‘Journalisten worden voorlichter vanwege doodlopende carrière en ontbrekende kansen voor journalistieke kwaliteit’
Journalisten die overstappen naar voorlichting en public relations doen dat vooral uit onvrede over een gebrek aan doorgroeimogelijkheden en slechte werkomstandigheden, die het produceren van kwaliteitsjournalistiek steeds verder bemoeilijken. Dat blijkt uit onderzoek van Bernadette Kester van de Erasmus Universiteit Rotterdam en Mirjam Prenger van Universiteit van Amsterdam.
Kester en Prenger spraken met elf oud-journalisten die ‘naar de andere kant overliepen’ om te reflecteren op die overstap. Ze hadden allen het gevoel niet verder te kunnen in hun journalistiek baan.
In de interviews spreken de voorlichters hun ergernis uit dat oud-collega’s aangeleverd pr-materiaal te makkelijk herkauwen. Ze zeggen zelf juist een nauwgezette en kritische houding bij journalisten te belonen, al komen de belangen van de werkgever nu voor die van het publiek.
De geïnterviewden zien de werkdruk, het tijdgebrek, onderbezetting en onderbetaling bij hun voormalige collega’s, maar vinden dat journalisten desondanks moeten voorkomen dat ze alleen korte, prikkelende stukken maken met clickbaitkoppen.
Geen van de geïnterviewden noemden betere betaling als reden voor de overstap. De meesten hadden al goedbetaalde banen, constateerden Kester en Prenger. De overstap zou vooral vanwege de spreekwoordelijke nieuwe uitdaging geschieden.
Verslechterde werkomstandigheden, afnemende kwaliteit van de journalistiek en gebrek aan carrièreperspectief zijn belangrijke redenen waarom journalisten overstappen naar PR, zo blijkt uit ons onderzoek naar zogenaamde ‘overlopers’ https://t.co/GDWKUd35t9
— Mirjam Prenger (@mirjamprenger) February 26, 2020
Kester en Prenger erkennen dat interviews een beperking zijn van dit type onderzoek. “De data baseert op persoonlijke zienswijzen van de geïnterviewden. Die zijn mogelijk gekleurd en beïnvloed hoe overlopers worden gezien en de algemene negatieve kijk op voorlichters en public relations, zodat de geïnterviewden sommige onderwerpen hebben belicht en andere minder belangrijk maakten. Dat is een onvermijdelijk nadeel van interviews als onderzoeksmethode.”
Uit onderzoek onder 2700 voorlichters in 46 Europese landen, dat vorig jaar uitkwam, werd gebrek aan vertrouwen al als voornaamste uitdaging genoemd. In dat onderzoek rapporteerden de voorlichters een groter percentage van vertrouwen te genieten onder journalisten (73 procent) dan journalisten zelf aangaven (37 procent).
Bij de uitreiking van Villamedia’s Journalist van het Jaar riep Trouw-journalist Joop Bouma voorlichters op meer ethiek te betrachten - en niet met leugens werkgevers uit de wind te houden.
Meer in The Turncoat Phenomenon: Role Conceptions of PR Practitioners Who Used To Be Journalists
Praat mee
2 reacties
Janny Kok, 27 februari 2020, 13:33
Er zit wel degelijk verschil in betaling van PR/voorlichting productie. Kennelijk vinden hoofdredacties van dag- en vakbladen het niet meer dan normaal dat freelance journalisten minder dan collega’s in vaste dienst betaald kunnen worden. Een verdienmodel is verlaging van tarieven en vertraagde uitbetaling van geleverd en gepubliceerd werk. Uitgever Vakbladen.com is daarvan een voorbeeld. Deze heeft de woordtarieven met ruim 20 procent verlaagd, hanteert een betalingstermijn van 60 dagen na publicatie en is uit op auteursrechten van de freelancer. Deze staat wanneer mogelijk een ding te doen: afscheid nemen van dit soort opdrachtgevers. NVJ, de actie Eerlijk Deel kan blijvend worden gevoerd.
Sander van Kasteren, 29 februari 2020, 15:09
Ik ben een relatief jonge journalist (32 jaar), maar heb nog nooit boven minumumloon verdiend met voltijd freelancen. Uiteindelijk ben ik part-time postbezorger geworden om voldoende inkomsten te garanderen en meer (niet inspirerende) freelanceklussen te kunnen weigeren. Het is eigenlijk triest dat van mijn vriendenclub die journalistiek studeerden ik de enige ben die ook in de journalistiek werkt. Ik heb mijn diploma echter niet gehaald omdat ik zo veel moest werken om het hoofd boven water te houden dat ik niet aan afstuderen toekwam. Nu ik de journalistiek deels de rug heb toegekeerd krijg ik tijd de studie alsnog af te ronden. Hopelijk met succes zodat ik een beter betaalde baan op hbo-niveau kan zoeken in plaats van postbezorger.