Nederlandse Vereniging
van Journalisten

De Journalist / Genootschap /FreelancersAdvies / Mediadebat / de Fotojournalist.nl / Zoek Een Freelancer / Perskaarten

Sectie
NVF
Nieuwsoverzicht
Archiefoverzicht

 Over de sectie 
Algemeen
Algemene
voorwaarden (ENG)
Routebeschrijving
Bestuur
Lidmaatschap
Ledenlijst
Netwerk
Richtprijzen
Zilveren camera


 Thema
C2000

Redactie:
Anne-Marie
Van Midden

Email:
Ellie Speet

 

Nieuwsoverzicht NVF
Terug naar nieuwsoverzicht

 

Winnaar Zilveren Camera 2003 Jerrry Lampen
De winnende foto
Irakees meisje wacht samen met jongere zusje op hun moeder voordat ze vertrekken uit de zuidelijke stad Basra

‘In een oorlogsgebied ben je vogelvrij’

‘Ik heb vorig jaar alleen maar gereisd, het is bijna het enige dat ik doe. In Nederland zijn wel veel onderwerpen, maar die zijn niet altijd interessant voor Reuters. De kippenpest was dat bijvoorbeeld wel, en schaatstoernooien.’ Jerry Lampen (42), die in 2001 ook tot Fotojournalist van het Jaar werd uitgeroepen, heeft het allemaal gecoverd in 2003: van Irak tot de paus, van kunstschaatsen tot de stierenrennen in Pamplona en van voetbal tot Gaza. Af en toe heeft hij wel even genoeg van al dat reizen. ‘Op Tweede Kerstdag vroeg Reuters of ik naar Iran wilde gaan om de gevolgen van de aardbeving te fotograferen. Het is natuurlijk vreselijk wat daar is gebeurd en fotografisch een dankbaar onderwerp, maar ik dacht: ‘even niet’.’

Lampen bracht twee maanden door in Irak. ‘Eerst zijn we, in het kielzog van een Engelse colonne, via Koeweit naar het zuiden gereisd. Daar hebben we twee weken in de woestijn gekampeerd, naast de auto onder de sterren. Later ben ik naar Bagdad gegaan. In zo’n oorlogsgebied ben je vogelvrij, er zijn geen wetten meer, iedereen is losgeslagen. Niemand zegt tegen wat je wel en niet mag doen, je moet zelf uitzoeken waar je eten vandaan haalt. Je voelt je net een padvinder, het is avontuur. Als je dan terugkomt, is het soms best moeilijk om weer netjes in het gareel te lopen. In Nederland moet je 50 kilometer per uur rijden en stoppen voor het stoplicht. Daar heb je niet eens stoplichten. Je ziet daar ook zoveel ellende. Onbewust raakt het je heel erg. Je wordt er cynisch van en je gaat kribbig reageren op de dingen die mensen in Nederland bezighouden. Hier heb je niet een paar keer per dag te maken met dood en geweld, maar je neemt de agressie van die oorlogsgebieden wel mee. Door gewoon te relaxen met vrienden en familie, te luisteren naar wat er hier gebeurd is en te vertellen wat jij hebt meegemaakt, kom je weer terug in het normale leven. Ook door je foto’s te laten zien en ze uit te leggen, praat je het van je af.’

Komend jaar wil de Rotterdammer graag een keer terug naar Bagdad. Ook is hij bij het EK Voetbal en de Olympische Spelen. De werkomstandigheden van fotografen bij sportevenementen zijn vaak bar en boos, vindt de fotojournalist. ‘Met de organisatie van het EK allround schaatsen in Heerenveen hebben we dit jaar eindelijk een gesprek gehad over wat wij nodig hebben om ons werk te doen. Bij voetbalwedstrijden hebben schrijvende journalisten altijd een persruimte, maar wij fotografen moeten ons tussen de reclameborden en het publiek wurmen. Elektriciteit of een internetaansluiting kunnen we niet krijgen. Vanwege de beperkingen die je worden opgelegd en de agressie van supporters tegen fotografen, heb ik heel lang geen voetbal gedaan. Maar het laatste halfjaar heb ik toch weer vrij veel voetbal gefotografeerd, en ik vond het wel weer leuk. Ik heb me erbij neergelegd dat de omstandigheden nu eenmaal zo zijn.’

Lampen begon zijn carrière bij het fotobureau van Ton den Haan en kwam via United Photo’s, De Jong en Van Es en dagblad Trouw in 1990 bij Reuters in vaste dienst. Meestal moet hij voor het persbureau à la minute op reis. ‘Van de oorlog in Irak wisten we van tevoren dat die eraan kwam. Ik heb een paar maanden voordat het begon een cursus gevolgd waarin je leert wat je moet verwachten in een conflictgebied en hoe je het beste uit de problemen kan blijven. Je leert ook hoe je jezelf een injectie moet geven na een gifgasaanval. Ik had alles bij me: injectienaalden, een gasmasker, een pak tegen gifgas, morfine. Een chirurg zou jaloers zijn geweest.’


Juryrapport

Van de ruim 6.600 ingezonden foto’s werden er niet minder dan een kleine 94% digitaal ingezonden. Slechts 400 afdrukken en 11 dia’s kreeg de jury dit jaar te zien. Opvallend veel kleurenfoto’s dit jaar en nog maar weinig zwart/wit materiaal.
Vergelijken is gevaarlijk, maar toch had de jury de indruk dat het kwalitatieve niveau in de breedte dit jaar lager was dan in voorgaande jaren. Weinig verrassingen, zowel wat betreft onderwerpkeuze als uitwerking, veel slecht samengestelde series en slordig afgewerkte foto’s.
Fotografen die inzenden voor de ZC moeten kritischer worden: strenger selecteren, series strakker editen en het ingezonden materiaal optimaal afwerken.
Fotografen lijken steeds minder vaak de kans (lees: opdracht) te krijgen zich langere tijd in een onderwerp vast te bijten. En als ze daartoe zelf het initiatief nemen dan zijn er nauwelijks nog mogelijkheden om dat werk te publiceren. Alles moet snel en goedkoop. Het lijdt tot vervlakking en middelmatigheid.
De kwaliteit van de Nederlandse persfotografie is en blijft de gezamenlijke verantwoordelijkheid van fotografen en hun opdrachtgevers. Als kranten en tijdschriften hun beleid niet aanpassen en fotografen de kans (ruimte, tijd en geld) geven om de krachtige, communicatieve mogelijkheden van het medium fotografie volledig te benutten, dan ziet de toekomst er somber uit.

Het was een lange hete zomer, droogte leidde tot dijkdoorbraken, er waren verkiezingen gevolgd door een mislukte formatie, de agrarische sector werd getroffen door de vogelpest en het koninklijk huis door schandalen. Het zijn de onderwerpen die de nationale journalistieke agenda in 2003 bepaalden.
Van de verkiezingen en de formatie was opvallend weinig materiaal ingezonden. En dat geldt ook voor de vogelpest. Wel zag de jury onverklaarbaar veel begrafenissen.
Hoogtepunten in de sport waren het optreden van tennisser Martin Verkerk, de (net) geslaagde kwalificatie van het Nederlands voetbalelftal en het werelduurrecord van Leontien van Moorsel.

Al tamelijk snel werd duidelijk dat de winnaar dit jaar in de twee buitenland categorieën gezocht moest worden. Kwalitatief en kwantitatief zeer sterk bezet. Prachtig materiaal dat de kracht en impact van het medium fotografie onderstreept en aantoont dat er in Nederland groot talent rondloopt.
De winnende foto van de Zilveren Camera 2003 komt uit een serie die Jerry Lampen eind maart in Irak maakte. Lampen is sinds 1990 in dienst van het internationale agentschap Reuters en reist de hele wereld af.
Zijn winnende foto maakte Lampen in de buurt van Basra. Irakezen ontvluchtten het bezette zuidelijke deel van de stad. Op de voorgrond een jonge vrouw met haar kind. Op de achtergrond vuur en zwarte rook. De sfeer is dreigend. Een beeld dat uitdrukking geeft aan de onzekerheid en chaos van dat moment. Geen foto die de oorlog in Irak probeert samen te vatten (als dat al mogelijk zou zijn), maar een beeld dat voor de kijker de oorlog voelbaar maakt, fysiek maakt. Een beeld vol dynamiek en een enorme zuigkracht. Een foto die de aandacht trekt en gevangen houdt.
De jury was dan ook unaniem in haar oordeel en kende met veel plezier en waardering de Zilveren Camera 2003 aan Jerry Lampen toe.

Namens de jury,
Adriaan Monshouwer, voorzitter – 11 januari 2004