Verraste lezer: ‘Kijk eens wat mijn krant kan’

Puin, stof en een hoop verbogen ­metaal. De enorme explosie die op 4 augustus de haven van de Libanese hoofdstad Beiroet trof, liet niets anders over dan een ravage. Krantenvoorpagina’s van over de hele wereld laten de dag na de explosie alleen nog de restanten van de eens zo bedrijvige plek zien. Op de foto’s is het moeilijk voor te stellen hoe de haven er tot voor de knal moet hebben uitgezien. Maar niet voor de lezers van de digitale edities van Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant en De Gooi- en Eemlander. Zij zagen dezelfde puinfoto als lezers van de papieren krant, maar met één groot verschil. De foto in de ‘digikrant’ was voorzien van een zogenoemde slider: een schuifje dat lezers met hun vinger over het beeld konden trekken. Wie de slider verschoof, onthulde stukje bij beetje een foto van exact hetzelfde havengebied, maar dan van vóór de noodlottige explosie. Zo werd de impact van de knal meteen duidelijk.

‘Zo’n slider biedt een meerwaarde die je niet hebt op papier’, vertelt GerBen van ‘t Hek, adjunct-hoofdredacteur van de regionale kranten van Mediahuis en verantwoordelijk voor wat door lezers liefkozend ‘de Harry Potter-krant’ genoemd wordt. Een digitale weergave van de krant, maar dan ‘verrijkt’ met wat extra’s. Een duif die van links naar rechts overvliegt bij een kaarten­productie, om zo het oog van de lezer te vangen. Een foto die lezers met een aantal vegen van hun vingers kunnen wegkrassen om een onderliggend beeld tevoorschijn te laten komen. Of extra foto’s waar in print geen plek voor is, die de belangrijkste momenten van een sportwedstrijd laten zien.

Iedere klim en afdaling in beeld
Opvallend is dat de huidige vorm van de digikrant is ontstaan uit een wens voor minder tierelantijntjes. ‘We hebben een hele tijd gezocht naar de beste vorm’, vertelt Van ‘t Hek. ‘In eerste instantie hadden we ingezet op een volledig modulaire tabletkrant. Maar onze lezers zaten helemaal niet op te wachten op een app die het nieuws liet zien in een voor tablets geoptimaliseerd formaat. Ze kozen veel vaker voor de PDF-versie, een regelrechte kopie van de papieren krant zonder opsmuk. Veel van onze digitale lezers wilden het gevoel hebben dat ze door een krant bladerden. Ook al lazen ze de krant digitaal op een tablet.’

Na een jarenlange samenwerking met Twipe, een bedrijf dat digitale edities van printproducten maakt, gooiden de kranten het twee jaar terug over een andere boeg. ‘Voor alles wat we maken, van de papieren krant tot de website, gebruiken we inmiddels één creatiesoftware­pakket: CCI NewsGate. Daarmee maken we ook iedere dag een digitale kopie van de papieren krant. In CCI zitten ook talloze widgets: kleine tools waarmee je de digitale PDF-krant kunt verrijken zonder dat je daar veel technische kennis voor nodig hebt. Daarmee kun je extraatjes toevoegen, terwijl je lezers niet het bladergevoel hoeven te missen. En bij groot nieuws dat plaatsvindt als de krant al gezakt is, kunnen we ook de digikrant “openbreken” en updaten, zodat de versie die lezers ontvangen zo up to date mogelijk is.’

Lezers die de digitale krant openslaan op hun tablet, smartphone of computer, kunnen hem nog altijd doorbladeren, net als de papieren evenknie. Maar tijdens dat bladeren worden ze soms verrast door bewegende content. Ten tijde van de Tour de France zagen ze bijvoorbeeld in plaats van een statisch routekaartje een geanimeerde versie van de route van die dag, waarin iedere klim en afdaling te zien was. ‘Dat werkte heel goed. Omdat het beweegt valt je oog er sneller op’, aldus Van ‘t Hek. ‘Onze lezers vonden die geanimeerde routekaarten verfrissend en aardig om te zien. Het gaf hen het gevoel van “Kijk eens wat mijn krant kan”.’

Vaste afspraken over welk soort verhalen wel en niet digitaal verrijkt worden zijn er volgens Van ‘t Hek niet. ‘Een idee kan ontstaan bij een van onze verslaggevers of aan de eindtafel, maar vaak zijn het onze vormgevers die met een idee op de proppen komen en het initiatief nemen. Net als iedereen op de redactie werken ze multidisciplinair: als ze iets voor de papieren krant maken, vragen ze zich ook af of het er goed uitziet op de website en op mobiel. Omdat ze met dat oog naar hun werk kijken, zien ze ook goed wat wel en niet in de digitale krant past. Een animatie die eigenlijk voor de website bedoeld is, kan bijvoorbeeld vaak ook prima in de digitale krant.’

De meeste verrijkte verhalen zijn terug te vinden in het eerste deel van de digikrant. De verhalen die daar staan worden vaak door meerdere kranten en edities gedeeld. ‘Eigenlijk zouden we juist vaker het regionale nieuws moeten verrijken, omdat we ons als regionale kranten daarmee kunnen onderscheiden’, aldus Van ‘t Hek. ‘Maar dat kost te veel tijd. We hebben vijf kranten met in totaal twaalf edities. De digitale edities breek je niet stuk voor stuk open voor iets dat relatief klein is. En als ik moet kiezen tussen mensen vrijmaken om kleinere verhalen digitaal te verrijken of hen journalistiek werk te laten verrichten, dan kies ik voor het laatste.’

Geen kermis
Volgens Van ‘t Hek is het nog een beetje zoeken naar wat wel en niet werkt. De eerdergenoemde mogelijkheid om foto’s weg te krassen met een vinger is voor de lezer bijvoorbeeld één keer leuk, maar wordt al snel wat kinderachtig en voegt volgens de adjunct-hoofdredacteur niet heel veel toe. ‘We hebben een tijdje geleden ook de dagelijkse cartoon van Tom Janssen “verstript” en er als het ware een animatie van gemaakt. Dat zag er hartstikke leuk uit, maar onze lezers gaven aan dat ze direct de clou willen kunnen zien en dat ze niet willen wachten totdat de animatie is afgelopen. Dus daar zijn we alweer vrij snel mee gestopt.’

Al wil dat niet zeggen dat de cartoons in de digikrant nu allemaal stilstaan. Bij een herfstige strip zou het zomaar kunnen dat lezers blaadjes van de bomen omlaag zien dwarrelen. ‘De verrijking moet iets toevoegen’, verduidelijkt Van ‘t Hek. ‘Bij een artikel over een Leidse zanger die viral gaat met een filmpje waarin hij op een Spaans strand een lied zingt, kun je dat filmpje prima toevoegen. Je moet er alleen wel aan denken dat je óók iets op je pagina toont voor het geval het filmpje het niet doet, bijvoorbeeld als de lezer een internetstoring heeft. Anders heeft de lezer van de digikrant een gat in zijn pagina.’

De digitale krant moet geen kermis worden, vindt van ‘t Hek. ‘Je kunt ‘m helemaal volhangen met slingers, maar dat doen we bewust niet. Aan de ene kant omdat animaties maken best wat tijd kost en je ze bij iedere editie opnieuw moet toevoegen. Aan de andere kant wil je niet dat je digitale extra’s te veel af gaan leiden van de inhoud.’

De krant doorbladeren is voor veel lezers een rustmoment, meent Van ‘t Hek. Het is een verstild moment in de eindeloze nieuwsstroom. ‘Bij een app of website blijft het nieuws maar doorgaan. Veel lezers hebben nog altijd behoefte aan iets dat eindig is, iets dat je op een gegeven moment ook “uit” kunt hebben. Als we de digitale versie van onze krant helemaal volproppen met extraatjes maak je er eigenlijk een soort website van. En dan schiet hij zijn doel voorbij.’