De Volkskrant heeft een verzoek ingediend bij de Minister van Buitenlandse Zaken om openbaarmaking van drie documenten inzake de Nederlandse positie ten aanzien van een eventuele aanval op Irak.
Het door De Volkskrant ingediende verzoek om openbaarmaking heeft betrekking op een memorandum van de waarnemend directeur Noord-Afrika en Midden-Oosten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van 19 augustus 2002, een codebericht van de Nederlandse ambassadeur te Washington van 8 februari 2003 en een bericht van de permanente vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties van 25 februari 2003.
De rechtbank heeft geoordeeld dat de minister dit verzoek, behalve wat de eerste vijf alinea’s onder het kopje ‘Toelichting’ van het memorandum betreft, in redelijkheid heeft kunnen afwijzen. Tegen deze uitspraak van de rechtbank heeft de Volkskrant hoger beroep ingesteld.
De Volkskrant betoogt dat de rechtbank heeft miskend dat de documenten reeds openbaar zijn gemaakt, zodat de minister deze zonder meer aan haar ter beschikking had moeten stellen. Zij voert daartoe aan dat de documenten aan een aantal media zijn verstrekt, hetgeen onder verantwoordelijkheid van de minister moet zijn geschied, omdat aangenomen moet worden dat de documenten aanvankelijk uitsluitend bij hem of bij onder zijn verantwoordelijkheid werkende personen hebben berust.
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (verder: de Afdeling) oordeelt dat dit betoog faalt. De minister heeft gesteld dat hij de documenten niet heeft verstrekt aan personen voor wie deze niet bestemd zijn. Uit de omstandigheid dat de documenten aanvankelijk uitsluitend bij hem of zijn ambtenaren hebben berust, volgt niet noodzakelijkerwijs dat de minister ermee heeft ingestemd dat de documenten aan derden zijn verstrekt. Dat de documenten derhalve kennelijk zonder zijn toestemming in het bezit van derden zijn gekomen, brengt niet met zich dat zij moeten worden geacht openbaar te zijn gemaakt in de zin van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Volkskrant betoogt ook dat de rechtbank, door te overwegen dat art. 11, eerste lid, Wob zich tegen openbaarmaking van de documenten verzet, heeft miskend dat de documenten niet uitsluitend ten behoeve van intern beraad zijn opgesteld en niet uitsluitend persoonlijke beleidsopvattingen bevatten, althans dat de minister onvoldoende heeft gemotiveerd dat dat wel het geval is.
De Afdeling oordeelt dat ook dit betoog faalt. Na kennis te hebben genomen van de documenten is de Afdeling met de rechtbank van oordeel dat deze ten behoeve van intern beraad zijn opgesteld. Dat de documenten in het kader van overleg tussen landen zijn opgesteld, leidt niet tot een ander oordeel. Voor zover zij op dergelijk overleg betrekking hebben, is met de documenten beoogd om aan de minister en ambtenaren van zijn ministerie verslag te doen van hetgeen tussen Nederlandse en buitenlandse overheidsfunctionarissen in vertrouwen is besproken. Dat de documenten inmiddels in de publiciteit zijn gekomen, brengt niet met zich dat zij niet meer voor intern beraad zijn bestemd, aangezien deze publiciteit niet voortkomt uit een besluit van de minister om de in de documenten opgenomen opvattingen, voorstellen, aanbevelingen en conclusies als definitieve standpunten over te nemen en bekend te maken.
Het hoger beroep van De Volkskrant is ongegrond.
Instantie: ABRvS
Partijen: De Volkskrant t. Minister van Buitenlandse Zaken
Bron: LJN BI4972