Nederlandse Vereniging
van Journalisten

De Journalist / Genootschap /FreelancersAdvies / Mediadebat / de Fotojournalist.nl / Zoek Een Freelancer / Perskaarten

Sectie
NVF
Nieuwsoverzicht
Archiefoverzicht

 Over de sectie 
Algemeen
Algemene
voorwaarden (ENG)
Routebeschrijving
Bestuur
Lidmaatschap
Ledenlijst
Netwerk
Richtprijzen
Zilveren camera


 Thema
C2000

Redactie:
Anne-Marie
Van Midden

Email:
Ellie Speet

 

Aanleiding voor het kort geding was de door de Eredivisie aangekondigde invoering van nieuwe accreditatievoorwaarden voor persfotografen per 29 oktober 2004. Op grond van deze voorwaarden zou het fotografen niet langer vrijstaan om vanuit het voetbalstadion foto’s via mobiele technieken te versturen naar andere media dan “hard copy” kranten of tijdschriften en de internetversies daarvan, en voor wat dat laatste betreft ook alleen als illustratie bij een artikel. Ook het retoucheren van foto´s werd in de voorwaarden uitdrukkelijk verboden. Fotografen die niet met de voorwaarden wensten in te stemmen, zou voortaan de toegang tot het stadion worden ontzegd.

Gebeurtenissen op de tribune
Aan het kort geding gingen maanden van overleg vooraf. Medio juli stelde de Eredivisie de NSP (de sportservice van Genootschap en NVJ) voor het eerst op de hoogte van haar voornemen om met ingang van het nieuwe voetbalseizoen voorwaarden te stellen aan de toegang van persfotografen tot het stadion. De eerste versie van die voorwaarden bevatte bepalingen die de fotograaf in zeer vergaande mate zouden beperken in zijn journalistieke werk. Behalve een beperking van de verspreiding van foto’s via mobiele technieken, zouden fotografen op grond van deze voorwaarden enkel nog foto’s mogen maken van “spelmomenten” en dus bijvoorbeeld niet van gebeurtenissen op de tribune. Verder zouden de clubs het recht hebben om bij schending van de voorwaarden door de fotograaf te verlangen dat deze al zijn materiaal aan de clubs zou overdragen, inclusief de auteursrechten daarop. En de vraag óf de voorwaarden geschonden waren, zou uitsluitend ter beoordeling van de clubs zijn. De meest verstrekkende bepaling was dat het de clubs altijd vrij zou staan om een fotograaf, naar eigen inzicht, de toegang tot het stadion te weigeren. Jos Timmers voor de sportpers en het Genootschap van Hoofdredacteuren en Hans Verploeg voor de NVJ/NVF spraken direct hun bezorgdheid uit over deze eerste versie van de accreditatievoorwaarden, waarna een bespreking volgde met de Eredivisie.

Reële aanpassingen maar time window blijft
Naar aanleiding van deze bespreking heeft de Eredivisie een aantal van de meest verstrekkende bepalingen in de voorwaarden aangepast. De discussie heeft zich vervolgens voornamelijk toegespitst op het verspreiden van foto’s via mobiele technieken. De Eredivisie wil de fotografen verbieden om vanuit het stadion foto’s te versturen naar andere media dan (online) kranten en tijdschriften, omdat zij deze “mobiele rechten” exclusief wenst te verkopen aan Infostrada. Aanvaarding van deze beperking door de fotografen zou betekenen dat zij voortaan geen foto’s meer zouden mogen versturen naar fotopersbureaus of websites die niet direct gerelateerd zijn aan een krant of tijdschrift.
NVJ en NSP hebben in verschillende besprekingen met de Eredivisie laten weten dit voorschrift en het verbod op retoucheren in strijd te vinden met de vrijheid van de pers om zélf te bepalen op welke manier aan fotoverslaggeving wordt gedaan. De Eredivisie heeft daartegen aangevoerd dat zij op grond van het gebruiksrecht van de clubs op het stadion gerechtigd zou zijn dergelijke voorwaarden te stellen. Wel heeft de Eredivisie een aantal keer laten doorschemeren bereid te zijn in plaats van een verbod een “time window” in te voeren, waarna de foto’s wel zouden mogen worden verstuurd.

Ultimatum resulteert in kort geding
Op 6 oktober jl. vond een laatste bespreking met de Eredivisie plaats, waarbij – voor het eerst - ook een delegatie van Nederlands Uitgeversverbond en de Nederlandse Dagbladpers aanwezig was. De conclusie van die bespreking was dat de Eredivisie met de clubs zou gaan overleggen om te bezien of verdere aanpassing van de voorwaarden tot de mogelijkheden behoorde. NVJ en de overige partijen hebben daarop niets meer vernomen. Op 26 oktober ontvingen zij een brief van de advocaat van de Eredivisie waarin werd aangekondigd dat de voorwaarden per 29 oktober zouden worden ingevoerd. Daarmee stelde de Eredivisie haar gesprekspartners voor een voldongen feit, waarna besloten werd nog voor het weekend een kort geding te beginnen.
Tijdens het kort geding liet de rechter doorschemeren dat hij de door de Eredivisie geformuleerde beperking van verspreiding van foto’s via mobiele technieken te ver vond gaan. Hij vond de materie echter ook te complex om daar binnen 24 uur uitspraak over te doen. Hij besloot daarom de behandeling van de zaak (en daarmee de invoering van de voorwaarden) uit te stellen tot de winterstop. In de tussenliggende periode moeten partijen met behulp van een mediator alsnog overeenstemming zien te bereiken over de voorwaarden. Deze week heeft overleg plaats gehad met de Eredivisie over de aanstelling van de mediator.

Samenvattend hebben Genootschap en NVJ/NVF tot dusver bereikt dat, sinds de aanvang van de gesprekken met de Eredivisie deze zomer, de meest vergaande inbreuken op de journalistieke vrijheid zijn geschrapt. Mediation zal nu moeten leiden tot zodanige versoepeling van de beperkingen aan het verspreiden van foto’s via mobiele technieken, dat ook op dit punt een aanvaardbaar resultaat wordt bereikt.