Opensource onderzoeksproject naar Nederlandse wapenhandel
Volgende week start het opensource onderzoeksproject 'Explosieve Export' naar de Nederlandse wapenhandel door Lighthouse Reports, een Nederlands team van onderzoeksjournalisten dat zich voornamelijk richt op verhalen over oorlog en vrede en de dataredactie van KRO-NCRV. Het internationale onderzoeksplatform Bellingcat helpt mee om te onderzoeken of wapens van Nederlandse origine worden ingezet bij mensenrechtenschendingen, betrokken zijn bij burgerdoden of in de handen van twijfelachtige regimes zijn gevallen.
Tijdens een tiendaagse bootcamp, die maandag 8 januari start, gaat een tijdelijke redactie van data-experts, onderzoeksjournalisten en open-source onderzoekers fulltime aan de slag met als centrale vraag: is het mogelijk om door publieke bronnen te onderzoeken te traceren waar de door Nederland geleverde wapens echt terechtkomen? Ze verzamelen gegevens van social media en andere openbare bronnen. Via #dutcharms wordt de hulp van het publiek ingeschakeld om de exacte locaties en identiteit van dit wapentuig te achterhalen.
Jochem de Jong, Mediadirecteur KRO-NCRV: “Als journalistieke organisatie willen we meer dan alleen zenden. We willen het publiek nauw betrekken, zoals we bijvoorbeeld al doen met De Monitor. Bovendien tonen internationale platforms als Bellingcat aan dat de bestaande journalistiek niet meer het monopolie heeft op research en informatieverwerking. Ik ben heel benieuwd naar de resultaten van deze veelbelovende samenwerking.”
Tijdens de bootcamp zijn de bevindingen te volgen via dutcharms.nl en op twitter via #dutcharms. De resultaten van het onderzoek worden 19 januari bekendgemaakt op dutcharms.nl.
Praat mee
3 reacties
E. van de Beek, 4 januari 2018, 14:13
Lighthouse Reports en de dataredactie van KRO-NCRV gaan een samenwerking aan met Bellingcat, waarvan oprichter en boegbeeld Eliot Higgins ‘senior fellow’ is van NAVO-lobbyclub Atlanic Council.
Misschien dat iemand Jochem de Jong even kan bijpraten?
http://nieuws.tpo.nl/2015/06/08/bellingcat-deels-ontmaskerd-der-spiegel-schrijft-mea-culpa/
martin broek, 5 januari 2018, 11:20
Het gebeurt niet vaak dat ik een bericht krijg over reguliere Nederlandse wapenhandel. Meestal gaan berichten het over kleine wapens in handen van motorbendes of kleinschalige smokkel. De Nederlandse wapenhandel die valt onder het wapenexportbeleid krijgt nauwelijks aandacht. Verfrissend dat het wordt opgepakt.
Maar mijn Ministerie van Buitenlandse Zaken geeft hele andere cijfers dan in bovenstaande tabel en dan ook nog eens over afgegeven vergunningen (die doorgaans hoger uitpakken dan exporten).
Ik vermoed dat de onderzoekers de individuele orders uit de maandrapporten (zie https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/exportcontrole-strategische-goederen/documenten/rapporten/2016/10/01/overzicht-uitvoer-militaire-goederen) hebben opgeteld (maar ik heb dat niet nagerekend) en daarbij ook de herhaalde/verlengde (die komen dan dubbel voor) en tijdelijke (die komt weer terug na bijvoorbeeld een export voor een wapenbeurs).
Zie voor een juist overzicht van vergunningafgifte (op basis van jaarraporten BuZa):
http://www.stopwapenhandel.org/sites/stopwapenhandel.org/files/tabel20072016.pdf
Een overzicht van daadwerkelijk geleverde wapens wordt door Nederland wel - hetzij met tegenzin omdat het niet zou passen binnen de gehanteerde methode - rapporteerd aan de EU. Het 19e EU jaarraport verschijnt binnenkort. Hier een link naar het 18th Annual Report on Arms Exports: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XG0516(01)&qid=1494941796687&from=EN
Het EU rapport beslaat zo’n 500 pagina’s tabellen. Het is gemakkelijker om http://enaat.org/eu-export-browser/export.en.html?source=Netherlands te raadplegen. Informatie kan geordend worden op bijvoorbeld vergunning, export, wapentype, land van bestemming. Ook hieruit wordt duidelijk dat de bovenstaande cijfers veel e fors uitvallen.
Aan het overdrijven van de Nederlandse wapenexport heeft niemand iets. Het wijzen naar exporten die niet deugen in het kader van een restrictief wapenexportbeleid wel. Dat gebeurt in Nederland nauwelijks. Er lijkt in de media geen ruimte voor. Het valt te prijzen dat Lighthouse Reports het onderwerp wel oppakt.
Martin Broek
ludohekman@gmail.com, 6 januari 2018, 15:05
Beste Martin,
dank voor je inhoudelijke reactie. Wat je zegt klopt, die cijfers zijn gebaseerd op de maandrapporten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze zijn vervolgens zo goed mogelijk gecorrigeerd voor o.a. dubbelingen. Niettemin, we gaan daar nog een keer goed naar kijken.
Ludo