Via gamersplatform Twitch praat het publiek van de NOS écht terug
Iedere maandagavond vanaf 19:00 uur is de NOS actief op gamersplatform Twitch. In een wekelijkse uitzending, die soms wel ruim twee uur kan duren, beantwoordt Devran Alkas (29) samen met een medepresentator de meest uiteenlopende vragen van kijkers over actuele kwesties uit het nieuws. Hoe werkt dat in praktijk? Villamedia ging langs op de redactie.
Het antwoord op de vraag waarom de NOS actief is op Twitch – een website waarop iedereen kan livestreamen en waar vooralsnog vooral gamers in de meerderheid zijn - is eenvoudig. 35,8 procent van de gebruikers is tussen de 18 en 24 jaar oud, 32,1 procent van de gebruikers is tussen de 25 en 34 jaar oud. Het zijn de doelgroepen die de NOS dolgraag wil bereiken, maar dat lukt niet altijd.
Terugpraten
De omroep ‘praat’ al met haar volgers via social media, maar via Twitch is dat van een ander niveau. De kijkers kunnen live vragen stellen, en die worden ook live in de chat door de presentatoren beantwoord. ‘We willen niet alleen klassiek zenden zoals we via de lineaire kanalen doen, maar ook ontvangen: wat leeft er onder onze volgers?’, vertelt ‘moderator’ en redacteur Roos Verkade. Voor de verdere verdieping verwijst Verkade naar NOS-artikelen over het besproken onderwerp en modereert ze de reacties. Maar dat modereren valt mee. ‘Niet zo erg als we dachten.’
Lees ook: NOS op 3 start experiment op Twitch
Aan het begin van de maandagmiddag - 13 februari - is de redactie volop in overleg. Natúúrlijk gaan we het over de aardbeving in Turkije en Syrië hebben. Maar wat nog meer? ‘Carnaval?’ ‘De mysterieuze ufo’s boven de VS en Canada?’ Misschien is het niet ‘gezellig’, zegt een redacteur peinzend, maar ‘woensdag viel drie jaar geleden de eerste coronadode in Europa’. Of bijvoorbeeld het nieuws dat vrouwen relatief meer last hebben van bijwerkingen van het coronavaccin. ‘Dan trek je wel héél veel luikjes open’, grinnikt een ander. Bij ieder onderwerp wordt één centrale vraag gesteld, vanuit daar werkt men verder. Zo proberen de redacteuren de veelgestelde vragen over een onderwerp alvast te beantwoorden.
Experiment
Hoe bereid je je voor op zo’n vragenvuur? Voor Presentator Alkas is het een ‘balanceeract’: ja, je moet goed in de feiten zitten, maar niet verzanden in de details. De uitzendingen op Twitch zijn een experiment, benadrukt Alkas – iets dat hij ook tijdens de uitzending zal herhalen. Dat is ook een oproep aan de kijkers zelf: ‘Laat ons weten wat je goed én slecht vindt, we willen ervan leren’.
De livestreams komen voort uit NOS Lab – ‘de speeltuin van de omroep’, zegt Alkas. ‘We hadden de werktitel “Explainer Afterparty”, naar de explainvideo’s van de NOS, maar we bedachten dat “afterparty” misschien niet zo’n sterke titel was als we zware thema’s behandelden’, lacht Alkas.
De ideeën zwabberden alle kanten op: ‘We wilden een game maken, we dachten aan Virtual Reality’. Het brengen van nieuws op Twitch is relatief nieuw, de NOS is het eerste Nederlandse platform dat ermee begon. Eigenlijk maken ze een soort ‘live-podcast waar mensen op kunnen reageren’. ‘Veel gebruikers waren verrast dat wij überhaupt op Twitch zitten’, zegt Alkas. De categorie just chatting – een verzamelterm voor pratende mensen – wordt volgens hem steeds populairder op Twitch.
Tekst loopt door onder de foto
Kritisch publiek
De redactie ging beslagen ten ijs en vroeg advies aan streamers en bezocht ‘streamdokters’. Daar leerden ze dat het niet erg is als de livestream eens uitvalt of dat de camera scheef staat. ‘Het is een kritisch publiek, maar ze denken goed mee.’
Zo vertelde Alkas in een uitzending dat hij op pijnlijke wijze z’n achillespees gescheurd had. ‘Nu is er iedere uitzending wel iemand die vraagt hoe het met m’n achillespees gaat.’ Het geeft de streams een menselijk gezicht.
De ‘mix’ is – net zoals in het Journaal – belangrijk
Om iets voor vier uur ‘s middags rolt het draaiboek van zes kantjes uit de printer. De ‘mix’ tussen ‘zwaar’ en ‘licht’ is – net zoals in het Journaal – belangrijk. Naast de aardbeving in Turkije gaat het óók over de dure festivaltickets – hoe komt dat? -, meer studenten op technische MBO-opleidingen, kun je wel ‘gezellig’ naar true crime kijken en de ‘streamingsoorlog’ tussen Netflix en andere partijen. ‘Misschien nog Rihanna op de Super Bowl?’
Draaiboek is niet heilig
Tenminste, het staat in het draaiboek: het kan in praktijk betekenen dat men een uur bezig is met één onderwerp en andere onderwerpen terzijde geschoven worden. Alles kan: een relatief onbekende vorm van vrijheid en laissez-faire die men in de strakke regels van televisie niet kent.
De kijker is heilig, net zoals de interactie
De interactie en de wens van de kijker is en blijft heilig – als zij anderhalf uur over Rihanna willen praten, dan zij dat zo. Want de redactie leert erg veel van de input van de kijkers. Sterker nog, co-host Dennis Hoogeveen (26) vertelt dat hij ‘veel interactie’ op een onderwerp gebruikt om verhalen te pitchen voor NOS op 3.
Tekst loopt door onder de foto. Vanuit hun tafel kunnen de presentatoren de reacties binnen zien komen.
‘Je loopt vaak met een idee waarvan je denkt: “Daar moeten we iets mee”. Maar je weet nog niet goed hoe. Door reacties van kijkers kun je goed staven of iets écht leeft en wát men dan wil weten.’
Two-way street
Het is een two-way street: de presentatoren leggen vaak en veel uit hoe de NOS werkt, anderzijds kunnen kijkers ook thema’s en onderwerpen agenderen. Als fijne bijkomstigheid maakt het publiek dat de NOS wellicht nog niet zo goed kent ook kennis met de omroep.
Twitch is niet gebonden aan een vast format of maximale uitzendtijd. Je zou urenlang door kunnen gaan. Dat is ook weer niet de bedoeling, dus het draaiboek is wel bedoeld voor enige houvast. ‘Als we alleen Turkije en Syrië besproken hebben, zijn we één uur verder’, verzucht Alkas in het redactieoverleg.
Alsof je met je ouders naar het Journaal zit te kijken en hardop met elkaar praat
De presentatoren proberen een ‘huiskamergevoel’ te creëren: ‘Alsof je met je ouders naar het Journaal zit te kijken en hardop met elkaar praat over wat je ziet en wat je daarover denkt’. De studio waarin de uitzendingen worden opgenomen wordt door een communicatiemedewerker liefkozend ‘het huiskamertje’ genoemd.
De studio bevindt zich in de krochten van het NOS-pand – vanaf de redactie moet je twee verschillende trappen op. Het gangenstelsel doet Hoogeveen het meest denken aan een ‘nucleaire bunker’. In een trapportaal hangt een vergeeld portret van prinses Beatrix. ‘Ze moeten haar toch ergens hangen’, grinnikt-ie.
Boks
Net voordat de uitzending begint, geven de twee presentatoren elkaar een boks. ‘Doe ze de groeten’, zeggen ze tegen elkaar – verwijzend naar de kijker. ‘Administratieve mededeling: dit is een ex-peri-ment’, begint Alkas. ‘We hebben kapot veel reacties gehad’, zegt Hoogeveen. Op hun ‘presentatietafel’ ligt een apparaat waarmee ze fragmenten kunnen instarten, die eerder zijn voorbereid en klaargemaakt door redacteuren. De video’s zijn voornamelijk hermontages van NOS-fragmenten.
Zodra het programma begint heb je het idee dat de twee presentatoren bij je op de bank zitten om je bij te praten. ‘Fijn dat je er weer bent’, schrijft moderator Verkade als reactie op een vaste kijker die zich meldt in de chat.
Tekst loopt door onder de foto.
In het eerste kwartier maakt het duo grapjes en vertellen ze losjes over hun eigen leven (Dennis heeft een nieuwe computer gekocht, Devran speelde het hele weekend games). ‘Inhoudelijk’ begint de uitzending pas na ruim een kwartier. Er is geen regisseur die in hun oren fluistert dat ze door moeten naar het volgende item.
Uiteindelijk gaat het om vallen en opstaan – al doende leert men. ‘Het persoonlijke aspect vind ik heel vet’, zegt Alkas. ‘Je bouwt een band op met mensen die wellicht niét elke avond keurig naar het Journaal kijken.’ De livestream duurde maandagavond uiteindelijk 2 uur en 30 minuten (!) en trok in totaal 24 duizend kijkers, nog exclusief terugkijkers.
De uitzendingen van de NOS op 3 via Twitch zijn sinds 14 november 2022 elke maandag om 19:00 uur live te zien. De uitzendduur is variërend. Daarna zijn de uitzendingen integraal te bekijken via het Twitch-kanaal. Gemiddeld trekt een livestream zo’n 15 duizend kijkers, exclusief terugkijkers, zegt een communicatiemedewerker van de NOS op verzoek. Devran Alkas is de vaste presentator, de co-presentatie is in handen van een roulerende poule aan redacteuren.
Praat mee