meningsuiting aan de zijde van de Volkskrant en de VPRO.
Instantie: Rechtbank Amsterdam
Partijen: E. Luzac tegen De Volkskrant
Bron: LJN BM4462